Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Bielkowo (powiat stargardzki)

Bielkowo
wieś
Ilustracja
Kościół św. Anny[2] w Bielkowie
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

stargardzki

Gmina

Kobylanka

Liczba ludności (2022)

373[3]

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

73-108[4]

Tablice rejestracyjne

ZST

SIMC

0777556

Położenie na mapie gminy Kobylanka
Mapa konturowa gminy Kobylanka, na dole znajduje się punkt z opisem „Bielkowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Bielkowo”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Bielkowo”
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego
Mapa konturowa powiatu stargardzkiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Bielkowo”
Ziemia53°19′28″N 14°51′22″E/53,324444 14,856111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Bielkowo (niem. Belkow) – wieś owalnica w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Kobylanka.

Położenie

Wieś położona jest 2,5 km na południe od Kobylanki (siedziby gminy) i 13 km na zachód od Stargardu (siedziby powiatu). Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 120.

Nazwa

Miejscowość jest pierwszy raz wzmiankowana w XII wieku pod nazwą Niznaw, Neznaue, o genezie słowiańskiej i charakterze dzierżawczym, co do której funkcjonują dwie hipotezy etymologicznej:

  • pierwotna nazwa miała formę *Nieznawuj, a więc była to nazwa równa nazwie osobowej Nieznawuj[5],
  • pierwotna nazwa miała formę *Nieznaw z sufiksem *jь (jak Wrocław) i powstała w wyniku skrócenia wcześniejszej nazwy *Nieznawoj[6].

Od 1226 poświadczona jest oboczna słowiańska nazwa dzierżawcza Belcow, która z czasem stała się nazwą główną. Jest utworzona przez dodanie do pomorskiego odpowiednika nazwy osobowej Biał(e)k formantu -ow-, i rekonstruuje się ją jako *Bělъkov-[7]. Nazwa niemiecka jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej[7]. [l] ‹l› w miejsce spodziewanego [w] ‹ł› w nazwie współczesnej wynika z błędnej rekonstrukcji[7], natomiast zmiękczające [ʲɛ] ‹ie› w miejsce ogólnopolskiego [ʲa] zachowuje poświadczony w najstaszych źródłach zachodniopomorski archaizm fonetyczny – w lokalnych gwarach działanie przegłosu lechickiego często nie obejmowało pierwotnej psł. samogłoski *e[8].

Historia

W średniowieczu wieś stanowiła własność klasztoru w Kołbaczu. Po wprowadzeniu reformacji, od 1537 r. znalazła się w domenie książęcej. Początki parafii sięgają 1276 r.

W 1945 we wsi osiedlili się Polacy z Sąsiadowic na Kresach[2]. Przybycie repatriantów opisał jeden z nich w swoich wspomnieniach:

Dnia 13 lipca 1946 roku opuściliśmy naszą rodzinną wioskę Sąsiadowice. Był to ostatni transport rejestrowany na stacji kolejowej w Głębokiej. Tym transportem jechało wówczas 80 rodzin. Jechaliśmy tydzień czasu, około 20 lipca byliśmy w Gryfinie skąd wyruszono za poszukiwaniem gospodarstw, dojechano do wsi Belków obecnie Bielkowo. W następnym dniu około 45 rodzin wprowadziło się do Bielkowa[9].

Repatrianci przywieźli ze sobą charakterystyczne dania kresowe, w tym hołubcie bielkowskie[9].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Zabytki i obiekty

Budynek kościoła pochodzi z XV wieku, w XIX wieku gruntownie go przebudowano nadając mu cechy neogotyckie, ostatnia przebudowa w 1980 r[10], wieża nakryta barokowym hełmem[11]. Cmentarz poewangelicki, otoczony murem z bramkami z XV wieku, przebudowanymi w I połowie XX wieku. Wyjątkowo dobrze zachowana zabudowa wsi z XIX i początku XX wieku, szczególnie dawny dom sołtysa, który nosi cechy XIX-wiecznego dworu[12].

W miejscowości stacjonuje 102 Batalion Ochrony podległy Brygadzie Wsparcia Dowodzenia Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego[13].

Bielkowo
Bielkowo

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 5644
  2. ↑ a b Edward Olszewski, Marian Skwara: Ziemia Stargardzka z bliska. Stargard: 2005, s. 95. ISBN 83-89402-36-X.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 46 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. ↑ Ewa Rzetelska-Feleszko, Jerzy Duma, Hanna Pustoła-Ryżko, Dawne słowiańskie nazwy miejscowe Pomorza Szczecińskiego, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1991, s. 28, ISBN 83-900117-3-5.
  6. ↑ Kazimierz Rymut (red.), Nazwy miejscowe Polski. Historia, pochodzenie, zmiany. Tom I: A-B, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 2004, s. 179, ISBN 83-85579-34-6.
  7. ↑ a b c Bożena Stramek, Toponimia powiatu stargardzkiego, Pruszcz Gdański: Jasne, s. 35, ISBN 978-83-61508-30-4.
  8. ↑ Tomasz Białecki, Andrzej Chludziński, Słowiańskie nazwy geograficzne w Niemczech. Część IA: Pomorze Przednie (bez Rugii), Meklemburgia i Holsztyn, Pruszcz Gdański: Jasne, 2018, s. 10, ISBN 978-83-65703-09-5.
  9. ↑ a b Agnieszka Kołodziej, Produkty tradycyjne województwa zachodniopomorskiego, Szczecin: Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, 2018, s. 50, ISBN 978-83-65656-58-2, OCLC 1150341292 [dostęp 2022-10-08].
  10. ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 107, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
  11. ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 133, ISBN 978-83-7495-133-3.
  12. ↑ Gmina Kobylanka, Opis wsi Bielkowo. [dostęp 2009-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-13)].
  13. ↑ 102 batalion ochrony - Zadania [online], 102bo.wp.mil.pl [dostęp 2020-01-15] (ang.).
Gmina Kobylanka
Sołectwa
Miejscowości niesołeckie

Herb gminy Kobylanka

Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bielkowo_(powiat_stargardzki)