Bieługa
| Huso huso[1] | |||||
| (Linnaeus, 1758) | |||||
| |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
bieługa | ||||
| |||||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||||
 | |||||
Bieługa[3], wyz[4] (Huso huso) – gatunek wędrownej, anadromicznej ryby z rodziny jesiotrowatych (Acipenseridae).
Występowanie
Morze Kaspijskie, Morze Czarne, Morze Azowskie, wschodnia część Morza Śródziemnego i Morze Adriatyckie. Na tarło wpływa głównie do rzek: Wołga, Ural, Terek, Kura, Dunaj, Dniestr, Don i Dniepr.
Podgatunki
Wyróżniane są trzy podgatunki:
- Huso huso orientalis – wschodnia część Morza Czarnego.
- Huso huso maeorticus – Morze Azowskie.
- Huso huso caspius – Morze Kaspijskie.
Opis
Jest jedną z największych ryb spędzających część życia w wodach słodkich. Osiągała do 5 m długości i 1500 kg masy ciała (maksymalna odnotowana masa ciała 2072 kg[5]). Obecnie rzadko spotyka się okazy przekraczające 200 kg. Głowa jest krótka, szeroka, otwór gębowy szeroki, półksiężycowaty, wąsiki są płaskie, mięsiste, zaopatrzone w liczne, cienkie przydatki. Na grzbiecie występuje szereg 11–15 tarczek kostnych, na bokach 40–60 tarczek, a na brzuchu 9–12.
Odżywianie
Młode okazy żywią się głównie bezkręgowcami dennymi, starsze polują na ryby. W Morzu Czarnym jej główną zdobyczą jest sardela europejska, a w Morzu Kaspijskim babki, śledzie oraz różne karpiowate. Największe osobniki mogą pożerać nawet małe foki[6]. Bieługi żerują w nocy, prawdopodobnie wykorzystując elektroreceptory[7].
Rozród
Samce dojrzewają płciowo w wieku 12–14 lat, a samice w wieku 16–18 lat. Żyją do 100 lat. Dorosłe osobniki odbywają tarło raz na 2–4 lata. Do rzeki wchodzi wiosną lub jesienią. Osobniki wchodzące jesienią zimują na gliniastym lub mulistym podłożu w głębokiej wodzie. Trą się w nurcie rzeki na kamienistym dnie. Samica składa od 300 tys. do 7,5 mln ziaren ikry. Wylęg następuje po 8–9 dniach przy temperaturze 12–14°C. Narybek natychmiast rozpoczyna spływ do morza.
Znaczenie gospodarcze
Bieługa ma bardzo duże znaczenie gospodarcze. Szczególnie ceniona jest jej ikra, z której wyrabia się czarny kawior. Na świecie kawior bieługi jest uważany za przysmak. Mniej cenione jest jej mięso. Kawior bieługi już od dawna był trudno dostępny i drogi, a wpisanie jej na listę gatunków zagrożonych spowodowało dalsze zwiększenie jego cen.
W wyniku skrzyżowania bieługi ze sterletem powstał mieszaniec zwany besterem, nadający się do hodowli w stawach.
Przypisy
- ↑ Huso huso, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Huso huso, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
- ↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
- ↑ FishBase za: Frimodt, C. 1995 Multilingual illustrated guide to the world's commercial coldwater fish. Fishing News Books, Osney Mead, Oxford, England. 215 p.
- ↑ Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- ↑ Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
Bibliografia
- Huso huso. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 20 lutego 2009]
- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.