Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Biały Kościół (województwo małopolskie)

Biały Kościół
wieś
Ilustracja
Kościół św. Mikołaja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

krakowski

Gmina

Wielka Wieś

Liczba ludności (2022)

1101[2]

Strefa numeracyjna

12

Kod pocztowy

32-089[3]

Tablice rejestracyjne

KRA

SIMC

0341899

Położenie na mapie gminy Wielka Wieś
Mapa konturowa gminy Wielka Wieś, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Biały Kościół”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Biały Kościół”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Biały Kościół”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Biały Kościół”
Ziemia50°10′06″N 19°49′46″E/50,168333 19,829444[1]
Strona internetowa

Biały Kościółwieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś przy DK 94, na trasie Kraków - Olkusz[4].

W roku 2021 miejscowość zamieszkiwały 1102 osoby, z czego 51,8% stanowiły kobiety, a 48,2% mężczyźni[5]?

Integralne części miejscowości: Iwiny, Kresy, Murownia, Wielka Wieś[6].

Historia

U Jana Długosza występuje pod łacińską nazwą Alba ecclesia[7]. Według Długosza w poł. XV w. istniał tu murowany kościół pw. Maryi Magdaleny. Dziedzicem wsi był Stanisław Korzekwicki herbu Syrokomla. Były tu dwa łany i dwie karczmy, z których jedna należała do plebana. Dziesięcinę oddawano kościołowi WW. św. w Krakowie[8].

W 1827 wieś miała 22 domy i 181 mieszkańców[9]. W 1877 na miejscu starego kościoła wzniesiono nowy murowany.

Na południe od wsi przebiegała rozbiorowa granica między zaborem austriackim a rosyjskim. W Dolinie Kluczwody na terenie prywatnej posiadłości, można zobaczyć słupy graniczne upamiętniające ten okres.

W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Biały Kościół, po jej zniesieniu w gromadzie Wielka Wieś. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[10].

  • Ruiny zamku.
    Pozostałości zamku z pocz. XIV w., usytuowane na Zamkowej Skale w Dolinie Kluczwody. Zamek należący do rycerskiego rodu Syrokomlów był użytkowany dość krótko. W połowie XIV wieku został opuszczony, prawdopodobnie z powodu wzniesienia siedziby rodowej w Korzkwi lub uszkodzenia spowodowanego przez obsunięcie się narożnika murów. W latach 1993–1994 przeprowadzono tu badania archeologiczne, które pozwoliły zrekonstruować częściowo zarys budowli[11].
  • Kościół parafialny pw. św. Mikołaja z ogrodzeniem z kaplicami i drzewostanem.
    Kościół z 1877, murowany, jednonawowy, zbudowany w stylu eklektycznym, głównie neogotyckim. Na ołtarzu głównym umieszczony jest obraz Matki Boskiej Śnieżnej pochodzący z XVII wieku[12] (według innych źródeł z XVIII wieku[13]).

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 4958
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 27 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Wieś Biały Kościół w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-08-10].
  5. Wieś Biały Kościół w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-10].
  6. GUS, Rejestr TERYT [online].
  7. Jan Długosz, Liber beneficiorum dioecesis cracoviensis, t. 1, s. 260 (łac.).
  8. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1885, Tom XV,s. 132
  9. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1885, Tom I, s. 199
  10. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-03].
  11. JZamek rycerski w Białym Kościele [online] [dostęp 2008-04-09] [zarchiwizowane z adresu 2008-04-20].
  12. Wizytówka gminy Wielka Wieś [online] [dostęp 2008-04-09] [zarchiwizowane z adresu 2008-02-25].
  13. M. Kornecki, Sztuka sakralna. Natura i kultura w krajobrazie Jury, Kraków: Wydawnictwo Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych, 1993.