Biała plamistość liści rzepaku
Biała plamistość liści rzepaku (ang. light leaf spot of rape[1]) – grzybowa choroba rzepaku, wywoływana przez należący do gromady workowców gatunek Pyrenopeziza brassicae[2]. Dawniej nazywana była także cylindrosporiozą roślin kapustowatych[3] lub cylindrosporiozą roślin krzyżowych[4].
Występowanie
Występuje ona na wielu gatunkach roślin należących do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), największe szkody wyrządza w uprawach rzepaku. W Polsce chorobę tę po raz pierwszy zaobserwowano w 1965 r. na kalafiorach koło Szczecina[4]. Wysoka wilgotność powietrza i temperatury 10–15 °C powodują, że choroba może występować epidemicznie[3]. Ponadto chorobie sprzyja ciepła zima oraz wilgotna jesień i wiosna, uszkodzenia i osłabienia roślin i zwiększony udział roślin kapustowatych w zmianowaniu[5].
Objawy
Źródłem infekcji są porażone nasiona i resztki pożniwne[6]. Objawy chorobowe można obserwować na wszystkich częściach porażonych roślin. Na zaatakowanych liściach pęka kutikula i są odsłaniane skupienia białego nalotu, które tworzą koncentryczne pierścienie, zarodnikowania konidialnego (acerwulusów). Rozwój choroby powoduje, że na liściach tworzą się skupienia nalotu o średnicy około 1 cm. Porażone liście deformują się, żółkną, więdną i zamierają. Na łodygach występują szarobiałe plamy z czarnym pierścieniem na obwodzie. Silne porażenie powoduje uszkadzanie pąków, kwiatów i łuszczyn, a nawet wypadanie całych roślin[3][5].
Szkodliwość
Silnie porażone plantacje mogą wydać niższy plon nawet o 50%[3]. Próg szkodliwości wynosi 20% porażonych roślin na jesień i około 10–15% na wiosnę[5].
Zwalczanie i profilaktyka
Ograniczanie i zwalczanie cylindrosporiozy roślin krzyżowych polega na zaprawianiu nasion, opryskiwaniu roślin oraz przestrzeganiu poprawnej agrotechniki, na którą składa się: odpowiedni płodozmian, zalecana gęstość siewu i głęboka orka[7]. Opryskiwanie przeprowadza się wiosną, od fazy czterech liści do fazy rozety. Zalecane są fungicydy triazolowe (metkonazol) i benzimidazolowe (karbendazym)[4].
Rozwiązaniem jest także uprawa odmian odpornych na P. brassicae. Zwiększoną odporność posiadają np. niektóre zagraniczne odmiany rzepaku[4].
Przypisy
- ↑ EPPO Global Database [online] [dostęp 2017-09-17].
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
- ↑ a b c d Zofia Fiedorow, Barbara Gołębniak, Zbigniew Weber, Choroby roślin rolniczych, Poznań: Wyd. AR Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 2008, s. 158, 159, ISBN 978-83-7160-468-3.
- ↑ a b c d Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2011, s. 382, 383, ISBN 978-83-09-01077-7.
- ↑ a b c Marek Korbas, Ewa Jajor, Joanna Horoszkiewicz-Janka, Podręczny atlas chorób rzepaku, Plantpress sp. z o.o., 2007, ISBN 978-83-89874-68-9.
- ↑ Marek Korbas: Wiosenna ochrona przed chorobami rzepaku ozimego. W: Technologia produkcji surowca t. III. Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju, 2010. ISBN 978-83-927541-3-8.
- ↑ Zwalczanie chorób w rzepaku, [w:] Marek Korbas, Ewa Jajor, Rzepak nowe perspektywy, Biznes_ Press sp. z o.o., 2010, ISBN 978-83-927966-6-4.