Biała odwaga – polski dramat wojenny z 2024 r. w reżyserii Marcina Koszałki. W głównych rolach wystąpili Filip Pławiak i Julian Świeżewski, a fabuła została osadzona na tle historycznych wydarzeń związanych z inicjatywą Goralenvolk^[2]. Film miał premierę kinową 8 marca 2024^[3]. 24 maja 2024 na platformie Prime Video premierę miał trzyodcinkowy miniserial Biała odwaga.

Zdjęcia do filmu kręcono w Tatrach (w okolicy Morskiego Oka, Kazalnicy Mięguszowieckiej, Mięguszowieckiego Szczytu, Kotła Kazalnicy i Czarnego Stawu pod Rysami), w Zakopanem oraz Krakowie (Kościół św. Józefa na Podgórzu i ul. Kanonicza)^[4]. Filip Pławiak przygotowywał się do roli przez ponad rok przed rozpoczęciem zdjęć^[5].

Koniec lat 30. XX wieku na Podhalu. Utalentowany taternik, potomek góralskiego rodu Jędrek Zawrat lubi życie na krawędzi. Gdy się wspina, wybiera najtrudniejsze drogi, gdy kocha, gotów jest poświęcić wszystko. Jego miłością jest Bronka, jednak na skutek rodzinnej decyzji, ręka dziewczyny zostaje oddana starszemu z braci Zawratów, statecznemu i poważnemu Maćkowi. Dumny Jędrek porzuca rodzinne strony, by szukać zapomnienia wśród krakowskiej bohemy. Na swojej drodze spotyka niemieckiego naukowca i alpinistę Wolframa, który głosi teorię, w myśl której Górale pochodzą od starogermańskiego plemienia Pragotów. Gdy wybucha wojna, naziści oferują mieszkańcom Podhala współpracę. Maciek Zawrat, wspierany przez wiele rodów, zdecydowanie odrzuca tę propozycję. Jednak przekonany przez Wolframa Jędrek, mając nadzieję na odzyskanie ukochanej i ocalenie swojej społeczności przed wojenną zagładą, podejmuje współpracę z III Rzeszą. Jędrek i Maciek uwikłani w historię, zmuszeni do podjęcia trudnych wyborów, kochający tę samą kobietę, staną po przeciwnych stronach sporu, który zdecyduje o ich osobistych losach i o przyszłości całego regionu^[4].

• Filip Pławiak jako Jędrek Zawrat
• Julian Świeżewski jako Maciek Zawrat
• Sandra Drzymalska jako Bronka Wetula
• Jakub Gierszał jako Wolfram von Kamitz
• Wiktoria Gorodeckaja jako Helena
• Andrzej Konopka jako „Skorus” Wetula, ojciec Bronki
• Alona Szostak jako matka Bronki
• Juliusz Chrząstowski jako Zawrat, ojciec Jędrka i Maćka
• Andrzej Pieczyński jako dziadek Jędrka i Maćka
• Rafael Stachowiak jako Bruno Berg
• Adam Woronowicz jako oficer UB
• Marcin Bosak jako Opler, właściciel hotelu „Morskie Oko”
• Marcin Czarnik jako partyzant „Piorun”
• Joachim Paul Assböck jako gubernator
• Julia Kuzka jako siostra Bronki
• Nikodem Marecki jako brat Bronki
• Katarzyna Zawadzka jako żona gubernatora^[3]

Bartosz Staszczyszyn w swojej recenzji pochwalił grę aktorską i zdjęcia^[6]. W ocenie historyka Macieja Korkucia, pracownika Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, Biała odwaga nie pokazuje prawdziwej historii Goralenvolku^[7]. Maciej Korkuć stwierdził, że w sferze zgodności z ustaleniami historycznymi film Biała odwaga to „bajkopisarstwo”^[7]. Stwierdził, że „oglądając ten film, nabiera się przekonania, że na Podhalu jest i było żywe pytanie: kim jesteśmy? Że górale naprawdę nie czują się w pełni Polakami, lecz uważają się za odrębny naród. Tymczasem jest to ewidentna bzdura”^[7] i ocenił, że to źle, że autorzy filmu zdecydowali się na pomieszanie rozrywki z „wielką historią”^[7].

Biała odwaga została zakwalifikowana do konkursu 38. Tarnowskiej Nagrody Filmowej^[8].

24 maja 2024 na platformie Prime Video premierę miał trzyodcinkowy miniserial Biała odwaga^[9][10]. Złożyły się na niego odcinki:

• Przed burzą (48 min.);
• Ta sama krew (49 min.);
• Nie zapomną wam tego (47 min.)^[5].

W miniserialu znalazły się sceny wycięte przy montażu wersji kinowej, między innymi wątek wojenny z drugiej połowy filmu i ujęcia tatrzańskiego krajobrazu i scen wspinaczkowych, także nieobecnie w filmie^[5].

• Biała odwaga w bazie filmpolski.pl
• Biała odwaga w bazie IMDb (ang.)
• Biała odwaga w bazie Filmweb