Barkas B1000

Barkas B1000 KB
Inne nazwy	IFA Barkas
Producent	VEB Barkas-Werke
Zaprezentowany	Lipsk 1962
Okres produkcji	1961–1991
Miejsce produkcji	Karl-Marx-Stadt
Poprzednik	Barkas/Framo V 901/2
Następca	brak
Dane techniczne
Segment	dostawcze
Typy nadwozia	furgon, mikrobus, pick-up, nadwozie do zabudowy
Silniki	R3: 0,9 l o mocy 43 KM R3: 1,0 l o mocy 46 KM R4: 1,3 l o mocy 58 KM
Skrzynia biegów	4–biegowa, manualna
Napęd	przedni silnik podłużnie z przodu
Długość	4595 mm 4725 mm (HP) 4555 mm (FR)
Szerokość	1860-1925 mm
Wysokość	1910-2280 mm
Rozstaw osi	2400 mm
Masa własna	1275-1715 kg
Zbiornik paliwa	42/43 l 70 l (HP/FR)
Liczba miejsc	2-8
Ładowność	625-1050 kg
Dane dodatkowe
Pokrewne	Wartburg 311
Konkurencja	Škoda 1203 UAZ 452 VW Transporter T1/T2 ZSD Nysa TV 12
Multimedia w Wikimedia Commons

Barkas B1000 – samochód dostawczy i mikrobus produkowany w latach 1961–1991 we wchodzących w skład zjednoczenia IFA zakładach VEB Barkas-Werke Karl-Marx-Stadt (obecnie Chemnitz) w byłej NRD. Jedyny samochód tej klasy produkowany w NRD.

Pod koniec lat 50. w NRD podjęto prace nad konstrukcją nowego samochodu dostawczego Barkas B1000 w celu zastąpienia produkowanego w latach 1954–1961 modelu Barkas/Framo V 901/2 (wywodzącego się jeszcze sprzed wojny i mającego układ klasycznej ciężarówki, z wystającą maską silnika). Nowy model wprowadził nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne, w tym wagonowe nadwozie, a skonstruowany został z wykorzystaniem elementów konstrukcyjnych samochodu osobowego Wartburg 311. Również z tego modelu zastosowano jednostkę napędową, przeznaczoną do napędu Barkasa B1000. Był to początkowo trzycylindrowy, dwusuwowy silnik benzynowy typu AWE 311 o pojemności skokowej 900 cm³ i mocy 43 KM. Jednostka napędowa zblokowana została z 4-biegową manualną skrzynią biegów. Już w 1961 roku zastąpiono go przez zmodernizowany dwusuwowy silnik Wartburga 312 typu AWE 312^[1] o pojemności skokowej zwiększonej do 992 cm³, osiągający moc maksymalną 46 KM. Dzięki przedniemu napędowi i niezależnemu zawieszeniu kół, udało się uzyskać równą podłogę w części ładunkowej, z nisko położoną krawędzią ładunkową (440 mm nad ziemią)^[2]. Objętość części ładunkowej wynosiła 6,4 m³^[3], ładowność 1 tona^[1].

Pierwszy prototyp pojazdu w wersji furgon powstał w 1956 roku^[1]. Zbudowano ogółem 39 pojazdów serii zerowej (oznaczonych L1), w różnych wersjach nadwoziowych, które testowano w kolejnych latach^[1]. 14 czerwca 1961 roku rozpoczęto produkcję seryjną Barkasów B1000, początkowo w wersji furgon^[1]. W 1962 roku Barkas został zaprezentowany na Targach Lipskich^[4]. W 1964 roku podjęto produkcję ośmioosobowego mikrobusu, w 1965 r. – lekkiej ciężarówki skrzyniowej o ładowności 1050 kg^[5]. Nadwozia powstawały w głównych zakładach Barkas-Werke w Karl-Marx-Stadt (obecnie Chemnitz), ostateczny montaż miał miejsce w dawnych zakładach Framo w Hainichen, wchodzących w skład Barkas-Werke^[6].

W toku produkcji samochód podlegał niewielkim ulepszeniom, głównie mechanicznym. Od 1972 roku wykorzystywano ulepszony silnik od Wartburga 353 o tej samej pojemności, przy tym zmieniono przełożenia skrzyni biegów i system chłodzenia^[5]. W 1974 roku zmodernizowano oświetlenie pojazdu według nowych norm międzynarodowych i dodano tylne światła przeciwmgielne i cofania^[5]. W 1975 roku wprowadzono pasy bezpieczeństwa, od 1981 r. – bezwładnościowe^[5]. W lipcu 1983 roku przeprowadzono niewielką modernizację wyglądu, wprowadzając m.in. zderzaki z gumową wstawką^[5]. W 1984 roku pojawiło się m.in. ogrzewanie tylnej szyby i nowa tablica przyrządów^[7]. W czerwcu 1987 roku wprowadzono odsuwane drzwi z prawej strony przedziału transportowego zamiast otwieranych^[7].

Jesienią 1989 roku w Lipsku został zaprezentowany model B1000-1, który został wyposażony w czterosuwowy silnik typu BM 880 produkowany na licencji przedsiębiorstwa Volkswagen. Jednostka o pojemności skokowej 1272 cm³ i mocy 58 KM, stosowana była również w samochodzie Wartburg 1.3. Pojazd zaprezentowany na targach miał zmienioną przednią atrapę, która ostatecznie nie przyjęła się w produkcji, lecz powstało kilka prototypów. Seryjna produkcja modelu B1000-1 rozpoczęła się jeszcze w tym samym roku^[8] (według innych publikacji 1 września 1990 roku^[7]).

Produkcja modeli B1000 zakończona została 10 kwietnia 1991 roku. 22 lutego 1980 roku wyprodukowano 100-tysięczny samochód, a 8 kwietnia 1987 r. – 150-tysięczny^[7]. Przez 30 lat wyprodukowano łącznie 175 740 egzemplarzy modelu B1000 i 1961 B1000-1^[9]. Z uwagi na małą konkurencyjność z nowocześniejszymi pojazdami zachodnimi, dostępnymi po zjednoczeniu Niemiec w wolnej sprzedaży, produkcja modeli B1000-1 zakończona została 10 kwietnia 1991 roku^[10]. W 1993 roku prowadzono rozmowy na temat sprzedaży linii produkcyjnej do Rosji, gdzie ich produkcja miała być podjęta w Zakładach Kirowskich w Petersburgu, z silnikami WAZ-2106, jednak okazało się to nieopłacalne i ostatecznie oprzyrządowanie zezłomowano^[11][12].

Samochody Barkas były eksploatowane głównie w NRD, jedynie niewielkie liczby przeznaczano na eksport^[3]. Wysokość produkcji samochodów była ograniczona i nie pokrywała pełnego zapotrzebowania rynku wewnętrznego – był to jedyny samochód tej klasy produkowany w NRD. Najwięcej powstało ich w 1974 roku – 8176^[5]. W odróżnieniu od np. ZSRR, ich nabywcami mogły być też osoby prywatne, a mikrobusy mogły nabywać ze zniżką rodziny wielodzietne^[3]. Dopiero w latach 90. znaczna liczba używanych Barkasów trafiła do krajów byłego ZSRR (częściowo z powracającymi z NRD żołnierzami Zachodniej Grupy Wojsk)^[12].

Samochody te były produkowane w następujących wersjach:^[8]

• KA – Kastenwagen – furgon z zamkniętą dwuosobową kabiną, brak przeszklenia części ładunkowej
• KM – Kasten-Mehrzweckwagen – furgon towarowo-osobowy, cztero- lub pięcioosobowy (kabina półzamknięta dwuosobowa, 2/3 osoby na drugim rzędzie siedzeń w przedziale ładunkowym), jedno okno boczne po lewej w przedziale ładunkowym i w drzwiach po prawej stronie, ogrzewanie postojowe^[3][5]
• KB – Kleinbus – mikrobus ośmioosobowy, (kabina półzamknięta dwuosobowa, 6 osób w przedziale ładunkowym na 2 rzędach siedzeń), pełne przeszklenie przedziału ładunkowego, ogrzewanie postojowe^[3]
• KK – Krankenwagen – karetka pogotowia ratunkowego – nadwozie zwykłe, z pełnym przeszkleniem, częściowo zasłoniętym^[3]
  • KK/SMH-3 – karetka z nowym nadwoziem z tworzyw sztucznych z podwyższonym dachem, produkowana od 1983 roku, karosowana przez Karosseriewerk in Parkentin (produkujące przyczepy kempingowe) i wyposażana przez VEB Labortechnik Ilmenau^[3]
• HP – Pritschenfahrzeug – ciężarówka skrzyniowa z kabiną dwuosobową
• FR – Fahrerhaus-Rahmenausfuehrung – podwozie do zabudowy (istniało 13 wariantów seryjnych zabudowy specjalnej na tym podwoziu, m.in. furgon)^[3]

W drugiej połowie lat 60. rozpoczęto prace konstrukcyjne nad następcą modelu B1000. Prototypy nowego modelu o oznaczeniu Barkas B1100 zaprezentowane zostały w 1969 roku^[10]. W 1972 roku do napędu prototypów zastosowano radziecki 4-cylindrowy, silnik benzynowy typu UZAM-412 o pojemności skokowej 1480 cm3 i mocy 75 KM (z Moskwicza 412)^[10]. Produkcji seryjnej nowego modelu nie podjęto ze względu na brak akceptacji ówczesnych władz NRD. Problemem była także ograniczona wielkość produkcji zakładów UZAM, nie zaspokajająca całych potrzeb rynku radzieckiego^[10]. Powstały 3 prototypy, jeden z nich znajduje się w muzeum motoryzacji we Frankenberg/Sa.^[13].

Silniki

Inne

• Promień zawracania: 11,75 m^[14]
• Rozstaw kół przód / tył: 1450 mm / 1460 mm^[14]

• 
  Model Barkasa B1000 KA
• 
  Karetka Barkas B1000 KK/SMH-3
• 
  Barkasy B1000 KB w barwach policji NRD (Volkspolizei)
• 
  Barkas B1000 FR w barwach armii NRD
• 
  B1000 KM pożarniczy (model od 1987 r., z odsuwanymi drzwiami)
• 
  B1000 KM pożarniczy od tyłu
• 
  Pojazd Ochotniczej Straży Pożarnej
• 
  B1000 KB z otwartymi tylnymi drzwiami
• 
  Furgon B1000 KA warsztatu polowego
• 
  Widok na miejsce kierowcy, pomiędzy siedzeniami osłona silnika
• 
  Podwozie Barkasa B1000-1

• Barkas B1000, „Awtoliegendy SSSR i Socstran” nr 158, De Agostini 2015, ISSN 2071-095X (ros.)

• Prospekty reklamowe Barkasa B1000 na Oldtimery.com. oldtimery.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-22)].
• Prospekty reklamowe Barkasa Ambulance na Oldtimery.com. oldtimery.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-22)].
• Strona miłośników Barkasa (niem.)