Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Barcin

miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Rynek w Barcinie
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	żniński
Gmina	Barcin
Data założenia	XIII wiek
Prawa miejskie	12 czerwca 1541
Burmistrz	Michał Feliks Pęziak
Powierzchnia	3,7 km²
Wysokość	78 m n.p.m.
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość	7045[1] 1994,9 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 52
Kod pocztowy	88-190, 88-192
Tablice rejestracyjne	CZN
Położenie na mapie gminy Barcin Barcin
Położenie na mapie Polski Barcin
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Barcin
Położenie na mapie powiatu żnińskiego Barcin
52°51′50″N 17°56′50″E/52,863889 17,947222
TERC (TERYT)	0419014
SIMC	0928825
Hasło promocyjne: Barcin to miejsce, w którym chce się żyć, inwestować i które warto odwiedzić
Urząd miejski ul. Artylerzystów 9 88-190 Barcin
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Barcin (niem. Bartschin) – miasto w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Barcin, nad Notecią, 35 km od Bydgoszczy.

Barcin uzyskał lokację miejską przed 1479 rokiem^[2]. Prywatne miasto szlacheckie, położone było w pierwszej połowie XVII wieku w powiecie kcyńskim województwa kaliskiego^[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa bydgoskiego^[4].

Lokalny ośrodek usługowy. Przemysł materiałów budowlanych (zakład „Lafarge”, „Mapei” cegielnia, bogate kamieniołomy wapienia eksploatowane od XIX w.). Miasto leży przy linii kolejowej, zbudowanej w 1889 r. Inowrocław – Wągrowiec.

Barcin położony jest w południowej części woj. kujawsko-pomorskiego w powiecie żnińskim. Leży na skrzyżowaniu tras nr 254 relacji Brzoza – Wylatowo, nr 251 Kaliska – Inowrocław, oraz tras lokalnych do Dąbrówki Barcińskiej i Mamlicza. Przez Barcin przepływa rzeka Noteć. W końcu grudnia 2022 r. miasto zamieszkiwało 7045 osób^[5]. Odległości do najważniejszych ośrodków:

• Bydgoszcz – 35 km
• Inowrocław – 27 km
• Toruń – 50 km
• Żnin – 16 km
• Poznań – 103 km
• Mogilno – 24 km

• Alojzy Rybczyński
• Jerzy Krzyś
• Henryk Hałas
• Dobromira Czajkowska
• Jakub Wojciechowski
• Stanisław Krzyś
• Czesław Michalski
• Józef Lemiesz-Wawrzynkiewicz
• Czesław Cieślak
• Henryk Napieralski
• Leonard Palka

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Barcinem.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Barcinie.

Barcin powstał w XII w. jako osada. W 1390 r. pierwsza wzmianka o Barcinie, a w 1472 miasto uzyskało przywilej targowo-jarmarkowy. Po raz pierwszy miasto o nazwie Barcino zaznaczono na mapie Polski w 1526 r. Do tego czasu Barcin był osada wiejską. Nie są jasne okoliczności nadania praw miejskich, musiało to jednak nastąpić przed 1472 r. Miasto stanowiło własność rodziny Krotoskich posiadającej w okolicy jeszcze miasto Pakość z rozległymi przyległościami^[6]. W 1560 roku miasto było ośrodkiem Braci Czeskich. W 1635 r. Władysław IV Waza potwierdził nadany wcześniej przywilej targowy. Michał Korybut Wiśniowiecki 24 stycznia 1671 odnowił przywileje miasta. W 1772 roku Żydzi mieszkali w pięciu domach. Zajmowali się rzeźnictwem i sprzedażą mięsa, kowalstwem, odlewnictwem i handlem. Pod koniec XVIII wieku posiadali własny cmentarz. 1772 – Barcin w państwie pruskim. W 1834 roku ukonstytuowała się gmina żydowska. W 1837 powstała synagoga^[7]. Niewiele później w pobliskich Bielawach odkryto złoże kamienia wapiennego i rozpoczęto jego wydobywanie w 1860 r. W 1903 roku w Barcinie mieszkało 50 Żydów^[7]. W 1919 r. w wyniku powstania wielkopolskiego Barcin powrócił do Polski. Z powodu migracji gmina żydowska zdecydowała się o zamknięciu szkoły, a w 1930 roku zamknięto synagogę^[7].

W 2008 r. w gminie Barcin powstała Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna^[8].

20 maja 2008 roku Rada Ministrów podjęła decyzję o poszerzeniu Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o tereny o powierzchni 100,55 ha położone w gminie Barcin^[9].

Na terenie Barcina Społeczna Inicjatywa Mieszkaniowa „KZN-Bydgoski” realizuje rządowy program budownictwa społecznego. Planowana jest budowa dwóch budynków wielorodzinnych o łącznej liczbie 96 mieszkań z niskim preferencyjnym czynszem i możliwością dojścia do własności w miejscowości Krotoszyn. Koszt tej inwestycji wyniesie ponad 26 566 000 zł. Wykonanie inwestycji planuje się na 2025 rok^[10].

Piramida wieku mieszkańców Barcina w 2021 roku^[11]:

• kościół pw. św. Jakuba z 1901 r. zbudowany według projektu arch. Przyłuskiego z Inowrocławia. Neoromański z cennymi 17-głosowymi organami firmy Józef Bach–Rychtal pow. Kępno Wlkp. (1926 r.) Orientowany, murowany, jednonawowy, z wydzielonym prezbiterium i wieżą od zachodu. Parafia założona w XII w.
• zachowany klasycystyczny dwór z XIX w.
• zabytkowe kapliczki cmentarne z XIX w.
• synagoga przy ul. 4 stycznia, obecnie Przedszkole nr 1
• cmentarz żydowski przy ul. Podgórnej
• pozostałości przedwojennego cmentarza ewangelickiego przy ul. Żnińskiej
• Szkoła Podstawowa nr 1 w Barcinie
• domy przy ul. Żnińskiej nr 13, 15, 17 zbudowane kolejno w 1911, 1910, 1909 r.
• kurhan w Złotowie sprzed 4 tys. lat
• góra św. Wojciecha

W 2018 roku w Barcinie do użytku został oddany Park Wolności, który ozdobiono popiersiem Józefa Piłsudskiego^[12].

W parku znajduje się:

• pumptrack,
• skatepark,
• altana wypoczynkowa,
• place zabaw dla dzieci i młodzieży.

Miejsce to jest również wykorzystywane do organizacji licznych imprez m.in. takich jak Dni Miodu.

Park Wolności

Sosna w parku

Pomost w Barcinie

Most w Parku Wolności

Skatepark

Staw

Plac zabaw

Park Wolności – popiersie Piłsudskiego

W Barcinie ma siedzibę kilka klubów sportowych m.in. Klub Żeglarski „Neptun”, Ludowy Klub Sportowy „Dąb Barcin” (A klasa), Szkolny Związek Sportowy oraz Barcińsko-Piechcińskie Stowarzyszenie Koszykówki (3. liga). W Barcinie znajdują się także: skatepark, pumptrack (oba w Parku Wolności), trzy boiska „Orlik 2012” (przy Zespole Szkół w Barcinie przy ul. Polnej, przy Szkole Podstawowej nr 1 oraz przy Szkole Podstawowej nr 2, gdzie została wybudowana również kryta pływalnia).

Barciński Ośrodek Sportu i Rekreacji (BOSiR), od 2019 roku organizuje Miodowy Festiwal Biegowy zrzeszający biegaczy i biegaczki z obrębu całego miasta oraz gminy^[13].

W Barcinie trenują, uczestniczą w rozgrywkach mistrzowskich, rozwijają swoje talenty i realizują pasje piłkarze, siatkarze, lekkoatleci, tenisiści stołowi, koszykarze, żeglarze, pływacy, płetwonurkowie, bilardziści, biegacze, szachiści, wędkarze, strzelcy i miłośnicy sportów motorowych. Obiekty przeznaczone na rozgrywki sportowe, wypoczynek i rekreację, umożliwiają rozwój lokalnych stowarzyszeń, kształcenie nowej kadry, zwiększenie aktywności fizycznej młodych ludzi i seniorów oraz organizację masowych imprez sportowych^[14].

Barcin miastem sportu

Stadion w Barcinie

Stadion w Barcinie

Stanica Żeglarska

Stanica Żeglarska

Basen w Barcinie

Basen w Barcinie

W mieście działa Miejski Dom Kultury, przy którym działają sekcje wokalne, fotograficzne, plastyczne, Akademia Teatru Młodego Aktora oraz Młodzieżowa Orkiestra Dęta^[15].

Od 2018 roku w nowej siedzibie Miejskiego Domu Kultury znajduje się sala widowiskowa, w której odbywają się wszystkie imprezy i wydarzenia organizowane przez MDK. Salę wykorzystuje się również jako Kino Barć, które co tydzień umożliwia mieszkańcom oglądanie najnowszych produkcji filmowych z całego świata. Do Barcina za sprawą koncertów i występów artystycznych przyjeżdżają muzycy, komicy, aktorzy, stand-uperzy z całej Polski^[16].

Do stałych wydarzeń organizowanych przez Miejski Dom Kultury należą między innymi: Festiwal Poezji Śpiewanej i Piosenki Aktorskiej (FORMA), Festiwal Piosenki Przedszkolnej (FOREMKA), Barć Film Festiwal oraz Dni Miodu^[17].

Kultura w Barcinie

Sala konferencyjna w Miejskim Domu Kultury

Sala konferencyjna w Miejskim Domu Kultury – zdjęcie nr 2

Występ artystyczny w sali koncertowej

Sala konferencyjna w Miejskim Domu Kultury – zdjęcie nr 3

Występ artystyczny w sali koncertowej – zdjęcie nr 2

Sala kinowa

Sala kinowa

Lobby w MDK

W Barcinie działa Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Barcin im. Jakuba Wojciechowskiego^[18]. W 2014 roku zajęła 1. miejsce w Rankingu Bibliotek 2014^[19].

Przy bibliotece powstało Koło Przyjaciół Biblioteki, przemianowane na Koło Przyjaciół Jakuba Wojciechowskiego, które było inicjatorem wielu imprez kulturalnych: wystaw prac plastycznych twórców-amatorów, wystaw hobbystów, imprez popularyzujących postać i twórczość Patrona^[20].

Biblioteka Miasta i Gminy Barcin

Lekcje biblioteczne

Turniej szachowy organizowany w bibliotece

Spotkanie z gościem

Stanowiska z komputerami w bibliotece

Filia w Mamliczu

Filia w Piechcinie

• Kościół rzymskokatolicki:
  • parafia św. Jakuba Większego
  • parafia św. Maksymiliana Marii Kolbego
• Świadkowie Jehowy:
  • zbór Barcin (Sala Królestwa ul. Kościelna 17)^[21]

Barcin

Most Garbaty nad Notecią

Stanica Żeglarska „Neptun”

Pawilony za MDK-iem

Rynek w Barcinie

Zrewitalizowany teren przed Urzędem Miejskim

Góra św. Wojciecha

Park Wolności – Barcin

Aleja Harcerska – Barcin

W Barcinie działa żłobek, trzy przedszkola, dwie szkoły podstawowe oraz liceum^[22]:

• Żłobek „Pszczółka”
• Przedszkole nr 1
• Przedszkole nr 2
• Przedszkole nr 3
• Szkoła Podstawowa nr 1 im. dr. Stanisława Krzysia
• Zespół Szkół w Barcinie
• Liceum Ogólnokształcące

Szkoły i przedszkola w Barcinie

Zespół Szkół w Barcinie – ul. Polna, tutaj mieści się również Liceum Ogólnokształcące

Zespół Szkół w Barcinie – ul. Artylerzystów

Przedszkole nr 1 w Barcinie

Przedszkole nr 2 w Barcinie

Przedszkole nr 3 w Barcinie

Żłobek „Pszczółka” wybudowany w 2020 roku

Szkoła Podstawowa nr 1 im. dr Stanisława Krzysia

W Barcinie działa Telewizja Lokalna Barcin (TVL Barcin)^[23], wydawane jest również lokalne pismo Pogłos Barcina^[24].

W 2019 roku za pośrednictwem Związku Miast Polskich, gmina Barcin nawiązała współpracę partnerską z miastem Bursztyn na Ukrainie.

11 stycznia 2023 roku, w Urzędzie Miejskim w Barcinie burmistrz Michał Pęziak i mer Vasyl Andriieshyn podpisali umowę o partnerstwie i współpracy pomiędzy Gminą Barcin a miastem Bursztyn (obwód Iwano-Frankiwski, Ukraina), której celem jest tworzenie warunków niezbędnych do rozwoju współpracy dwustronnej, wymiana doświadczeń między regionami partnerskimi, realizowanie wspólnych projektów, wzajemne poznawanie życia społeczno-gospodarczego i mieszkańców^[25].

• Barcin (stacja kolejowa)

• Barcin. Bydgoszcz: Bis-Medium, 2002. ISBN 83-88639-45-5. Brak numerów stron w książce

• Historia Żydów w Barcinie na portalu Wirtualny Sztetl
• Synagoga w Barcinie
• Barcin (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 106 .