Babr
Babr – stara irkucka nazwa tygrysa syberyjskiego, obecnie funkcjonująca w heraldyce Rosji, gdzie jako heraldyczna figura znalazł się w 1790 roku, a jako unikatowy, powstały wskutek literówki, symbol heraldyczny używany jest w herbach Irkucka, guberni irkuckiej, obwodu i rejonu irkuckiego od 1878.
Historia
Od wieków herbem Irkucka był babr (tygrys syberyjski) z sobolem w zębach. W dokumentach odnotowane jest to 26 listopada 1790 roku w oficjalnie przyznanym przez Katarzynę II herbie. Przedstawiony jest on z następującym opisem[1]:
Na srebrnym polu tarczy biegnący tygrys, a w jego paszczy soból. To jest stary herb[2].
Do zwyczajnego zatwierdzenia symboli za Aleksandra II w opisie herbu guberni irkuckiej zamiast „tygrys” napisano miejscową nazwę „babr” (ros. бабр). Nie wiadomo, kto, przed podaniem do zatwierdzenia, poprawił ten „błąd” na „bóbr” (ros. бобр)[3]. Na różnicę nikt nie zwrócił uwagi ze względu na to, że tego dnia (5 lipca 1878)[3] cesarz w swoim pałacu zatwierdzał 46 herbów Rosyjskiego Imperium (35 guberni i 11 obwodów)[1], czyli więcej niż połowę herbów istniejących w tym czasie guberni (83)[4].
Bóbr w herbie Irkucka nigdy się nie znalazł. Artyści, tworzący herb, babra (tygrysa) „zbobrzyli”, czyli dorysowali mu wielki, podobny do bobrowego, ogon i powiększyli tylne łapy, tworząc w ten sposób mityczne zwierzę, które można nazwać „heraldycznym babrem”.
Literowy błąd w opisie herbu został naprawiony dopiero w 1997 roku, czyli po 119 latach. Nie zmieniło to jednak wyglądu herbu, na którym babr bardziej przypomina kunę z czerwonymi oczami niż tygrysa. Jest to unikat w heraldyce.
W 2011 wniesiono projekt zmiany opisu kolorów, lecz nie samych kolorów, gdyż według obecnego opisu, gdzie czarny symbolizuje pokorę, skromność i dobroduszność, a czerwony męstwo, siłę i nieustępliwość, wychodzi na to, że skromny babr trzyma w zębach silnego sobola[5].
Tygrys w herbie Irkucka (1790)
Herb Irkucka z oficjalnym opisem
Babr na herbie guberni irkuckiej w 1878
Babr na herbie guberni irkuckiej w 1878
Babr na obecnym herbie Irkucka
Herb rejonu irkuckiego
Przypisy
- ↑ a b П.П. фон-Винклер: Гербы городов, губерний, областей и посадов Российской Империи, внесенные в Полное Собрание законов с 1649 по 1900 год. Дозволено цензурою: С.-Петербург, 20 Июля, 1899 года. С.-Петербург: Ив. Ив. Иванова, 1899, s. 312. (ros.).
- ↑ (ros.): В серебряном поле щита бегущий тигр, а в роту у него соболь. Сей герб старый.
- ↑ a b Р. М. Оленин, В. В. Карманов: История гербовой символики Приозерья. К 270-летию официального утверждения Корелъского и Кексголъмского гербов, созданных Франциско Санти. 1729 г. — 1999 г. (ros.)
- ↑ Herbarz MSW Rosji (zawierający wszystkie herby Guberni i obwodów Rosji z 1880 r., wydrukowane wraz z opisami po rozporządzeniu MSW Rosji)
- ↑ l «На гербе Иркутской области скромный бабр не должен держать в зубах храброго соболя. [dostęp 2011-08-27]. (ros.).
Bibliografia
- Даль В. И. Толковый словарь живого великорусского языка. Wydanie z lat 1863—1866. Wydanie internetowe (ros.)
- Ефремова Т. Ф. Новый словарь русского языка. Moskwa 2000.