Bałuty

Dzielnica Łodzi
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Miasto	Łódź
Data założenia	1960
Powierzchnia	78,9 km²
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności	191 582[1]
• gęstość	2428,2 os./km²
Położenie na mapie Łodzi
51°47′58,38″N 19°26′33,48″E/51,799550 19,442633
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Bałuty – do 31 grudnia 1992 r. dzielnica Łodzi. Bałuty były drugą, co do wielkości, dzielnicą: obejmują pow. 78,9 km². Zamieszkuje je największa liczba ludności w stosunku do pozostałych dzielnic – ok. 191,6 tys. mieszkańców^[1].

W XIX wieku Łódź rozwijała się bardzo dynamicznie. Rozwój demograficzny był niewspółmierny z rozwojem terytorium miasta, dlatego napływająca ludność osiedlała się w okolicznych wsiach. Zabudowa tych nowych osiedli odbywała się w sposób chaotyczny, bez podstawowych mediów. Tuż przed przyłączeniem do Łodzi, w 1915 roku, liczba mieszkańców Bałut wynosiła 100 tysięcy. Ówcześnie była to największa wieś w Europie.

Dzielnica administracyjna Bałuty została powołana z dniem 1 stycznia 1954 jako jedna z 7 ustanowionych wtedy dzielnic Łodzi. Bałuty zajmowały teren między ulicami Rąbieńską (w przybliżeniu) i Drewnowską na południu a ulicami Łagiewnicką i Krecią na wschodzie. W ten sposób większa część dawnej wsi i Osady Fabrycznej Bałuty (na wschód od ul. Łagiewnickiej) znalazła się poza obszarem dzielnicy Bałuty, wchodząc w skład dzielnicy „Staromiejska”.

1 stycznia 1960 roku skorygowano podział administracyjny. Teren Bałut powiększono włączając do niej dzielnicę „Staromiejska”. W ten sposób wschodnia granica dzielnicy administracyjnej Bałuty oparła się o ulicę Strykowską oraz odcinek łącznicy kolejowej Widzew – Zgierz, zaś cały obszar historycznych Bałut znalazł się w granicach dzielnicy administracyjnej o tej nazwie.

1 stycznia 1993 roku podział Łodzi na dzielnice został formalnie zniesiony, jednak w świadomości mieszkańców nadal istnieje.

• przy ulicy Brackiej znajduje się jedyny zachowany w Łodzi cmentarz żydowski.
• przy ulicy Karskiego 5 znajduje się największe w Łodzi centrum handlowe wybudowane na bazie dawnej fabryki bawełny przemysłowca Izraela Poznańskiego Manufaktura.
• Bałucki rynek - największy w Łodzi plac targowy
• Park im. Adama Mickiewicza (Park Julianowski)
• Park Staromiejski (tzw. Park Śledzia)
• Pomnik Pękniętego Serca, czyli Pomnik Martyrologii Dzieci w Parku im. Szarych Szeregów
• Las Łagiewnicki - „zielone płuca” Łodzi
• zbiorniki wodne Arturówek

Administracyjnie Bałuty dzielą się na 8 osiedli:

• Bałuty Zachodnie
• Radogoszcz
• Łagiewniki
• Julianów-Marysin-Rogi
• Bałuty-Doły
• Bałuty-Centrum
• Teofilów-Wielkopolska
• Wzniesień Łódzkich

Można wyróżnić następujące rejony (w większości osiedla mieszkaniowe) tej dzielnicy:

• Arturówek
• Borowiec
• Doły
• Grabieniec
• Helenówek
• Huta Aniołów
• Julianów
• Kały
• Kochanówka
• Limanka
• Liściasta:
  • Liściasta A,
  • Liściasta B,
• Łagiewniki
• Małe Łagiewniki
• Łodzianka
• Marianów
• Marysin
• Mikołajew
• Modrzew
• Nowy Imielnik
• Os. M. Reja
• Os. Pojezierska
• Os. Powstania 1863 r.
• Os. Rogatka
• Os. St. Czarnieckiego
• Os. Wł. Jagiełły
• Os. Wielkopolska
• Radogoszcz:
  • Os. Radogoszcz Wschód
  • Os. Radogoszcz Zachód
• Piskowiec
• Rogi
• Romanów
• Sokołów
• Sokółka
• Teofilów
  • Teofilów A – Os. Wł. Reymonta
  • Teofilów B – Os. S. Żeromskiego
  • Teofilów C – Os. M. Konopnickiej
  • Teofilów Przemysłowy
• Wielkopolska
• Wilanów
• Zimna Woda
• Żabieniec
• Żubardź

• Centrum Zajęć Pozaszkolnych nr 1 w Łodzi

• Z Bałut pochodzi kilku znanych polskich raperów – Adam Ostrowski (O.S.T.R.), Zeus, Spinache, Afront, Dwa Sławy i eMCeeM.
• Z Bałut pochodzą sportowcy: koszykarz reprezentacji Polski Marcin Gortat, tenisista Jerzy Janowicz oraz piłkarz Igor Sypniewski.

• Bałuty, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 98 .

• p
• d

Dzielnice Łodzi (1960–1992)

Bałuty Górna Polesie Śródmieście Widzew