Awraham Stern
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 grudnia 1907 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Awraham Stern, Abraham Stern (hebr. אברהם שטרן), pseud. Ja’ir (hebr. יאיר) (ur. 23 grudnia 1907 w Suwałkach, zm. 12 grudnia 1942 w Tel Awiwie) – żydowski poeta, założyciel i przywódca radykalnej żydowskiej organizacji terrorystycznej Lechi, znanej również jako „Banda Sterna” (ang. Stern Gang).
Życiorys
Urodził się w Suwałkach w rodzinie Mordechaja i Hadasy-Lei[1]. W 1925 wyemigrował do Palestyny, gdzie najpierw ukończył Gimnazjum Hebrajskie w Jerozolimie, a następnie podjął studia na Uniwersytecie Hebrajskim na dwóch kierunkach: języki klasyczne i literatura (grecka oraz łacińska).
W 1934 opublikował swój pierwszy zbiór wierszy, napisał również hymn Lechi pt. „Anonimowy żołnierz”. Na jego dorobek poetycki składają się 53 utwory.
Gdy w 1939, po wybuchu II wojny światowej, Irgun i Hagana ogłosiły zawieszenie wszystkich działań przeciwko Brytyjczykom, Stern, uznający Wielką Brytanię za najgroźniejszego przeciwnika niepodległości Izraela, założył radykalną organizację zbrojną Lechi mającą kontynuować działania zbrojne wymierzone w brytyjską administrację w Palestynie. Jego przekonanie o słuszności tej walki zwiększył sprzeciw władz mandatowych wobec kolejnej fali żydowskich uchodźców z ogarniętej wojną Europy. W skład ugrupowania wchodzili zarówno socjaliści, jak i działacze prawicowi, np. Icchak Szamir (późniejszy premier Izraela w latach 1983–1984 i 1986–1992).
W styczniu 1941 próbował porozumieć się z rządem III Rzeszy oferując: „wzięcie udziału w wojnie po stronie Niemiec” w zamian za skierowanie transportów Żydów z Europy do Palestyny. Pod koniec 1941 podjęto drugą próbę kontaktu z Niemcami. W obu przypadkach nie odnotowano odpowiedzi narodowych socjalistów.
12 grudnia 1942 podczas aresztowania został zastrzelony przez brytyjską policję, prawdopodobnie z powodu roli, jaką odgrywał w strukturach organizacji terrorystycznej Lechi[2].
Upamiętnienie
W 1981 założono miasto Kochaw Ja’ir (hebr. כוכב יאיר, trb. Koḫav Yaʼir; dosłownie Gwiazda Ja’ira), którego nazwa pochodzi od pseudonimu Sterna[3].
W Suwałkach na domu, w którym się urodził przy skrzyżowaniu ulic Kościuszki i Waryńskiego, znajduje się tablica upamiętniająca miejsce jego urodzenia[1].
Przypisy
- ↑ a b Suwałki – Tu urodził się Abraham Stern. 2020-07-12. [dostęp 2023-02-28].
- ↑ Ada Amichal Yevin, In purple: the life of Yair-Abraham Stern, s. 290, Hadar Publishing House.
- ↑ Mo’atza Mekomit Kochaw Ja’ir. [w:] Flags Of The World [on-line]. [dostęp 2009-04-07]. (ang.).
Linki zewnętrzne
