Awicenia
 Avicennia marina | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
awicenia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Avicennia L. Sp. Pl. 110. 1 Mai 1753[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
A. officinalis Linnaeus[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Awicenia (Avicennia L.) – rodzaj drzew z rodziny akantowatych (Acanthaceae). Według The Plant List obejmuje 8–9 gatunków[4]. Rośliny te rosną na wybrzeżach wszystkich kontynentów w strefie międzyzwrotnikowej, na północy sięgając po południowe Chiny, Stany Zjednoczone i Egipt, a na południu po południową Brazylię, Australię i Nową Zelandię oraz południowe krańce Afryki. Odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu ekosystemów lasów namorzynowych i ochronie wybrzeża. Drewno wykorzystywane do celów konstrukcyjnych i na opał, z kory pozyskuje się garbniki[5].
Morfologia
- Pokrój
- Drzewa z korzeniami podporowymi i oddechowymi[5].
- Liście
- Pojedyncze, naprzeciwległe, całobrzegie, zwykle eliptyczne lub jajowate[5].
- Kwiaty
- Zebrane w wyrastające szczytowo lub w kątach liści kwiatostany, zwykle gęste i owłosione. Poszczególne kwiaty wsparte są pojedynczymi lub podwójnymi przysadkami. Kwiaty u różnych gatunków są promieniste lub grzbieciste, do dwuwargowych. Kielich okazały, jajowaty, z pięcioma ząbkami. Korona kwiatu ma krótką, zrosłą rurkę i zwieńczona jest 4 lub 5 dłuższymi od niej płatkami. Pręciki przyrośnięte są do rurki korony, przy czym wyrastają przemiennie w stosunku do płatków. U niektórych gatunków są nieco nierówne. Zalążnia jest górna[5].
- Owoce
- Torebka zawierająca pojedyncze nasiono[5].
Kwitnący pęd A. germinans
Kwiat A. germinans
Owoce A. marina
Systematyka
Rodzaj o problematycznej pozycji systematycznej. Pierwotnie zaliczany był zazwyczaj do werbenowatych, ale po stwierdzeniu szeregu istotnych różnic od roślin w zakresie cech morfologicznych i anatomicznych przeniesiony został do odrębnej rodziny Avicenniaceae. Dowody molekularne wskazują na zagnieżdżenie rodzaju w obrębie drzewa filogenetycznego akantowatych i tak też jest sytuowany mimo kilku wyraźnie swoistych cech budowy[5].
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)[2]
Należy do podrodziny Avicennioideae Miers, rodziny akantowatych (Acanthaceae) Juss., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu jasnotowców (Lamiales) Bromhead z grupy astrowych spośród roślin okrytonasiennych[2][6].
- Wybrane gatunki[4]
- Avicennia balanophora Stapf & Moldenke
- Avicennia bicolor Standl.
- Avicennia germinans (L.) L.
- Avicennia integra N.C.Duke
- Avicennia marina (Forssk.) Vierh.
- Avicennia officinalis L.
- Avicennia schaueriana Stapf & Leechm. ex Moldenke
- Avicennia tonduzii Moldenke
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
- ↑ a b c Avicennia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-10-12].
- ↑ a b Avicennia. The Plant List. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 53. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ List of Genera in RUBIACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2010-12-03] (ang.).