Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Astrapia

Astrapia
Vieillot, 1816[1]
Ilustracja
Samiec astrapii białosternej (A. mayeri)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

cudowronki

Rodzaj

Astrapia

Typ nomenklatoryczny

Paradisea nigra J.F. Gmelin, 1788

Synonimy
Gatunki

5 gatunków – zobacz opis w tekście

Astrapiarodzaj ptaków z rodziny cudowronek (Paradisaeidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Nowej Gwinei[6].

Morfologia

Długość ciała samic 35–50 cm (bez centralnych sterówek o długości 53 cm), samców 32–69 cm (bez centralnych sterówek o długości 76–125 cm), masa ciała samic 108–200 g, samców 102–205 g[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1816 roku francuski ornitolog Louis Pierre Vieillot w publikacji własnego autorstwa poświęconej ornitologii[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) astrapia czarna (A. nigra).

Etymologia

  • Astrapia: gr. αστραπιος astrapios lub αστραπαιος astrapaios ‘błyszczeć’, od αστραπη astrapē ‘błysk błyskawicy’, od στεροπη steropē ‘błyskawica, blask’[8].
  • Lamprotornis: gr. λαμπροτης lamprotēs ‘splendor’, od λαμπρος lampros ‘promienny, znakomity’; ορνις ornis, ορνιθος ornithos ‘ptak’[9]. Typ nomenklatoryczny: Paradisea nigra J.F. Gmelin, 1788.
  • Astrarchia: gr. αστραρη astrarkhē ‘królowa gwiazd (o księżycu)’, od αστρον astron ‘gwiazda’; αρχων arkhōn, αρχοντος arkhontos ‘władca, pan’, od αρχω arkhō ‘rządzić’[10]. Typ nomenklatoryczny (oznaczenie monotypowe): Astrarchia stephaniae Finsch & A.B. Meyer, 1885.
  • Calastrapia: gr. καλος kalos ‘piękny’; rodzaj Astrapia Vieillot, 1816[11]. Typ nomenklatoryczny (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Astrapia splendidissima Rothschild, 1895.
  • Taeniaparadisea: gr. ταινια tainia ‘proporzec, taśma’; rodzaj Paradisaea Linnaeus, 1758 (cudowronka)[12]. Typ nomenklatoryczny (oznaczenie monotypowe): Taeniaparadisea macnicolli Kinghorn, 1939 (= Astrapia mayeri Stonor, 1939).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[13]:

Uwagi

Przypisy

  1. a b L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 36. (fr.).
  2. Ch.-L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 414. (łac.).
  3. O. Finsch & A.B. Meyer. Vögel von Neu Guinea, zumeist aus der Alpen-region am südostabhange des Owen-Stanley-Gebirges (Hufeisengebirge 7000-8000' hoch), gesammelt von Karl Hunstein. I. Paradiseidae. „Zeitschrift für die gesammte Ornithologie”. 2 (4), s. 378, 1885. (niem.). 
  4. Introduction. W: R.B. Sharpe: Monograph of the Paradiseidae, or birds of paradise and Ptilonorhynchidae, or bower-birds. Cz. 1. London: H. Sotheran & Co, 1898, s. xiii. (ang.).
  5. J.R. Kinghorn. A new genus and species of Bird of Paradise. „The Australian zoologist”. 9, s. 295, 1939. (ang.). 
  6. F. Gill, D. Donsker & P. Rassmusen (redaktorzy): Crows, mudnesters & birds-of-paradise. IOC World Bird List: Version 14.2. [dostęp 2024-11-03]. (ang.).
  7. D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Birds-of-Paradise (Paradisaeidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI10.2173/bow.paradi7.01 [dostęp 2024-11-03] (ang.), Astrapia. Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  8. The Key to Scientific Names, Astrapia [dostęp 2023-05-21].
  9. The Key to Scientific Names, Lamprotornis [dostęp 2023-05-21].
  10. The Key to Scientific Names, Astrarchia [dostęp 2023-05-21].
  11. The Key to Scientific Names, Calastrapia [dostęp 2023-05-21].
  12. The Key to Scientific Names, Taeniaparadisea [dostęp 2023-05-21].
  13. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paradisaeidae Vigors, 1825 – cudowronki - Birds of paradise (wersja: 2022-09-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-11-03].

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).