Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Askokarp

Askokarp (łac. ascocarp) lub askoma – owocnik u workowców. Jest to zbita część grzybni, wytwarzana przez nią w formie charakterystycznej dla każdego gatunku, tworząca na zewnątrz lub wewnątrz na drodze płciowej zarodniki zwane askosporami[1].

Podział askokarpów

W zależności od sposobu powstawania wyróżnia się 2 typy askokarpów:

  • eutecja, powstające podczas procesu askogamii. Askokarpy tego typu mają własną ścianę. Wyróżnia się wśród nich następujące typy:
  • askostromy, które powstają bezpośrednio w komorach podkładki i nie posiadają własnej ściany. W zależności od budowy wyróżnia się wśród nich różne typy, np.
    • pseudotecjum. Jest podobne morfologicznie do perytecjum i z tego względu ostatnio coraz częściej zaprzestaje się wyróżniania tego typu owocnika, używając wspólnej nazwy perytecjum.
    • hysterotecjum – o elipsoidalnym kształcie, pękające podłużną szparą[1].

W zależności od położenia hymenium wyróżnia się następujące typy askokarpów:

Askokarpy mogą być:

  • otwarte (np. apotecjum)
  • częściowo otwarte (np. perytecjum posiadające otwór zwany ostiolą)
  • zamknięte, bez otworu (np. klejstotecjum, chasmotecjum)[2].

Budowa askokarpów

Askoarpy zbudowane są z:

Ścianę askokarpu u grzybów krążkowych (discomycetes) zwykle nazywa się ekscypulum, u innych jest to perydium. Czasami ściana składa się z luźnej masy strzępek (np. u Gymnoascella), czasami ściany brak (np. u Ascodesmis), wówczas askokarp składa się z nagiej masy worków i bezpłodnych elementów hamatecjum. W większości rodzajów ściana jest zbudowana z kilka warstw, tylko w jednym rodzaju w klasie Laboulbeniomycetes występuje ściana jednowarstwowa. Budowa ściany ma znaczenie przy oznaczaniu niektórych gatunków grzybów, istotna jest także jej reakcja z odczynnikiem Melzera[2].

Worki wraz z elementami płonnymi często tworzą wyraźną warstwę zwaną hymenium, często o palisadowej budowie. U discomycetes znajduje się ona na wewnętrznej, zwykle wklęsłej stronie askokarpu. W rodzinie chrobotkowatych Cladoniaceae warstwa ta znajduje się na wzniesionych podecjach. U mszakolubnych grzybów pasożytniczych askokarpy zawierają tylko kilka worków, są częściowo zamknięte i przypominają budową perytecjum[2].

Przypisy

  1. a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, s. 37, 43–45, ISBN 978-83-09-01048-7.
  2. a b c d e Ascocarp [online], ScienceDirect [dostęp 2023-11-20].