Antoni Matejkiewicz

ks. Antoni Matejkiewicz (1931)
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1886 Pogorzany
Data i miejsce śmierci	17 listopada 1970 Pogorzany
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1909
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Matejkiewicz (ur. 1 stycznia 1886^[1] w Pogorzanach, zm. 17 listopada 1970 tamże) – polski duchowny, działacz oświatowy, dziekan Wojska Polskiego.

Urodził się jako najstarszy z dziesięciorga dzieci Andrzeja Matejkiewicza i Ludwiki z d. Śliwa. W latach 1892–1897 uczęszczał do czteroklasowej szkoły ludowej w Szczyrzycu. Dalszą naukę, w latach 1897–1905, pobierał w Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, w którym w 1905 złożył egzamin dojrzałości. W 1905 wstąpił do Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego we Lwowie, które ukończył i w 1909 uzyskał święcenia kapłańskie^[2]. W latach 1909–1913 był wikariuszem i katechetą w parafii Horodenka, w archidiecezji lwowskiej. Następnie pełnił obowiązki proboszcza parafii w Zadwórzu k. Lwowa. W 1914 został powołany jako kapelan do armii austro-węgierskiej; do 1917 pełnił służbę przy Szpitalu Wojskowym nr II w Stanisławowie, a następnie przy komendzie powiatowej w Miechowie i przy Szpitalu Epidemiologicznym w Kielcach. W 1916 został odznaczony Krzyżem Zasługi dla Duchownych Wojskowych. 1 listopada 1918 ks. Matejkiewicz wystąpił z armii austro-węgierskiej i wstąpił do Wojska Polskiego.

Od 1 listopada do 20 lutego 1919 odbywał służbę w randze starszego kapelana garnizonu kieleckiego (odpowiednik majora), a od 1921 – jako szef duszpasterstwa przy Dowództwie Okręgu Generalnego „Kielce” w Kielcach (później przemianowany na Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu). 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu dziekana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 9. lokatą w duchowieństwie wojskowym wyznania katolickiego^[3].

 Osobny artykuł: Tytulatura duchowieństwa wojskowego II RP.

Od 1923 pełnił służbę na stanowisku szefa duszpasterstwa wyznania rzymskokatolickiego w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu^[4][5]. Z dniem 15 grudnia 1929 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie na stanowisko dziekana katolickiego^[6][7]. Był projektodawcą odbudowy Kościoła Garnizonowego w Brześciu oraz był zaangażowany w przebudowę kościoła Klarysek we Lwowie. Do historii przeszedł jako jeden z pionierów spółdzielczości wojskowej. Na stanowisku szefa duszpasterstwa Okręgu Korpusu Nr VI pozostał do 1939^[8].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku pozostał we Lwowie i wziął udział w obronie miasta^[9]. Następnie zamieszkał z siostrą w Pogorzanach (jej mąż zginął w Katyniu). Pracowała ona jako nauczycielka w Szkole Podstawowej w Szczyrzycu (którego Pogorzany były przysiółkiem). Tam ks. Matejkiewicz brał udział w tajnym nauczaniu, którego był inicjatorem i gorącym orędownikiem. Ks. Matejkiewicz stał także na czele Komitetu Budowy Szkoły w Szczyrzycu (nowy budynek został otwarty w 1948). Od powstania Związku Szczyrzyczan w 1926 ks. Matejkiewicz był także jego prezesem.

Po wojnie pozostał w Szczyrzycu, gdzie zaangażował się w założenie Prywatnego Liceum i Gimnazjum oo. Cystersów oraz organizację gimnazjalnej (następnie parafialnej) orkiestry.

Zmarł 17 listopada 1970 w Pogorzanach i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Szczyrzycu (sektor 1-17-2)^[10].

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 28 kwietnia 1926 „za wybitną działalność obywatelską i kulturalno-oświatową w województwach wschodnich”^[11][5]
• Złoty Krzyż Zasługi po raz pierwszy 19 marca 1937 „za zasługi na polu pracy kulturalno-oświatowej w wojsku”^[12][13])
• Złoty Krzyż Zasługi po raz drugi^{[potrzebny przypis]}
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[14]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[14]
• Pro Ecclesia et Pontifice (Stolica Apostolska)^[5]
• Krzyż Zasługi dla Duchownych Wojskowych – 1916

Z okazji stuletniej rocznicy urodzin, 8 czerwca 1986 przy wejściu do kościoła w Szczyrzycu została wmurowana pamiątkowa tablica ku czci ks. pułkownika Antoniego Matejkiewicza.

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Wykaz duchowieństwa wojskowego oraz parafii, kościołów i kaplic wojskowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej na 1930 r. Warszawa: Polowa Kuria Biskupia, 1930.
• Ks. Paweł Biel: Ks. pułkownik Antoni Matejkiewicz. Kapłan – żołnierz – Szczyrzyczanin, Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Szczyrzyckiej, Doliny Stradomki i Grodziska. Szczyrzyc, 2009. ISBN 978-83-7631-074-9.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

• Zdjęcia w archiwum NAC na których pojawia się ks. Matejkiewicz: Uroczystość wyświęcenia nowo obranego opata klasztoru oo. cystersów w Szczyrzycu Benedykta Birosa (1937), Zjazd przedstawicieli Związku Rewizyjnego Spółdzielni Wojskowych w sali kasyna oficerskiego w Warszawie (1931)