Anatomia psa
Anatomia psa – nauka o budowie ciała psa, jego układów i narządów. Jest gałęzią anatomii zwierzęcej i w sposób szczegółowy opisuje budowę makroskopową i umiejscowienie w organizmie psa poszczególnych narządów, czy też układów. Nauka ta jest nieodzownym elementem studiów weterynaryjnych.
Opis ogólny zewnętrzny
Szkielet psa
- czaszka (cranium)
- szczęka lub kość szczękowa (maxilla s. os maxillare)
- kość siekaczowa lub międzyszczękowa (os incisivum s. intermaxillare)
- kość nosowa (os nasale)
- żuchwa (mandibula)
- kość ciemieniowa (os parietale)
- kręgosłup
- kręg szczytowy (atlas)
- kręg obrotowy (axis)
- kręgi szyjne (vertebrae cervicales III-VII)
- kręgi piersiowe (vv. thoracice)
- kręgi lędźwiowe (vv. lumbales)
- kość krzyżowa (os sacrum)
- kręgi ogonowe (vv. coccygeae)
- kończyna piersiowa
- łopatka (scapula) – dół, szyjka, guz
- kość ramienna (humerus) – guzek mniejszy, większy, guzowatość obła, trzon, kłykieć
- kość łokciowa (ulna) – wyrostek (olecranon), trzon, głowa
- kość promieniowa (radius) – głowa (k.bliższy), trzon, bloczek (trochlea), koniec dalszy
- kości nadgarstka (ossa carpea) – dodatkowa, pośrednio-promieniowa, łokciowa, I-IV
- kości śródręcza (ossa metacarpea)
- kości palców (ossa digitorum)
- trzeszczki (ossa sesamoidea)
- klatka piersiowa (thorax)
- żebra I-XIII
- mostek (sternum)
- chrząstki żebrowe (cartilagines costales)
- kończyna miedniczna
- kość miedniczna (os coxae) – guz krzyżowy (tuber sacrale), guz biodrowy (tuber coxae), trzon kości biodrowej (corpus illi), kolec kulszowy (spina ischiadica), guz kulszowy (tuber ischiadicum)
- kość udowa (femur) – dół krętarzowy (fossa trochanterica), krętarz mały (trochanter minor), trzon (corpus), bloczek (trochlea), kłykieć przyśrodkowy (condylus), nadkłykieć (epicondylus), kłykieć boczny
- kość piszczelowa (tibia) – kłykieć przyśrodkowy, trzon, kostka przyśr.
- kość strzałkowa (fibula)
- kości stępu (tarsus) – k.piętowa (calcaneum), skokowa (talus), ośrodkowa (tarsi centrale), I-IV
- kości śródstopia (ossa metatarsea)
- kości palców stopy (ossa digitorum pedis)
- trzeszczki m. brzuchatego (ossa sesamoidea)
- trzeszczka m. podkolanowego (os sesamoideum m. poplitei)
- rzepka (patella)
Mięśnie (ogólnie)
- żwacz (masseter)
- mostkowo potyliczny (sternooccipitalis)
- mostkowo-gnykowy (sternohyoideus)
- obojczykowo-ramienny (cleidobrachialis)
- zębaty dobrzuszny szyi (serratus ventralis cervicis)
- nadgrzebieniowy (supraspinatus)
- łopatkowo-poprzeczny (omotransversarius)
- czworoboczny (trapezius)
- podgrzebieniowy (infraspinatus)
- naramienny (deltoideus) cz. Łopatkowa i barkowa
- najdłuższy grzbietu (latissimus dorsi)
- trójgłowy ramienia (triceps brachii)
- ramienny (brachialis)
- prostownik promieniowy nadgarstka (extensor carpii radialis)
- prostownik wspólny palców (extensor digitorum communis)
- piersiowy głęboki (pectoralis profundus)
- skośny zewnętrzny brzucha (obliquus externus abdominis)
- prosty brzucha (rectus abdominis)
- skośny wewnętrzny brzucha (obliquus internus abdominis)
- najdłuższy uda (sartorius)
- napinacz powięzi szerokiej (tensor fasciae latae)
- pośladkowy środkowy (gluteus medius)
- półścięgnisty (semitendinosus)
- pośladkowy powierzchowny (gluteus superficialis)
Mięśnie łopatki
- strona przyśrodkowa:
- podłopatkowy (subscapularis)
- nadgrzebieniowy (supraspinatum)
- obły większy (teres major)
- kruczo-ramienny (coracobrachialis)
- najszerszy grzbietu (latissimus dorsi)
- Zębaty szyi i klatki piersiowej (serratus cervicis et thoracis)
- strona boczna:
- czworoboczny (trapezius)
- nadgrzebieniowy (supraspinatus)
- podgrzebieniowy (infraspinatus)
- naramienny (deltoideus)
- obły większy (teres major)
Mięśnie okolicy ramiennej
- strona przyśrodkowa:
- dwugłowy ramienia (biceps brachii)
- trójgłowy ramienia (triceps brachii)
- napinacz powięzi podramienia (tensor fasciae antebrachii)
- łokciowy (anconeus)
- ramienny (brachialis)
- piersiowy powierzchowny (pectoralis superficialis)
- piersiowy głęboki (pectoralis profundus)
- obojczykowo-ramienny (cleidobrachialis)
- strona boczna:
- trójgłowy ramienia głowa długa (triceps brachii caput longum)
- trójgłowy ramienia głowa boczna (triceps brachii caput lateralis)
- dwugłowy ramienia (biceps brachii)
- ramienny (brachialis)
Mięśnie okolicy podramienia
- strona przyśrodkowa:
- ramienno-promieniowy (brachio-radialis)
- prostownik promieniowy nadgarstka (extensor carpii radialis)
- nawracacz obły (pronator teres)
- zginacz promieniowy nadgarstka (flexor carpii radialis)
- zginacz powierzchowny palców (flexor digitorum superficialis)
- zginacz łokciowy nadgarstka (flexor carpii ulnaris)
- zginacz głęboki palców (flexor digitorum profundum)
- strona boczna:
- ramienno-promieniowy (brachio-radialis)
- prostownik promieniowy nadgarstka (extensor carpii radialis)
- prostownik wspólny palców (extensor digitorum communis)
- odwodziciel długi palca (abductor digiti I)
- łokciowy (anconeus)
- prostownik boczny palców (extensor digitorum lateralis)
- zginacz łokciowy nadgarstka (flexor carpii ulnaris)
Mięśnie okolicy uda
- strona przyśrodkowa:
- krzyżowo-ogonowy (sacrocaudalis)
- biodrowo-lędżwiowy (iliopsoas)
- dźwigacz odbytu (levator ani)
- biodrowo-ogonowy (iliocaudalis)
- najdłuższy uda (sartorius)
- prosty uda (rectus femoris)
- obszerny (vastus medialis)
- grzebieniowy (pectineus)
- przywodziciel (adductus)
- smukły (gracillis)
- półbłoniasty (semimembranosus)
- półścięgnisty (semitendinosus)
- strona boczna:
- najdłuższy uda (sartorius)
- pośladkowy (gluteus medius et superficialis)
- krzyżowo-ogonowy (sacro-caudalis)
- ogonowy (coccygeus)
- napinacz powięzi szerokiej (tensor fasciae latae)
- dwugłowy uda (biceps femoris)
- bliźniacze (gemelli)
- czworoboczny uda (quadratus femoris)
- obszerny boczny (vastus lateralis)
- przywodziciel uda (adductor femoris)
- półbłoniasty (semimembranosus)
- odwodziciel tylny podudzia (abductor cruris caudalis)
Mięśnie okolicy podudzia
- strona przyśrodkowa:
- prostownik palców (extensor digitorum)
- brzuchaty (gastrocnemius)
- zginacz powierzchowny (flexor superficialis)
- podkolanowy (popliteus)
- piszczelowy doogonowy (tibialis caudalis)
- strona boczna:
- brzuchaty (gastrocnemius)
- zginacz palców (flexor digitorum)
- piszczelowy doczaszkowy (tibialis cranialis)
- strzałkowy długi (peroneus longus)
Mięśnie głowy
- Powierzchowne
- czołowo-tarczkowy
- międzytarczkowy
- dźwigacz kąta oka przyśrodkowy
- okrężny oka
- cofacz bocznego kąta oka
- jarzmowy
- okrężny ust
- licowy
- jarzmowo-małżowinowy
- dźwigacz nosowo-wargowy
- skórny szyi
- zwieracz szyi
- Głębokie
- dźwigacz wargi górnej
- kłowy
- okrężny ust
- policzkowy
- żwacz
- skroniowy
- przyuszniczo-małżowinowy
- obojczykowo-szyjny
- mostkowo-głowowy
- mostkowo-sutkowy
- mostkowo-gnykowy
- żuchwowo-gnykowy
- dwubrzuścowy
- skrzydłowy
- najdłuższy kręgu szczytowego
- długi głowy
- tarczowo-gardłowy
- tarczowo-gnykowy
- mostkowo-tarczowy
Mięśnie szyi
- Powierzchowne
- ramienno-głowowy
- mostkowo-głowowy
- mostkowo-potyliczny
- mostkowo-sutkowy
- obojczykowo-ramienny
- czworoboczny
- nadgrzebieniowy
- łopatkowo-poprzeczny
- naramienny (część łopatkowa i barkowa)
- Głębokie
- równoległoboczny szyi
- równolegoboczny głowy
- płatowaty
- zębaty szyi (serratus)
- pochyły dogrzbietowy
- pochyły środkowy
- długi głowy
- prosty klatki piersiowej
- kolcowy szyi
- prosty głowy
- skośny głowy
- skośny tylny głowy
Mięśnie brzucha
- skośny zewnętrzny brzucha
- prosty brzucha
- skośny wewnętrzny brzucha
- piersiowy głęboki
- najdłuższy klatki piersiowej i lędźwi
- biodrowo-żebrowy