Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Aman (wywiad)

Aman (hebr. אמ"ן; skrót od אגף המודיעין, Agaf ha-Modi’in, Skrzydło Wywiadowcze, dział wywiadowczy) – wywiad wojskowy Izraela utworzony w maju 1948 r. jako Departament Wydziału Operacyjnego Sztabu Generalnego Armii Obrony Izraela, podlegający Szefowi Sztabu Generalnego Armii Obrony Izraela, kontrolowany przez ministra obrony.

Utworzenie wywiadu wojskowego w Izraelu

W 1953 r. podniesiony do rangi wydziału otrzymał nazwę Agaf ha-Modi’in. Zatrudnia około 7 tys. pracowników wojskowych i cywilnych. Jego wkład w sukcesy wywiadowcze państwa żydowskiego jest bardzo ważny i znaczny.

Wywiadowcza organizacja sił zbrojnych dysponuje nowoczesnym wyposażeniem, np. skomplikowanymi urządzeniami podsłuchowymi, satelitami rozpoznawczymi i rozmaitą techniką wywiadowczą, w tym maskowaną. Dwóch znanych wywiadowców Izraela, Eli Cohen i Wolfgang Lotz, choć swoje sukcesy odnieśli pracując dla Mosadu, zostali pozyskani i wyszkoleni przez Aman (inne źródła podają, że Eli Cohen został pozyskany przez Mosad).

Aman zajmuje się zdobywaniem, przetwarzaniem informacji wojskowych, geograficznych, elektronicznych, o technice wojskowej, o strategii i innych dotyczących państw, organizacji, w tym z naciskiem na arabskie. Zwalcza zagrożenia również niekonwencjonalnie, np. działając jako Mista’arawim[1]. Aman prowadzi rozpoznanie polowe, wywiad pod przykryciem dyplomacji w ataszatach obrony, wywiad z pozycji nielegalnej (rozpoznanie osobowe) oraz używając metod technicznych (np. rozpoznanie elektroniczne, rozpoznanie obrazowe).

Schemat organizacyjny Amanu

Początkowo w strukturze organizacyjnej występowały m.in. następujące piony:

  • Departament Zbierania Danych – zdobywanie informacji wywiadowczych
  • Wydział Polityczny – organizowanie wywiadu agenturalnego, podlegała mu także tzw. Jednostka 131 zajmująca się prowadzeniem tzw. tajnych, długofalowych operacji w państwach arabskich, przygotowywanie żołnierzy wywiadu nielegalnego.
  • Departament ds. Wrogiej Działalności Terrorystycznej (Mador Faha) – infiltracja środowisk palestyńskich
  • Wydział Libański
  • Departament Bezpieczeństwa Polowego – kontrwywiadowcze zabezpieczenie Armii Obrony Izraela, osób i obiektów wojskowych, oraz ochrona informacji niejawnych związanych z obroną państwa
  • Wydział Cenzury Wojskowej – kontrola informacji w środkach masowego przekazu
  • Departament Informacyjno-Analityczny – gromadzenie danych wywiadowczych i opracowywanie informacji zbiorczych
  • Jednostka Bezpieczeństwa Łączności Polowej – nasłuch radiowy, dekryptaż
  • Departament Badań i Rozwoju (Machleket Meszar)
  • Wydział Kontaktów Międzynarodowych utw. 1955 (Hamadar Habeinleumi) – m.in. koordynacja działań attachés wojskowych
  • Departament Naukowo-Techniczny – produkcja środków techniki operacyjnej, oraz szyfry własne
  • Sekcja Techniczna utw. 1955 (Hamadar Hatemi) – badania nad bronią radziecką
  • Jednostka Rozpoznawcza Sztabu Generalnego utw. 1957 (Sajjeret Matkal) – siły specjalne Sztabu Generalnego Armii Obrony Izraela, podporządkowana Aman.

W późniejszych latach organizacja przedstawiała się następująco:

  • Departament I (Machlekat Hahaka) – produkcja
  • Departament II (Haman) – korpus wywiadowczy
  • Departament III – stosunki zagraniczne, bezpieczeństwo polowe
  • Departament IV – cenzura wojskowa
  • Oddział Regionalny
  • Oddział Funkcjonalny – sprawy ekonomiczne na Bliskim Wschodzie
  • Oddział Akt

Doświadczona kadra

Wielu oficerów Amanu wywodziło się z OSS i SIS oraz służyło w SOE, operując na tyłach wroga w Afryce Północnej i innych rejonach objętych okupacją państw Osi.

Niepomyślne początki (skandale i afery)

Początki Amanu nie były zbyt pomyślne. Trzech z czterech pierwszych szefów zostało zdymisjonowanych za skandale:

Dyrektorzy Amanu

Generał Szlomi Binder(inne języki), dyrektor Amanu od 2024 r.

Przypisy

  1. Israeli special forces dressed as Palestinian medics kill militants in hospital - YouTube [online], youtube.com [dostęp 2024-04-22].
  2. In possible signal to Iran, Haliva appointed head of IDF intelligence [online], The Jerusalem Post | JPost.com [dostęp 2023-02-01] (ang.).
  3. Emanuel Fabian, Shlomi Binder to replace Military Intelligence Directorate chief who resigned over Oct. 7 failures [online], The Times of Israel [dostęp 2024-12-27] (ang.).

Bibliografia

  • Normam Polmar, Thomas B. Allen, Księga szpiegów. Encyklopedia, Wyd. Magnum, Warszawa 2000, s. 702. ISBN 83-85852-27-1 (hasło „Aman” na s. 18–19)
  • Samuel M. Katz, Aman. Wywiad wojskowy Izraela, Wyd. Bellona, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 1999, s. 391. Seria: Kulisy Wywiadu i Kontrwywiadu, ISBN 83-87893-30-7, ISBN 83-11-09013-0.
  • Gordon Thomas, Szpiedzy Gideona. Tajna historia Mossadu, Zofia Kunert (tłum.), Warszawa: Wyd. Magnum, 2000, s. 364, ISBN 83-85852-51-4, OCLC 177322412.
  • Guido Knopp, Elita szpiegów, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004, s. 216. Seria: Kulisy Wywiadu i Kontrwywiadu, ISBN 83-11-09826-3.