Alexander Braun
 Alexander Braun, litografia nieznanego autorstwa, 1850 | |
| Data i miejsce urodzenia |
10 maja 1805 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 marca 1877 |
| Zawód, zajęcie |
Botanik |
| Odznaczenia | |
| |
Alexander Heinrich Braun (ur. 10 maja 1805 w Ratyzbonie, zm. 29 marca 1877 w Berlinie) – niemiecki botanik, wykładowca akademicki na uniwersytetach w Karlsruhe, Fryburgu Bryzgowijskim, Gießen i Berlinie, przedstawiciel szkoły filozofii naturalnej, zajmował się morfologią roślin.
Życiorys
Alexander Heinrich Braun urodził się w rodzinie urzędnika pocztowego Alexandra Brauna i jego żony Henrietty[2]. Jego zainteresowanie botaniką objawiło się bardzo wcześnie – w wieku 6 lat zaczął prowadzić herbarium, które 5 lat później liczyło prawie 4000 okazów, w tym 200 okazów roślin zarodnikowych[3]. Uczęszczał do liceum w Karlsruhe, gdzie nauczał Karl Christian Gmelin (1762–1837)[4]. Już w okresie szkolnym Braun zaczął publikować prace na temat botaniki[2] („Bemerkungen über einige Lebermoose”, 1821; „Ueber Oxalis corniculata und stricta”, 1822[3]).
W 1824 roku za namową ojca rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie w Heidelbergu[3], koncentrując się jednak na botanice[3]. Uczęszczał na wykłady botaników Gottlieba Wilhelma Bischoffa (1797–1854), Johanna Heinricha Dierbacha (1788–1845) i Franza Josepha Schelvera (1778–1832)[2][3]. Podczas studiów zaprzyjaźnił się z Louisem Agassizem (1807–1873) i Karlem Friedrichem Schimperem (1803–1867)[3][4]. W 1827 roku przeniósł się, wraz z Agassizem, na Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium, a Schmiper dołączył do nich rok później, wraz z młodszym bratem Wilhelmem (1804–1878)[3].
W 1829 roku Braun uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie w Tybindze, na podstawie pracy o zarazie[3]. Po roku spędzonym w domu rodzinnym w Karlsruhe udał się w 1832 roku na dalsze studia do Paryża, gdzie nawiązał znajomość z Josephem Decaisnem (1807–1882) i Adrienem de Jussieu (1797–1853)[3].
W 1832 roku przyjął stanowisko wykładowcy botaniki i zoologii na nowo utworzonej politechnice w Karlsruhe, gdzie szybko uzyskał profesurę[3]. W 1845 roku objął kierownictwo katedry botaniki na Uniwersytecie Albrechta i Ludwika we Fryburgu[3]. Wkrótce został prorektorem tej uczelni[3]. W 1849 roku, podczas rewolucji badeńskiej (Wiosny Ludów w Badenii), uchronił majątek uczelni przed konfiskatą przez rząd rewolucyjny, wywożąc go do Bazylei[3].
W 1850 roku Braun przyjął stanowisko profesora botaniki na Uniwersytecie w Gießen, gdzie poprowadził również uniwersytecki ogród botaniczny[3]. W 1851 roku przeniósł się na Uniwersytet Fryderyka Wilhelma w Berlinie[3]. W mieście tym objął też stanowisko dyrektora ogrodu botanicznego, który za jego kadencji został znacznie rozbudowany i otrzymał palmiarnię[3]. W latach 1865–1866 był rektorem Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma[5].
Działalność naukowa
Był przedstawicielem szkoły filozofii przyrody, zajmował się morfologią roślin[6]. Prowadził badania nad glonami, w tym nad ramienicowymi[3]. W kontekście tych badań rozwinął pojęcie komórki i protoplazmy[2] – wprowadził koncept komórki jako podstawowej jednostki życia[6].
Opisał poliembrionię sosnowcowych i określił ich szyszki jako kwiaty lub kwiatostany[2]. Odkrył prawo spiralnego ulistnienia dla łusek szyszek sosnowcowych[4].
Dla potrzeb berlińskiego ogrodu botanicznego opracował taksonomię roślin, którą w 1864 roku opublikował Paul Ascherson (1834–1913)[2]. Taksonomię Brauna rozwinął jego uczeń, August Wilhelm Eichler (1839–1887). Stała się podstawą dla dalszej pracy w zakresie systematyki dla Adolfa Englera (1844–1930) i Fritza von Wettsteina (1895–1945)[2].
Publikacje
- 1830 – Vergleichende Untersuchung übder die Ordnung der Schuppen an der Tannenzäpfchen[2]
- 1835 – Dr. K. Schimpers Vorträge über der Möglichkeit eines wissenschaftlichen Verständnisses der Blattstellung[2]
- 1835 – Blütenstände[2]
- 1849/50 – Betrachtungen über die Erscheinung der Verjüngung in der Natur, insbesondere in der Lebens- und Bildungsgeschichte der Rflanze[2]
- 1852 – Das Individuum der Pflanze in seinem Verhältniss zur Species. Generationsfolge, Generationswechsel und Generationstheilung der Pflanze[2]
- 1855 – Algarum unicellularium genera nova et minus cognita, praemissis observationibus de algis unicellularibus in genere[2]
- 1856 – Parthenogenese von Coelebogyne[2]
- 1864 – Flora der Provinz Brandenburg[2]
Członkostwa, wyróżnienia i nagrody
- 1830 – wybrany na członka Niemieckiej Akademii Historyków Naturalnych „Leopoldina” (Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina)[7]
- 1851 – członek Pruskiej Akademii Nauk[3]
- 1854 – członek Bawarskiej Akademii Nauk[8]
- 1874 – Bawarski Order Maksymiliana za Naukę i Sztukę[8]
Upamiętnienie
Od jego nazwiska został nazwany gatunek mchu: Braunia[5].
Przypisy
- ↑ The International Plant Names Index: A.Braun – Alexander Karl (Carl) Heinrich Braun 1805-1877. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Hermann Ziegenspeck: Braun, Alexander. W: Neue Deutsche Biographie 2. 1955, s. 548. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Ernst Wunschmann: Braun, Alexander. W: Allgemeine Deutsche Biographie 47. 1903, s. 186–193. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
- ↑ a b c Bayerische Akademie der Wissenschaften: Nachruf Alexander Braun (Sitzungsberichte 1878, VIII, Franz Ritter von Kobell). [dostęp 2016-10-29]. (niem.).
- ↑ a b Humboldt-Universität zu Berlin: Alexander Carl Heinrich Braun. [dostęp 2016-10-29]. (niem.).
- ↑ a b Alexander Braun, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-10-29] (ang.).
- ↑ Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina: Mitgliederverzeichnis. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
- ↑ a b Bayerische Akademie der Wissenschaften: Alexander Braun. [dostęp 2016-10-29]. (niem.).