Aleksander Powroźnicki
mjr Aleksander Powroźnicki (1919) | |
podpułkownik piechoty | |
Data urodzenia |
15 lutego 1878 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
3 Morawski Pułk Piechoty |
Stanowiska |
dowódca batalionu |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Aleksander Powroźnicki[a] (ur. 15 lutego 1878, zm. 1940 w Kijowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 15 lutego 1878[1] w rodzinie Marcelego. W piechocie C. K. Armia został mianowany kadetem z dniem 1 września 1897[2], następnie awansowany na porucznika z dniem 1 listopada 1898[3], na nadporucznika z dniem 1 listopada 1903[4]. Przez lata był żołnierzem 3 Morawskiego pułku piechoty w Brünn[5][6][7][8][9] (od około 1902 służył tam także Stanisław Powroźnicki)[10][11], od około 1904 pułk stacjonował w Mostarze[12][13], od około 1906 w Teschen[14][15][16]. W jednostce od około 1909 był adiutantem batalionu[17]. Od około 1910 służył w 2 Bośniacko-Hercegowińskim pułku piechoty w Grazu[18], gdzie około 1911/1912 był adiutantem batalionu[19]. Został awansowany na kapitana z dniem 1 listopada 1912[20] i nadal służył w 2 p.p.[21]. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach. Od około 1913 był w pułku komendantem oddziału broni maszynowej[22]. Podczas I wojny światowej pozostawał oficerem macierzystego Bośniacko-Hercegowińskiego pułku piechoty nr 2[23][24][25].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego jako były oficer C. K. Armii został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w stopniu majora[26]. Podczas wojny polsko-ukraińskiej na początku 1919 stanął na czele II batalionu 13 pułku piechoty[27]. W latach 1919–1920 w tym stopniu był attaché wojskowym przy Poselstwie RP w Belgradzie[28]. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w Departamencie V Ministerstwa Spraw Wojskowych[29]. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Naczelnym Dowództwie WP, a jego oddziałem macierzystym był 39 pułk piechoty Strzelców Lwowskich[30]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 46. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 39 pułk piechoty Strzelców Lwowskich[31]. 10 lipca 1922 został zatwierdzony na stanowisku zastępcy dowódcy 80 pułku piechoty w Słonimie[32][33]. W kwietniu 1924 został przeniesiony do 12 pułku piechoty w Wadowicach na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[34][35]. W maju 1927 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V[36]. Następnie przeniesiony w stan spoczynku. Mieszkał we Lwowie[37]. W 1934 jako oficer w stanie spoczynku był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[38].
Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej został aresztowany przez sowietów. Został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie. Tam został zamordowany przez NKWD prawdopodobnie na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 71/1-15 oznaczony numerem 2320)[39]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych – 1922 „za obronę Lwowa”[40]
austro-węgierskie
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (przed 1916)[23] z mieczami (przed 1918)[25]
- Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (około 1899)[7]
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy (około 1908)[16]
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (około 1913)[22]
Zobacz też
- Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- Zbrodnia katyńska
Uwagi
- ↑ W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Alexander Powroźnicki”.
Przypisy
- ↑ Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Aleksander Powroźnicki. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2022-06-16].
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 293.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 289.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1904. Wiedeń: 1903, s. 286.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 373.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 373.
- ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 393.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 401.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 406.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1903. Wiedeń: 1902, s. 402.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1904. Wiedeń: 1903, s. 406.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1904, s. 414.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1906. Wiedeń: 1905, s. 422.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1906, s. 430.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1908. Wiedeń: 1907, s. 436.
- ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1909. Wiedeń: 1909, s. 454.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1910. Wiedeń: 1909, s. 460.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1911. Wiedeń: 1910, s. 704.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1912. Wiedeń: 1911, s. 708.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1913. Wiedeń: 1912, s. 329.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1913. Wiedeń: 1912, s. 749.
- ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1914. Wiedeń: 1913, s. 623.
- ↑ a b Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 522.
- ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 692.
- ↑ a b Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 882.
- ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1920, s. 91.
- ↑ Lwów oswobodzony. „Nowości Illustrowane”. Nr 19, s. 1, 2, 10 marca 1919.
- ↑ Stawecki 2004 ↓, s. 126, 130.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23 czerwca 1920 roku, s. 498.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 132, 829.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 22.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 544.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 355, 397.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 209.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 150, 341.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 126.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 895.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 324, 968.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 76. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 10 maja 1922 roku, s. 374.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Piotr Stawecki. Attaché wojskowi Drugiej Rzeczypospolitej. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (202), s. 107-138, 2004. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.