Zobacz też: film pod tytułem Aleksander.

Aleksander

Płeć	męskie
Znaczenie
Języki	greka
Słowo	stgr. αλέξειν + ἀνήρ
Znaczenie	„broniący mężów”, „obrońca ludzi”,
Region pochodzenia	starożytna Macedonia
Alternatywne nazwy
Warianty obcojęzyczne	gr. Ἀλέξανδρος, ros. Александр, ukr. Олександр
Odpowiednik dla płci przeciwnej	Aleksandra
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Aleksander^ⓘAleksander (stgr. Ἀλέξανδρος, aleksandros – obrońca ludzi) – imię męskie pochodzenia greckiego składające się z dwóch członów: stgr. αλέξειν (bronić, wspomagać) i ἀνδρός (od ἀνήρ – mąż, mężczyzna). Całość bywa interpretowana jako „broniący mężów, troszczący się o mężów, opiekujący się mężami”^[1].

Notuje się wzrost popularności tego imienia wśród imion nadawanych noworodkom w Polsce. Na liście najczęściej nadawanych imion męskich w 2002 Aleksander plasował się na 39 pozycji, w 2005 – na 36, w 2010 – na 17, a w roku 2013 – na 14 pozycji^[2][3].

Wedle danych PESEL według stanu na 19 stycznia 2024 roku imię to nosiło w Polsce 154 503 mężczyzn^[4].

Aleksander imieniny obchodzi 15 stycznia, 30 stycznia, 26 lutego, 10 marca, 18 marca, 20 marca, 24 marca, 27 marca, 28 marca, 24 kwietnia, 3 maja, 8 maja, 20 maja, 29 maja, 4 czerwca, 6 czerwca, 9 lipca, 10 lipca, 17 lipca, 1 sierpnia, 11 sierpnia, 26 sierpnia, 28 sierpnia, 2 września, 13 września, 21 września, 11 października, 12 grudnia^[5][6].

• język angielski – Alexander
• język arabski – Iskander
• język białoruski – Аляксандр, Аляксандар, Алесь (Aliaksandr, Aliaksandar, Aleś)
• esperanto – Aleksandro^[7]
• język estoński – Aleksander
• język fiński – Aleksanteri
• język francuski – Alexandre
• język grecki – Ἀλέξανδρος (Aleksandros)
• język hiszpański – Alejandro
• język niemiecki – Alexander
• język perski – Iskandiar
• język portugalski – Alexandre
• język rosyjski – Александр (Aleksandr), Sasza
• język rumuński – Alexandru
• język serbsko-chorwacki – Aleksandar
• język słoweński – Aleksander
• język turecki – Iskender
• język ukraiński – Олександр, Олесь (Oleksandr, Oleś)
• język węgierski – Sándor
• język włoski – Alessandro, Sandro

 Osobny artykuł: Święty Aleksander.

• Aleksander I (?–454 p.n.e.), król Macedonii od ok. 498
• Aleksander Macedoński (Aleksander III Wielki) (356 p.n.e.–323 p.n.e.), król Macedonii
• Aleksander Molossos (?–330 p.n.e.), król Epiru od 342
• Aleksander IV Macedoński (323–310 p.n.e.), syn Aleksandra Macedońskiego, kandydat do tronu Macedonii
• Aleksander I, król Szkocji 1107–1124
• Aleksander II (1198–1249), król Szkocji od 1214
• Aleksander III (1241–1286), król Szkocji od 1249
• Aleksander Newski (ok. 1220–1263), władca Nowogrodu Wielkiego od 1236 i księstwa włodzimiersko-suzdalskiego od 1252, święty prawosławny.
• Aleksander Dobry (?–1432), hospodar mołdawski od 1400
• Aleksander I, król Gruzji 1412–1442
• Aleksander Jagiellończyk (1461–1506), król polski od 1501
• Aleksander I Pawłowicz (Aleksander I Romanow, 1777–1825), cesarz rosyjski od 1801
• Aleksander II Romanow (1818–1881), cesarz rosyjski od 1855
• Aleksander III Romanow (1845–1894), cesarz rosyjski od 1881
• Aleksander I Battenberg (1857–1886), książę Bułgarii od 1879
• Aleksander Obrenović (1876–1903), król serbski od 1889
• Aleksander I Karađorđević (1888–1934), król SHS od 1921, król Jugosławii od 1929
• Aleksander Glücksburg (1893–1920), król Grecji od 1917

• Aleksander I (?–117), święty, papież od 107
• Aleksander II (?–1073), papież od 1061
• Aleksander III (ok. 1100–1181), papież od 1159
• Aleksander IV (1185–1261), papież 1254–1261
• Aleksander V (ok. 1339–1410), antypapież 1409–1410
• Aleksander VI (1430/1431–1503), papież od 1492
• Aleksander VII (1599–1667), papież od 1655
• Aleksander VIII (1610–1691), papież od 1689

• Aleksander z Afrodyzji (przełom II i III w.), filozof grecki
• Aleksander z Fiesole (IX wiek) – biskup Fiesole, męczennik i święty katolicki (wspomnienie 6 czerwca)
• Aleksander z Hales (ok. 1180—1245), angielski filozof i teolog
• Aleksander z Malonne (koniec XI w.–1156), biskup płocki

• Aleksander Aamodt Kilde (ur. 1992), norweski narciarz alpejski
• Alaksandr Adamowicz (1900–1937), białoruski komunista
• Alaksandr Adamowicz (1927–1994), białoruski pisarz i historyk literatury
• Aleksandr Alechin (1892–1946), rosyjski szachista
• Alessandro Aleotti (ur. 1972), włoski wokalista
• Alessandro Algardi (1598–1654), włoski rzeźbiarz
• Alexander Armstrong (ur. 1970), brytyjski aktor
• Alaksandr Asatkin-Władimirski (1885–1937), radziecki działacz państwowy, komunista, I sekretarz Komunistycznej Partii (bolszewików) Białorusi
• Aleksandras Balčiauskas (1907–1952), litewski duchowny kalwiński
• Aleksander Balos (ur. 1970), amerykański malarz polskiego pochodzenia
• Aleksandr Baranow (1747–1819), rosyjski kupiec i handlarz futer
• Alec Baldwin (ur. 1958), amerykański aktor
• Aleksander Milwiw-Baron (ur. 1983) – polski gitarzysta, kompozytor, producent muzyczny i multiinstrumentalista. Członek zespołu Afromental
• Aleksander Bardini (1913–1995), polski aktor i reżyser
• Alessandro Baricco (ur. 1958), włoski pisarz
• Aleksander Bentkowski (ur. 1941), polski prawnik i polityk
• Aleksander Bojemski (1885–1944), polski inżynier i architekt, profesor Politechniki Warszawskiej
• Aleksandr Bolszunow (ur. 1996), rosyjski biegacz narciarski
• Aleksandr Borodin (1833–1887), rosyjski chemik
• Sandro Botticelli (1445–1510), włoski artysta
• Aleksander Brückner (1856–1939), polski językoznawca, historyk literatury, slawista
• Aleksandr Budycho (1893–1950), radziecki wojskowy
• Alaksandr Burbis (1885–1923), białoruski działacz społeczny i polityczny, teatrolog, historyk i etnograf
• Alexandre Coste (ur. 2003), syn władcy Monako, Alberta II
• Aleksander Chłopek (ur. 1946), poseł
• Aleksander Cinker (ur. 1953), izraelski inżynier i polityk
• Sándor Csoóri (ur. 1930), węgierski pisarz, opozycjonista
• Alaksandr Czarwiakou (1892–1937), białoruski polityk i działacz narodowy, premier Białoruskiej SRR
• Aleksander Czcheidze (1878–1941), gruziński generał, oficer kontraktowy WP w 20-leciu międzywojennym
• Alaksandr Czyhir (ur. 1972), białoruski opozycjonista
• Alaksandr Cwikiewicz (1888–1937), białoruski historyk i działacz polityczno-narodowy
• Aleksander Doba (1946–2021), polski podróżnik
• Aleksandr Domogarow (ur. 1963), rosyjski aktor
• Alessandro Del Piero (ur. 1974), włoski piłkarz
• Alaksandr Dubko (1938–2001), białoruski polityk
• Aleksandr Fadiejew (1901–1956), rosyjski pisarz
• Alex Ferguson (ur. 1941), brytyjski (szkocki) piłkarz i trener
• Aleksander Ford (1908–1980), polski reżyser
• Aleksander Fredro (1793–1876), polski komediopisarz i poeta
• Alexander Gauland (ur. 1946), niemiecki prawnik, dziennikarz i polityk
• Alessandro Guagnini (1534–1614), polski historyk, żołnierz i dziejopis pochodzenia włoskiego
• Alessandro Gavazzi (1809–1889), włoski ksiądz, rewolucjonista, działacz patriotyczny i religijny
• Aleksander Gieysztor (1919–1999), polski historyk
• Aleksander Gierymski (1850–1901), polski malarz
• Aleksander Głowacki (Bolesław Prus) (1847–1912), polski pisarz
• Aleksander Grad (ur. 1962), polski polityk
• Aleksandr Gribojedow (1795–1829), pisarz rosyjski
• Aleksander Groinin (zm. 1944), powstaniec warszawski z batalionu "Zośka"
• Aleksander Gudzowaty (1938–2013), polski biznesmen
• Aleksander Guttry (1813–1891), polski działacz polityczny
• Aleksander Hall (ur. 1953), polski polityk
• Alexander Hamilton (1755–1804), amerykański polityk
• Aleksandr Hercen (1812–1870), rosyjski pisarz, myśliciel społeczny, działacz polityczny
• Alexander Herr (ur. 1978), niemiecki skoczek narciarki
• Aleksander Hirschberg (1847–1907), historyk polski
• Alaksandr Hleb (ur. 1981), białoruski piłkarz
• Alexander von Humboldt, (1769–1859), niemiecki przyrodnik podróżnik i geograf
• Aleksander Kamiński (1903–1978), polski działacz harcerski, pedagog i pisarz
• Alaksandr Kazulin (ur. 1955), białoruski polityk
• Alexander Klaws (ur. 1983), niemiecki piosenkarz
• Aleksander Kłak (ur. 1970), polski piłkarz, wicemistrz olimpijski
• Aleksander Kiereński (1881–1970), polityk rosyjski
• Alexander Koester (1864–1932), niemiecki malarz
• Aleksander Krawczuk (1922-2023), polski historyk, pisarz
• Alaksandr Krynicki (1894–1937), radziecki polityk, I sekretarz Komunistycznej Partii (bolszewików) Białorusi
• Aleksander Krzyżanowski (1895–1951), polski generał, komendant Okręgu Wileńskiego ZWZ-AK.
• Aleksander Kwaśniewski (ur. 1954), prezydent RP
• Aleksandr Lebied (1950–2002), rosyjski polityk
• Aleksandr Legkow (ur. 1982), rosyjski biegacz narciarski
• Aleksandr Litwinienko (1962–2006), podpułkownik KBG/FSB
• Aleksander Litwinowicz (1879–1948), generał dywizji WP
• Aleksander Lubocki (ur. 1956), izraelski matematyk i polityk
• Aleksander Lossow-Niemojowski (1910–1944), polski wojskowy
• Alaksandr Łukaszenka (ur. 1954), prezydent Białorusi
• Aleksander Majkowski (1876–1938), kaszubski pisarz
• Alessandro Manzoni (1785–1873), włoski pisarz epoki romantyzmu
• Aleksander Maliszewski (1901–1978), polski pisarz
• Aleksander Małachowski (1924–2004), polityk, publicysta, wolnomularz
• Sandro Mazzola (ur. 1942), piłkarz włoski
• Aleksandr Miasnikian (1886–1925), radziecki komunista ormiańskiego pochodzenia
• Alaksandr Milinkiewicz (ur. 1947), białoruski matematyk, fizyk i działacz opozycyjny
• Aleksander Narbutt-Łuczyński (1890–1977), generał brygady Wojska Polskiego
• Alessandro Nesta (ur. 1976), włoski piłkarz
• Aleksander Orłowski (1777–1832), malarz
• Aleksander Orłowski (1862–1932), kompozytor, dyrygent chórów
• Aleksandr Owieczkin (ur. 1985), rosyjski hokeista
• Aleksandr Patronow (?–1969), rosyjski wojskowy
• Sándor Petőfi (1823–1849), węgierski poeta
• Alessandro Del Piero (ur. 1974), piłkarz
• Aleksandr Pietrow (1794–1867), rosyjski szachista
• Alessandro Poerio (1802–1848), włoski pisarz
• Alexander Pointner (ur. 1971), austriacki skoczek narciarski i trener
• Aleksander Poniewierka (ur. 1944), polski dowódca wojskowy
• Aleksandr Popow (ur. 1971), rosyjski pływak
• Ołeksandr Potebnia (1835–1891), językoznawca, tłumacz, etnograf, pedagog, filozof
• Alaksandr Pruszynski (1887–1920), białoruski poeta, pisarz, publicysta i działacz narodowy
• Aleksandr Puszkin (1799–1837), rosyjski poeta
• Aleksander Rogalski (1912–1996), polski publicysta, historyk literatury
• Aleksander Rożniecki (1774–1849), polski generał
• Alexander Turner, brytyjski wokalista i założyciel zespołu Arctic Monkeys
• Alexander Rybak (ur. 1986), norweski pisarz, piosenkarz i aktor białoruskiego pochodzenia
• Alessandro Scarlatti (1660–1725), włoski kompozytor okresu baroku
• Aleksander Ścibor-Rylski (1928–1983), polski reżyser i scenarzysta
• Aleksandr Samiedow (ur. 1984), rosyjski piłkarz
• Alexandre José Maria dos Santos (1924–2021), mozambicki duchowny katolicki, arcybiskup Maputo, kardynał
• Alaksandr Siankiewicz (1884–1938), białoruski działacz społeczny i polityczny, lekarz, narkom zdrowia Białoruskiej SRR
• Aleksander Sikora (ur. 1990), polski dziennikarz i prezenter telewizyjny
• Alexander Skarsgård (ur. 1976), szwedzki aktor i reżyser
• Aleksandr Sołżenicyn (1918–2008), rosyjski pisarz
• Aleksander Sopliński (ur. 1942), polski lekarz i działacz ruchu ludowego
• Alaksandr Szlubski (1897–1941), białoruski naukowiec, literaturoznawca i etnograf
• Aleksander Świętochowski (1849–1938), polski pisarz
• Alex Txikon (ur. 1981), hiszpański wspinacz i himalaista narodowości baskijskiej
• Aleksander Tansman (1897–1986), polski kompozytor i pianista
• Aleksander Karol Waza (1614–1634), polski królewicz
• Alexander Pope (1688–1744), angielski poeta
• Alexander Van der Bellen (ur. 1944), prezydent Austrii
• Aleksander Wat (1900–1967), polski poeta i tłumacz
• Aleksander Wrona (ur. 1940), polski hokeista na trawie
• Aleksander Wrona (ur. 1995), polski judoka
• Aleksander Zawadzki (1899–1964), polski polityk komunistyczny, Przewodniczący Rady Państwa PRL
• Aleksander Zniszczoł (ur. 1994), polski skoczek narciarski
• Alexander Zverev (ur. 1997), niemiecki tenisista

• Aleksandrowo (powiat żniński)
• Aleksandrów – 34 miejscowości w Polsce
• "Aleksandreida"