7 Dywizjon Artylerii

7 Dywizjon Rakiet Taktycznych

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1963
Rozformowanie	30 września 2005
Tradycje
Rodowód	7 dywizjon artylerii rakietowej
Organizacja
Numer	JW 2419[1][2]
Dyslokacja	Budowo, Choszczno
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska Lądowe
Rodzaj wojsk	wojska rakietowe
Podległość	20 Warszawska DPanc[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

7 Dywizjon Rakiet Taktycznych (7 drt) – samodzielny pododdział wojsk rakietowych i artylerii ludowego Wojska Polskiego. Wchodził w skład 20 Warszawskiej Dywizji Pancernej. Stacjonował w Budowie.

7 dywizjon rakiet taktycznych rodowód swój wywodzi od sformowanego w styczniu 1957 roku w Choszcznie 7 dywizjonu artylerii rakietowej^[4]. W lipcu 1962 roku jednostkę podporządkowano 20 Dywizji Pancernej i przeniesiono do garnizonu Budowo.

Jeszcze wiosną 1963 uruchomiono proces formowania dywizjonów rakiet taktycznych, które postanowiono włączyć w skład dywizji ogólnowojskowych. Zarządzeniem szefa SG WP nr 0060/Org. z 8 kwietnia 1963 7 drt został przeformowany w 7 dywizjon artylerii (etat 4/243)^[1]. W jego skład początkowo wchodziły: dowództwo i sztab, bateria dowodzenia, dwie baterie startowe (w każdej jedna wyrzutnia), pluton obsługi technicznej i pluton zaopatrzenia^[1].

W lutym 1964 roku dywizjon został uzbrojony w taktyczny zestaw rakietowy 2K6 Łuna^[4]. 19 września 1964 roku odbył się pierwszy start. 20 listopada 1967 roku otrzymał zestaw 9K52 Łuna-M. jednostka posiadała etat nr 30/004 i uzbrojona była w trzy wyrzutnie 9P113^[5]. Sprzęt starszej generacji trafił do innych nowo powstających dywizjonów rakiet taktycznych^[6].

Zarządzeniem szefa SG WP nr 054/Org. z 19 sierpnia 1976, w terminie do 31 stycznia 1977, dywizjon został przeformowany wg etatu nr 30/202. Nowy etat przewidywał w dywizjonie dwie baterie startowe, każda z dwiema wyrzutniami 9P113^[7].

Pod koniec 1988 7 dywizjon rakiet taktyczny posiadał etat nr 30/271, a jego podstawowe wyposażenie stanowiły cztery wyrzutnie 9P129^[8].

W grudniu 1987 r. dywizjon uzbrojono w najnowocześniejsze wówczas w Wojsku Polskim rakietowy system balistyczny – zestaw 9K79 Toczka^[4]. Dywizjon osiągnął gotowość bojową w listopadzie 1988 r., co potwierdzone zostało pierwszym startem bojowym z poligonu Broczyno k. Czaplinka^[9]. 22 lutego 1990 roku^[4], w dwóch rzutach – kołowym: wyrzutnie i zabezpieczenie techniczne oraz kolejowym: logistyka i zabezpieczenie kwaterunkowe, dywizjon przedyslokowany został do Choszczna. Jako samodzielna jednostka 7 drt pozostawał do października 1992 roku, kiedy został podporządkowany nowo tworzonemu 2 Pomorskiemu Pułkowi Rakiet Taktycznych im. Hetmana Jana Zamoyskiego jako 2 dywizjon ogniowy^[4]. Jesienią 1992 roku sztandar 7 drt przekazano do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

2 Pomorski pułk rakiet taktycznych rozformowano w 2002 roku. Z dniem 1 stycznia 2002 roku, nie zmieniając miejsca dyslokacji, dywizjon jako dywizjon ogniowy wszedł w skład węgorzewskiej 1 Mazurskiej Brygady Artylerii^[4].

W latach 1988–1999 dywizjon odbył cztery strzelania bojowe zakończone pozytywnymi wynikami. Mimo braku wsparcia producenta, do końca istnienia pododdziału wszystkie cztery wyrzutnie 9P129 zestawu Toczka, rakiety i pojazdy pomocnicze posiadały pełną sprawność bojową, a polscy artylerzyści opracowali kompletną dokumentację techniczną. W związku z brakiem części zamiennych i wyczerpaniem rezerw rakiet oraz brakiem odpowiedniej bazy remontowej podjęto decyzję o likwidacji dywizjonu. Dywizjon rozformowano 30 września 2005 roku.

Zestaw 2K6

• 19.09.1964 (por. R. Kłos; ppor. Zakrzewski)^[a]
• 30.01.1966 (kpt. S. Jancewicz; ppor. A. Kunski)

Zestaw 9K52

• 25.09.1968 (kpt. Wołosowicz; ppor. Nicpon)
• 20.09.1970 (por. Zakrzewski; ppor. Jerzy Olech)
• 17.03.1971 (por. Romuald Beyger; ppor. Nawrocki)
• 8.06.1972 (por. Romuald Beyger; ppor. Nawrocki)
• 25.09.1972 (por. Marian Sapała; ppor. Skoczylas)
• 30.06.1973 (por. Jerzy Olech; ppor. Leszek Trawczyński)
• 11.05.1974 (por. Romuald Beyger; ppor. Ratajczyk)
• 2.02.1975 (por. Romuald Beyger; ogn. Kucharski)
• 3.03.1976 (por. Leszek Trawczyński; ppor. Stanisław Jakubaszek)
• 4.08.1977 (kpt. Jerzy Olech; ppor. Janusz Trzewikowski)
• 15.05.1978 (kpt. Jerzy Olech; ppor. Zenon Fedorowicz)
• 23.03.1979 (por. Andrzej Duljasz; ppor. Maciej Zieliński)
• 25.02.1980 (por. Andrzej Duljasz; ppor. Krawczuk)
• 3.08.1981 (por. Maciej Zieliński; ppor. Roman Dłutek)
• 28.05.1982 (por. Zenon Fedorowicz; ppor. Andrzej Prokopek)
• 14.09.1982 (por. Zenon Fedorowicz; ppor. Ryszard Bożek)
• 3.09.1984 (por. Zenon Fedorowicz; ppor. Włodzimierz Bubiłek)
• 2.09.1986 (por. Andrzej Prokopek; ppor. Piotr Adamski)^[b]

Zestaw 9K79

• 10.11.1988 (kpt. Zenon Fedeorowicz; ppor. Włodzimierz Bubiłek)^[c]
• 27.07.1989 (por. Marek Dróżdż; ppor. Piotr Krzoska)
• 09.1992 (kpt. Włodzimierz Bubiłek; por. Andrzej Mordaka)^[d]
• 19.05.1999 (kpt. Piotr Krzoska, ppor. Jan Jankowski)^[e]

dowództwo i sztab

• bateria dowodzenia
• 2 baterie startowe
  • dwa plutony
• bateria techniczna
• pluton remontowy
• pluton zaopatrzenia
• pluton medyczny

Razem w drt:

• 4 wyrzutnie rakiet taktycznych 9P129
• 4 samochody transportowo-załadowcze
• wozy transportowe
• stacja sprawdzeń AKIM
• stacja sprawdzeń MTO

Pierwszy start Toczki

Dywizjon ogniowy

• mjr Lech Karpiński od 5.04.1957 (dowódca 7 dar)
• mjr Ryszard Gałecki od 10.1960
• mjr Jan Gajda od 11.1961
• mjr dypl. Wiesław Kucharczyk od 11.1961
• mjr Jan Gajda od 11.1963 (dowódca 7 drt)
• mjr dypl. Juliusz Murawski od 11.1965
• mjr dypl. Janusz Copiński od 1.09.1966
• mjr dypl. Marian Skup od 1.04.1967
• mjr dypl. Eugeniusz Hołod od 10.10.1972
• mjr Stanisław Bazior od 2.11.1978
• mjr dypl. Edward Kabala od 04.1979
• mjr Jerzy Olech od 4.02.1982
• kpt. dypl. Marek Ojrzanowski od 5.08.1983 do 30.11.1989
• mjr dypl. Andrzej Kolasa od 1.12.1989 do 15.10.1993
• mjr dypl. Andrzej Prokopek od 16.10.1993 do 13.04.1998
• kpt. mgr Andrzej Mordaka od 14.04.1998 do 22.04.2002
• ppłk dypl. Henryk Łomnicki od 23.04.2002 do 30.09.2005

1. 7 dywizjon artylerii rakietowej → 2 dywizjon ogniowy 2 pułku rakiet taktycznych → dywizjon ogniowy 1 Mazurskiej Brygady Artylerii
2. dywizjon ogniowy 1 Mazurskiej Brygady Artylerii ↘ rozformowany w 2005

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska pancerne i zmechanizowane w latach 1955–1990. „Poligon” nr 3/2010
• Marek Ojrzanowski: Baczność! ... Spocznij! Meandry i wyzwania. Wspomnienia i refleksje ze służby wojskowej 1969–2011. Warszawa: Warszawska Firma Wydawnicza SG, 2013. ISBN 978-83-7805-861-8.
• Michał Trubas. Ostatni pododdział rakietowy w polskich Wojskach Lądowych. „Militaria i fakty”. 1, 2006. Warszawa. ISSN 1509-8524. 
• Michał Trubas. Wojska „jednorazowego użytku”. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2, 2011. [zarchiwizowane z adresu 2019-06-21]. 
• Mariusz Cielma (mac76): Brygada Rakiet LWP. 2009-08-06. [dostęp 2012-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-17)]. (pol.).
• Robert Rochowicz. Rakiety operacyjne i taktyczne w Siłach Zbrojnych PRL. „Poligon”. Nr 1(62), s. 56-68, styczeń-marzec 2018. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1895-3344.