6 Pułk Ułanów (austro-węgierski)

Galicyjski Pułk Ułanów
Cesarza Józefa II Nr 6
Galizisches Ulanenregiment
Kaiser Joseph II Nr 6
	Historia
Państwo	Austro-Węgry
Sformowanie	1688
Rozformowanie	1918
Nazwa wyróżniająca	Galicja
	Tradycje
Święto	29 października
	Dowódcy
Pierwszy	płk Hannibal Löwenschild
	Działania zbrojne
	I wojna światowa
	Organizacja
Dyslokacja	Przemyśl, Radymno, Jarosław, Rzeszów, Dębica
Rodzaj sił zbrojnych	c. i k. Armia
Rodzaj wojsk	kawaleria
Podległość	5 Brygada Kawalerii; 14 Brygada Kawalerii

Galicyjski Pułk Ułanów Cesarza Józefa II Nr 6 (Uhl.-Reg. 6, UR. 6) – pułk kawalerii cesarskiej i królewskiej Armii.

Historia pułku

Pułk kontynuował tradycje Pułku Dragonów pułkownika grafa Hannibala Löwenschild utworzonego w 1688 roku. W 1765 roku oddział został przemianowany na Pułk Szwoleżerów, w 1798 na lekki Pułk Dragonów Nr 1, w 1802 na Pułk Szwoleżerów Nr 1 i w końcu 1 czerwca 1851 na Pułk Ułanów Nr 6^[1].

Szefem honorowym pułku (niem. Regimentsinhaber) był cesarz Józef II Habsburg.

W 1849 arcyksiążę Karol Salwator, mając 10 lat, otrzymał tytuł „pierwszego rotmistrza” pułku.

W latach 1886–1894 sztab pułku razem z kadrą zapasową stacjonował w Przemyślu, 1. dywizjon w Radymnie (od 1891 w Przemyślu, od 1893 ponownie w Radymnie). 2. dywizjon w Przemyślu (od 1891 w Radymnie, od 1893 ponownie w Przemyślu)^[2]^[3]. Pułk wchodził w skład 5 Brygady Kawalerii^[4]^[5]^[6].

W latach 1873–1892 służbę w pułku pełnił rotmistrz Adolf Odkolek von Augezd, znany jako konstruktor karabinu maszynowego Odkolek będącego prototypem francuskiego karabinu maszynowego Hotchkiss Mle 14^[7].

W latach 1895–1898 pułk stacjonował w garnizonie Jarosław i nadal wchodził w skład 5 Brygady Kawalerii. Kadra zapasowa pułku pozostała w Przemyślu^[8]^[9].

W 1898 pułk został przeniesiony do Rzeszowa i włączony w skład 14 Brygada Kawalerii, natomiast kadra zapasowa nadal stacjonowała w Przemyślu^[10].

W 1900 2. dywizjon został przeniesiony z Rzeszowa do Dębicy^[11]^[12].

W latach 1900–1914 pułk stacjonował na terytorium 10 Korpusu (sztab pułku razem z 1. dywizjonem w Rzeszowie, 2. dywizjon w Dębicy, a kadra zapasowa w Przemyślu)^[13]^[14]^[15]^[1]. Obowiązki Komendanta kadry zapasowej sprawowali: por. Karl Wogkowsky von Wogkow (1887), rtm. Johann Rezniček (1887–1891), rtm. Rudolf Maschke (1893–1897), rtm. Gottfried Rodt (1897–1901), rtm Eugeniusz von Puchalski (1901–1905^[16]), rtm./mjr Zdzisław Kostecki (1905^[17]–1911) mjr/ppłk Friedrich Roeszler (1911^[18]–1913) i mjr Piotr Miłaszewski (od 1913). Ponadto służbę w pułku pełnili: Kazimierz Jachimowski, August Krasicki, Adam Nałęcz Nieniewski, Józef Pomiankowski i Henryk Prek oraz lekarz pułkowy 2. klasy dr Rudolf Kułakowski^[a] (do 1908^[20]).

Do 1914 pułk wchodził w skład 14 Brygady Kawalerii^[21]. Swoje święto pułk obchodził 29 października, w rocznicę bitwy pod Calderio stoczonej w 1805 roku^[1]. Żołnierze nosili czapki cesarskożółte, guziki srebrne^[22].

W czasie I wojny światowej w szeregach pułku walczyli m.in. podpułkownik Adam Kiciński, majorowie Stefan Cieński, Filip Kochański, Jan Kubin i Oldrich Vaśku, rotmistrzowie Ryszard Gieszkowski-Wolff-Plottegg, Jan Kanty Olszewski i Stanisław Riess de Riesenhorst oraz porucznicy Władysław Chwalibogowski, Włodzimierz Łączyński, Stanisław Srokowski i Oskar Stetkiewicz.

18 listopada 1918 generał Bolesław Roja polecił rotmistrzowi Ryszardowi Gieszkowskiemu-Wolff-Plottegg zorganizować Pułk Ułanów Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie (1. i 2. szwadron) i w Jarosławiu (3. szwadron). Na stanowisko dowódcy 3. szwadronu został wyznaczony rotmistrz Stanisław Riess de Riesenhorst. Pułk miał być organizowany na bazie c. i k. pułków ułanów nr 3 i 6^[23].

Skład etatowy

Komenda
2 dywizjony a. 3 szwadrony a. 117 ułanów
kadra zapasowa (niem. Ersatzkader)
pluton pionierów
patrol telegraficzny

Pełny etat: 37 oficerów i 874 podoficerów i żołnierzy.

Komendanci pułku

płk Stanisław von Kowalski (1885)
ppłk / płk Emil Rubner (1886–1890)
płk Hermann Salm-Hoogstraeten (1890–1895 → komendant 14 Brygady Kawalerii)
płk Hugo de Balthazar (1895–1900^[11] → komendant 20 Brygady Kawalerii^[24])
płk Johann Grossmann (1900^[25]-1907^[13] → komendant 15 Brygady Kawalerii^[26])
płk Rudolf Krauszler (1907^[14] – 1912 → komendant 2 Brygady Kawalerii Obrony Krajowej)
płk Aleksander Dienstl (1912^[27]^[1] – 1915)
płk Zdzisław Kostecki (1915-1917)
płk Franz Balzar (1918)

Uwagi

↑ Rudolf Ludiwk Kułakowski herbu Kościesza ur. 1876 w Krakowie, w rodzinie Kajetana i Antoniny z Iwańskich. Dyplom lekarski uzyskał w 1902. W 1908 został przeniesiony do Szpitala Garnizonowego Nr 3 w Przemyślu. Na stopień lekarza sztabowego został mianowany ze starszeństwem z 1 maja 1917. Był odznaczony Krzyżem Rycerskim Orderu Franciszka Józefa z dekoracją wojenną. W Wojsku Polskim został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 111. lokatą w korpusie oficerów rezerwy sanitarnych, grupa lekarzy. W 1936 mieszkał we Lwowie i praktykował jako ginekolog. Zmarł wiosną 1943 we Lwowie, w nieznanych okolicznościach^[19].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Schematismus 1914 ↓, s. 736.
↑ Schematismus 1891 ↓, s. 672.
↑ Schematismus 1894 ↓, s. 710.
↑ Schematismus 1890 ↓, s. 113.
↑ Schematismus 1891 ↓, s. 113.
↑ Schematismus 1894 ↓, s. 113.
↑ Encyklopedia Wojskowa 1937 ↓, s. 51.
↑ Schematismus 1895 ↓, s. 103, 680.
↑ Schematismus 1898 ↓, s. 129, 722.
↑ Schematismus 1899 ↓, s. 129, 724.
↑ ^a ^b Schematismus 1900 ↓, s. 746.
↑ Schematismus 1901 ↓, s. 752.
↑ ^a ^b Schematismus 1907 ↓, s. 782.
↑ ^a ^b Schematismus 1908 ↓, s. 792.
↑ Schematismus 1913 ↓, s. 870.
↑ Schematismus 1905 ↓, s. 766.
↑ Schematismus 1906 ↓, s. 774.
↑ Schematismus 1912 ↓, s. 826.
↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-10)].
↑ Schematismus 1908 ↓, s. 793.
↑ Schematismus 1914 ↓, s. 101.
↑ Jung 2020 ↓, s. 39.
↑ Rozkaz DOGen. Kraków Nr 11 z 18 listopada 1918, s. 4. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2024-01-31].
↑ Schematismus 1901 ↓, s. 111, 158.
↑ Schematismus 1901 ↓, s. 754.
↑ Schematismus 1908 ↓, s. 141, 168.
↑ Wiadomości osobiste. „Głos Rzeszowski”, s. 2, Nr 17 z 21 kwietnia 1912.

Bibliografia

Peter Jung: Armia austro-węgierska w I wojnie światowej. T. 1. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2020. ISBN 978-83-8178-241-8.
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1890. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1889. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1891. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1891. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1899. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1898. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1905. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1904. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1906. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1905. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1907. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1906. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. VI: Obrączki Kościuszkowskie - Przemysł II. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1937.
Galizisches Ulanenregiment Nr. 6. mlorenz.at. [dostęp 2016-03-17]. (niem.).

[20] Rudolf Ludiwk Kułakowski herbu Kościesza ur. 1876 w Krakowie, w rodzinie Kajetana i Antoniny z Iwańskich. Dyplom lekarski uzyskał w 1902. W 1908 został przeniesiony do Szpitala Garnizonowego Nr 3 w Przemyślu. Na stopień lekarza sztabowego został mianowany ze starszeństwem z 1 maja 1917. Był odznaczony Krzyżem Rycerskim Orderu Franciszka Józefa z dekoracją wojenną. W Wojsku Polskim został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 111. lokatą w korpusie oficerów rezerwy sanitarnych, grupa lekarzy. W 1936 mieszkał we Lwowie i praktykował jako ginekolog. Zmarł wiosną 1943 we Lwowie, w nieznanych okolicznościach^[19].

[CITEREFSchematismus1914736-1] Schematismus 1914 ↓, s. 736.

[CITEREFSchematismus1891672-2] Schematismus 1891 ↓, s. 672.

[CITEREFSchematismus1894710-3] Schematismus 1894 ↓, s. 710.

[CITEREFSchematismus1890113-4] Schematismus 1890 ↓, s. 113.

[CITEREFSchematismus1891113-5] Schematismus 1891 ↓, s. 113.

[CITEREFSchematismus1894113-6] Schematismus 1894 ↓, s. 113.

[CITEREFEncyklopedia_Wojskowa193751-7] Encyklopedia Wojskowa 1937 ↓, s. 51.

[CITEREFSchematismus1895103,_680-8] Schematismus 1895 ↓, s. 103, 680.

[CITEREFSchematismus1898129,_722-9] Schematismus 1898 ↓, s. 129, 722.

[CITEREFSchematismus1899129,_724-10] Schematismus 1899 ↓, s. 129, 724.

[CITEREFSchematismus1900746-11] Schematismus 1900 ↓, s. 746.

[CITEREFSchematismus1901752-12] Schematismus 1901 ↓, s. 752.

[CITEREFSchematismus1907782-13] Schematismus 1907 ↓, s. 782.

[CITEREFSchematismus1908792-14] Schematismus 1908 ↓, s. 792.

[CITEREFSchematismus1913870-15] Schematismus 1913 ↓, s. 870.

[CITEREFSchematismus1905766-16] Schematismus 1905 ↓, s. 766.

[CITEREFSchematismus1906774-17] Schematismus 1906 ↓, s. 774.

[CITEREFSchematismus1912826-18] Schematismus 1912 ↓, s. 826.

[19] Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-10)].

[CITEREFSchematismus1908793-21] Schematismus 1908 ↓, s. 793.

[CITEREFSchematismus1914101-22] Schematismus 1914 ↓, s. 101.

[CITEREFJung202039-23] Jung 2020 ↓, s. 39.

[24] Rozkaz DOGen. Kraków Nr 11 z 18 listopada 1918, s. 4. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2024-01-31].

[CITEREFSchematismus1901111,_158-25] Schematismus 1901 ↓, s. 111, 158.

[CITEREFSchematismus1901754-26] Schematismus 1901 ↓, s. 754.

[CITEREFSchematismus1908141,_168-27] Schematismus 1908 ↓, s. 141, 168.

[28] Wiadomości osobiste. „Głos Rzeszowski”, s. 2, Nr 17 z 21 kwietnia 1912.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[a]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[19]

Dywizje kawalerii	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Brygady kawalerii	1 1 OK 2 2 OK 3 OK 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Pułki dragonów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Pułki ułanów	1 2 3 4 5 6 7 8 11 12 13
Pułki ułanów c. k. Obrony Krajowej	1 2 3 4 5 6
Pułki huzarów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Pułki huzarów Honwedu	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Dywizjony strzelców konnych	1 Dywizjon Dalmatyńskich Strzelców Konnych 1 Dywizjon Tyrolskich Strzelców Konnych
Dywizjony artylerii konnej	1 2 4 5 6 7 9 10 11

Fahrer / Team für die Suche eingeben: