5 złotych wzór 1958
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Emitent | |
| Typ monety | |
| Nominał | |
| Rocznik |
1958, 1959, 1960, 1971, 1973, 1974 |
| Emisja | |
| Mennica | |
| Nakład |
126 439 614 szt. |
| Data emisji |
15 grudnia 1958 |
| Data wycofania |
1 stycznia 1995 |
| Projektant | |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
3,45 g |
| Średnica |
29 mm |
| Materiał |
aluminium PA-2 |
| Rant |
ząbkowany |
| Stempel | |
5 złotych wzór 1958 – moneta pięciozłotowa, wprowadzona do obiegu 15 grudnia 1958 r. zarządzeniem z 1 grudnia 1958 r. (M.P. z 1958 r. nr 95, poz. 518), wycofana z dniem denominacji z 1 stycznia 1995 roku, rozporządzeniem prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 18 listopada 1994 (M.P. z 1994 r. nr 61, poz. 541)[1].
Pięciozłotówkę wzór 1958 bito do 1974 roku[2].
Awers
W centralnym punkcie umieszczono godło – orła bez korony, poniżej rok bicia, po obu stronach orła znak projektanta awersu W. J. – Wojciecha Jastrzębowskiego, dookoła napis „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA”, a od 1971 pod łapą orła dodano znak mennicy w Warszawie[1].
Rewers
Na tej stronie monety znajduje się napis „5 ZŁ” oraz rybak ciągnący sieci, a z lewej strony monogram projektanta rewersu J. G – Józefa Gosławskiego[1].
Nakład
Monetę bito w Mennicy Państwowej w aluminium PA-2, na krążku o średnicy 29 mm, masie 3,45 grama, z rantem ząbkowanym. Projektantami byli[3]:
- Wojciech Jastrzębowski (awers) i
- Józef Gosławski (rewers).
Nakłady monety w poszczególnych latach przedstawiały się następująco[2]:
| Lp. | Rocznik | Znak mennicy | Nakład (sztuk) | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 1958 | brak | 1 328 000 | istnieją odmiany z wąską albo szeroką cyfrą 8 roku[4] |
| 2 | 1959 | 56 810 733 | ||
| 3 | 1960 | 16 300 881 | ||
| 4 | 1971 | MW | 1 000 000 | istnieją destrukty mennicze stempla odwróconego[5] |
| 5 | 1973 | 5 000 000 | istnieją destrukty mennicze stempla odwróconego[6][7] | |
| 6 | 1974 | 46 000 000 | istnieją destrukty mennicze stempla odwróconego[8][9][10] |
Opis
Pięciozłotówka została wprowadzona do obiegu w celu wycofania banknotu o tym samym nominale, będącego w obiegu od dnia reformy walutowej z 1950 r[1].
Moneta została zastąpiona pięciozłotówką wzór 1975, ze względu na zmianę parametrów monet obiegowych z pierwszej połowy lat 70. XX w[1].
W pierwszej połowie XXI w., ze względu na rysunek rewersu, moneta nazywana jest czasami wśród kolekcjonerów „5 złotych Rybak”[11][12][13].
W pierwszym dziesięcioleciu XXI w. Mennica Polska wprowadziła na rynek kolekcjonerski kilka replik monety 5 złotych wzór 1958 o różnych średnicach krążka i w różnych metalach[14][15].
Wersje próbne
Istnieją wersje tej monety należące do serii próbnych w mosiądzu (rok 1959) i niklu (rok 1959) z wypukłym napisem „PRÓBA”, wybite w nakładzie 100 i 500 sztuk odpowiednio. Katalogi informują również o istnieniu wersji próbnej technologicznej w miedzioniklu z roku 1959 o nieznanym nakładzie[2].
W serii monet próbnych w niklu wybito z datą 1958, 1959 trzy alternatywne projekty pięciozłotówki, które nie weszły jednak do obiegu. Jeden z tych projektów (statek Waryński) był wybity w wersji próbnej niklowej również z data 1960[2].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część trzecia Rzeczpospolita Polska 1945-1952 Polska Rzeczpospolita Ludowa 1952-1989, 2010.
- ↑ a b c d Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 86, ISBN 978-83-87355-01-2.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 86, ISBN 978-83-87355-01-2.
- ↑ Destrukt 5 złotych 1971 Rybak - ODWROTKA [online], OneBid [dostęp 2024-10-04] (pol.).
- ↑ PRL, 5 złotych 1973, Rybak, ODWROTKA [online], OneBid [dostęp 2024-10-04] (pol.).
- ↑ RRR-, 5 złotych 1973 Rybak, PROOFLIKE ODWROTKA 180 stopni, EKSTREMALNA RZADKOŚĆ!!! [online], OneBid [dostęp 2024-10-04] (pol.).
- ↑ PRL, 5 złotych 1974, Warszawa, Rybak, destrukt, odwrotka o 180 stopni [online], OneBid [dostęp 2024-10-04] (pol.).
- ↑ PRL, 5 złotych 1974, Rybak, ODWROTKA [online], OneBid [dostęp 2024-10-04] (pol.).
- ↑ PRL, 5 złotych 1974, Rybak, ODWROTKA [online], OneBid [dostęp 2024-10-04] (pol.).
- ↑ 5 złotych Rybak 1959 [online], OneBid [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ Rybak 5 złotych 1971 [online], OneBid [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ 5 złotych 1974 Rybak - NGC MS63 [online], OneBid [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ Rybak, replika monety, 5 zł (Srebrny Numizmat) [online], www.mennica.com.pl [dostęp 2024-09-10].
- ↑ Rybak, złota replika monety, 5 zł [online], Mennica Polska [dostęp 2024-09-10] (pol.).
