Ten artykuł dotyczy 10 Brygady Artylerii Ciężkiej. Zobacz też: 10 Brygada Artylerii – inne brygady artylerii z numerem 10.

10 Brygada Artylerii Ciężkiej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1945
Tradycje
Kontynuacja	71 pułk artylerii ciężkiej
Dowódcy
Pierwszy	płk Wasilij Klimkowski
Organizacja
Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	3 Armia WP[1] 5 Dywizja Artylerii

10 Brygada Artylerii Ciężkiej (10 BAC) – związek taktyczny ciężkiej artylerii Wojska Polskiego.

Sformowana została, w rejonie Zamościa, na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 50 z 10 października 1944 roku jako jednostka 3 Armii WP. Wobec zaprzestania formowania armii weszła w skład 5 Dywizji Artylerii.

W 1945 roku w Toruniu brygada przeformowana została w 71 pułk artylerii ciężkiej i podporządkowana dowódcy 13 Brygady Artylerii Ciężkiej. W 1948 jednostka została dyslokowana do Chełmna. W lipcu 1949 roku pułk został usamodzielniony oraz wzmocniony ludźmi i sprzętem z rozwiązywanego 30 dywizjonu artylerii ciężkiej. W 1951 roku 71 pac przeformowany został w 21 Brygadę Artylerii Ciężkiej.

Brygada wchodziła w skład 6 Dywizji Artylerii Przełamania z Grudziądza, a od jesieni 1956 w skład 5 Dywizji Artylerii Armat. W 1955 roku jednostka przemianowana została na 21 Brygadę Artylerii Armat. W terminie do 15 sierpnia 1957 roku brygada została przeformowana w 92 dywizjon artyleryjskiego rozpoznania pomiarowego.

• płk Wasilij Klimkowski 13.XI.1944–3.VIII.1945

Dowództwo i sztab^[2]

• 3 x dywizjon artylerii
  • 3 x bateria artylerii
• park artyleryjski

Stan etatowy: żołnierzy – 1129 (oficerów – 116, podoficerów – 308, kanonierów – 705)

• 152 mm haubico-armata – 36
• rusznice przeciwpancerne – 36
• karabiny maszynowe – 18
• samochody – 102
• ciągniki – 45

10 Brygada Artylerii Ciężkiej → 71 pułk artylerii ciężkiej → 21 Brygada Artylerii Ciężkiej → 21 Brygada Artylerii Armat →^[3] 92 dywizjon artyleryjskiego rozpoznania

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii, Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.