Żoruchowo
| wieś | |
 Dwór w Żoruchowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
446[2] |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
76-220[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GSL |
| SIMC |
0744864 |
Położenie na mapie gminy Główczyce  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
 54°34′16″N 17°11′23″E/54,571111 17,189722[1]
| |
Żoruchowo (kaszb. Żorëchòwò lub też Żarchòwò[4], niem. Sorchow[5]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Główczyce. Wieś jest siedzibą sołectwa "Żoruchowo". Znajduje się tu klasycystyczny pałac z 1833 roku z parkiem leśnym o powierzchni około 4 ha.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Nazwa
Nazwa miejscowości ma pochodzenie słowiańskie i charakter dzierżawczy. Powstała przez dodanie do nazwy osobowej *Żoruch lub *Zirach (por. kasz. dial. żôr „żuraw”) formantu -owo[6]. Friedrich Lorentz odnotował formę nazwy w lokalnych gwarach słowińskich: Žʉ̀ɵ̯räχɵvɵ wraz z nazwami mieszkańców: Žʉ̀ɵ̯räχɵvjȯu̯n, Žʉ̀ɵ̯räχɵvjȯu̯nkă „żoruchowianin, żoruchowianka”[7]. Niemiecka nazwa Sorchow jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej[6].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Żorëchòwò[8].
Historia
Kalendarium
- Początkowo miejscowość była lennem rodu von Janitz i von Bandemerów[9].
- 1717 rok - właścicielami dóbr byli: Peter Gentzlaff von Janitz, Frid. Asmus von Bandemer i Capt. Frentz Ludwig von Rexin[9].
- 1780 rok - rotmistrz Johann Diterich von Janitz posiadał cały majątek[9].
- 1784 rok - we wsi były trzy folwarki, 5 chłopów, 7 kosetów i 21 dymów[9].
- 1793 rok - majątek należał do rodziny von Mitzlaff[9].
- 1804 rok - właścicielem majątku był przedstawiciel z rodu von Braunschweig z Kołobrzegu[9].
- 1841 rok - panem na Żoruchowie, Podolu Wielkim i Wolini był Philipp von Braunschweig, a od 1855 roku jego najstarszy syn Richard. Po ojcu dobra przejął Barnim i po jego śmierci w 1905 roku majątek przeszedł na najstarszego syna - Egona, który był ostatnim właścicielem wsi i gospodarował tu do 1945 roku[9].
- 1 Grudnia 1871 roku - we wsi było 12 budynków mieszkalnych, 21 gospodarstw i żyło tu 110 mieszkańców (4 lata wcześniej było ich 117)[9].
- 1939 rok - wieś miała powierzchnię 1488 ha i mieszkało tu 310 ludzi[9].
Zobacz też
- Żoruchowo. powiatslupsk.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-11)].
- Cmentarz w Żoruchowie. cmentarze_slupsk.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-30)].
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163968
- ↑ Polska w Liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2023-11-22].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1646 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 155 (pol.).
- ↑ Dr F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
- ↑ a b Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 124.
- ↑ Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1540.
- ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 226, ISBN 978-83-62137-50-3.
- ↑ a b c d e f g h i POWIAT SŁUPSKI [online], web.archive.org, 2011 [dostęp 2024-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2011-01-01].
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Części wsi | |
| Zniesione osady | |
| Nieoficjalne przysiółki wsi |
