Ten artykuł dotyczy wsi w powiecie jędrzejowskim. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Żerniki

wieś
Rzeka Nida w okolicach wsi Żerniki.
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	jędrzejowski
Gmina	Sobków
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	28-305[2]
Tablice rejestracyjne	TJE
SIMC	0270774
Położenie na mapie gminy Sobków Żerniki
Położenie na mapie Polski Żerniki
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Żerniki
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego Żerniki
50°45′18″N 20°24′12″E/50,755000 20,403333[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Żerniki – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sobków^[3].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Wieś usytuowana jest na terenie pagórkowatym nad Białą i Czarną Nidą. Nazwa wsi pochodzi od słowa „żyrdniki”, określającego ludność służebną księcia. W pierwszej połowie XV w. wieś należała do rodziny Rejów herbu Oksa. Obecnie^[kiedy?] wieś liczy ok. 300 mieszkańców w 86 domach. W miejscowości znajduje się kaplica, wymurowana w XIX w., remontowana około 1980 r. Na uwagę zasługuje również obelisk wystawiony z czerwonego piaskowca zwieńczony żelaznym krzyżem wraz z towarzyszącymi mu dwoma kamiennymi krzyżami monolitowymi. Krzyże te określane są najczęściej jako tzw. krzyże pokutne. Przypuszczenie to nie ma oparcia w żadnych dowodach, a jest oparte jedynie na nieuprawnionym założeniu, że wszystkie stare kamienne krzyże monolitowe, o których nic nie wiadomo, są krzyżami pokutnymi^[4], chociaż w rzeczywistości powód fundacji takiego krzyża może być różnoraki, tak jak każdego innego krzyża. Ta ostatnia legenda stała się na tyle popularna, że zaczęła być odbierana jako fakt i pojawiać się w lokalnych opracowaniach, informatorach czy przewodnikach jako pewna informacja, bez uprzedzenia, że jest to co najwyżej luźna hipoteza bez żadnych bezpośrednich dowodów.