Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Światowid pod Wawelem w Krakowie

Światowid pod Wawelem
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Materiał

kamień

Data odsłonięcia

1968

Ważniejsze przebudowy

2008 (renowacja)

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, na dole znajduje się punkt z opisem „Światowid pod Wawelem”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Światowid pod Wawelem”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Światowid pod Wawelem”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Światowid pod Wawelem”
Ziemia50°03′15,61″N 19°56′18,64″E/50,054336 19,938511
Multimedia w Wikimedia Commons

Światowid pod Wawelem w Krakowie – kamienna[1] rzeźba będąca kopią idola ze Zbrucza, stojąca u podnóża Wawelu w Krakowie, na skwerku u zbiegu ulic św. Idziego, Grodzkiej i Drogi do Zamku.

Rzeźba powstała w latach 1963–1968, a jej twórcami są Józef i Waldemar Wesołowscy[1]. Stanowi kopię idola wyłowionego w 1848 z rzeki Zbrucz, tzw. Światowida, który przedstawia pięcioro bóstw z religii Słowian wraz z podziałem kosmosu na piętra i którego oryginał znajduje się w krakowskim Muzeum Archeologicznym. W 1968 została umieszczona na skwerze u stóp Wawelu w Krakowie jako jedna z wielu kopii Światowida stawianych przez władze z okazji obchodów 1000-lecia państwa polskiego[1]. Rzeźba została poddana renowacji w 2008[2]. Obok niej rośnie kasztanowiec będący pomnikiem przyrody[3][4], uszkodzony w lipcu 2021 przez nawałnicę[5].

 Zobacz też: idol ze Zbrucza.

Obecnie rzeźba pełni również funkcje kultowe dla lokalnej społeczności rodzimowierców słowiańskich, którzy zostawiają u jej podnóża znicze oraz drobne ofiary[3][6], a niekiedy organizują przy niej obrzędy[7]. Ofiary w postaci monet i biżuterii pozostawiane są także w zagłębieniu sąsiedniego kasztanowca[7].

Na początku 2008 roku wandale, prawdopodobnie przy pomocy młotka, rozbili twarze wyrzeźbionych bóstw, w wyniku czego Światowid musiał zostać poddany renowacji[8]. Ponadto zdarzało się, że pozostawione przez wyznawców ofiary były niszczone, znicze zaś przestawiane pod pobliską katolicką kapliczkę[3].

Obecny wygląd otoczenia (VIII 2021).

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Anna Olszewska, Scott Simpson, Czy istnieją pogańskie piksele? Współczesna ikona Światowida, „Państwo i Społeczeństwo”, 2009 [dostęp 2021-01-16].
  2. ↑ Rzeźby kamienne i drewniane, polichromowane [online], ART FORUM [dostęp 2021-01-18].
  3. ↑ a b c Karolina Lisek, O znikających zniczach pod krakowskim Światowidem i nie tylko – rozmowa z Wojsławem Brożyną, obiatnikiem Gromady MIR Kraków [online], iSAP – Słowiańska Agencja Prasowa, 4 czerwca 2020 [dostęp 2021-01-18].
  4. ↑ Agata Zachariasz, Zieleń jako element tożsamości krajobrazu miasta na przykładzie Krakowa [online] [dostęp 2021-01-18].
  5. ↑ Słynny kasztanowiec rośnie dalej. Zaskakujące wyniki oględzin [online], 31 lipca 2021 [dostęp 2021-09-17].
  6. ↑ Bóg o czterech twarzach, „Tygodnik Powszechny”, Kraków. Antropologie dziedzictwa, 8 lipca 2019 [dostęp 2021-01-16].
  7. ↑ a b Wojsław Brożyna, Funkcjonowanie kopii Światowida spod Wawelu, [w:] Projekt: obiekt. Prace studentów z kursu „Metody ilościowe i jakościowe w badaniach religii” [online] [dostęp 2021-05-14].
  8. ↑ Wawelski Światowid zostanie naprawiony, „Gniazdo. Rodzima wiara i kultura”, Grzegorz Antosik (red. nacz.), 1 (5), 2008, s. 16–17.
Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiatowid_pod_Wawelem_w_Krakowie