Lusaka

Biuro Oddziału Świadków Jehowy w Zambii

Świadkowie Jehowy w Zambii – społeczność wyznaniowa w Zambii, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2023 roku 239 427 głosicieli, należących do 3605 zborów. Na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej w 2023 roku zgromadziło się 969 298 osób (ok. 5,5% mieszkańców kraju)^[a][1][2]. Działalność miejscowych głosicieli oraz Świadków Jehowy w Burundi koordynuje Biuro Oddziału w Lusace^[3]. Jest to trzecia pod względem liczebności wspólnota tego wyznania w krajach afrykańskich (po Nigerii i Demokratycznej Republice Konga) oraz jedna z 27 wspólnot Świadków Jehowy na świecie, których liczebność przekracza 100 000 głosicieli^[4].

Pierwsze publikacje Badaczy Pisma Świętego w postaci Wykładów Pisma Świętego trafiły do rąk mieszkańców kraju w 1911 roku^[5][6]. W roku 1919 około 150 wyznawców zostało wychłostanych i uwięzionych za prowadzenie działalności kaznodziejskiej^[7].

W 1935 roku władze ograniczyły import publikacji religijnych i wydały zakaz rozpowszechniania 20 publikacji^[7]. Rok później w Lusace pod nadzorem Llewelyna Phillipsa otwarto skład publikacji Świadków Jehowy^[8], pierwszą placówkę Towarzystwa Strażnica w tym kraju^[9]. W roku 1940 rząd ponownie wydał zakaz wwozu i rozpowszechniania literatury biblijnej^[7].

W 1948 roku do Zambii przyjechali pierwsi misjonarze Szkoły Gilead^[7]. Do kraju przyjechali z wizytą przedstawiciele Biura Głównego Świadków Jehowy, Nathan H. Knorr i Milton G. Henschel. Udało się uzyskać uznanie prawne i od 1 września 1948 oficjalnie rozpoczęło działalność Biuro Oddziału^[10]. Rok później uchylono zakaz publikowania „Strażnicy”^[11]. W roku 1950 w Wusikili zbudowano pierwszą Salę Królestwa^[12]. W roku 1952 w Kitwe odbył się kongres pod hasłem „Przyjmy ku dojrzałości” z udziałem 20 tys. obecnych^[13]. W roku 1954 Biuro Oddziału przeniesiono do miasta Luanshya^[14]. Zorganizowano wielką kampanię informacyjną: wykorzystano film Społeczeństwo Nowego Świata w działaniu oraz inne filmy Towarzystwa Strażnica, wyświetlano je publicznie na terenie całego kraju – w celu zapoznania ludności z działalnością Świadków Jehowy^[15]. W ciągu 17 lat film ten obejrzało w całym kraju łącznie ponad milion ludzi^[16]. W 1954 roku na kongresie w Chingola ogłoszono wydanie pomocy do nauki czytania w języku niandża^[17]. W 1959 roku wizytę w kraju złożył prezes Towarzystwa Strażnica, Nathan H. Knorr^[18].

W roku 1961 w Kitwe odbył się kongres pod hasłem „Zjednoczeni wielbiciele”, w którym uczestniczyły zagraniczne delegacje Świadków Jehowy z Ugandy i Kenii^[19]. W roku 1962 Biuro Oddziału przeniesiono do miasta Kitwe^[20]. Nowe budynki mieściły również drukarnię, która przez wiele lat drukowała publikacje religijne dla głosicieli ze Wschodniej Afryki^[21]. W kraju działało 30 129 głosicieli^[22].

W 1966 roku ze szkół wydalono ponad 3000 dzieci Świadków Jehowy obstających przy neutralności, a do końca 1968 ich liczba wzrosła do blisko 6000^[23]. W kolejnym roku deportowano z kraju zagranicznych misjonarzy^[24] i władze zakazały prowadzenia publicznej służby kaznodziejskiej^[25], Świadkowie Jehowy głosili nieoficjalnie^[26]. Zambijscy wyznawcy stali się obiektem brutalnych prześladowań, w tym burzenia ich domów i miejsc zgromadzeń religijnych^[27]. Pod koniec lat 60. XX wieku Świadkom Jehowy utrudniano spotykanie się na zebraniach chrześcijańskich. Nierzadkie były wypadki konfiskaty literatury biblijnej, a także pobicia^[28].

Na początku listopada 1972 roku dostarczono współwyznawcom z Malawi, przebywającym na terytorium Zambii w obozie dla uchodźców w Sinda Misale, ponad 40 ton pomocy humanitarnej^[29][30]. W 1975 roku liczba obecnych na kongresie pod hasłem „Boskie zwierzchnictwo” przekroczyła 40 000^[31]. Władze deportowały misjonarzy^[32]. Ponownie otrzymali oni zgodę na wjazd do Zambii w roku 1986^[33].

W roku 1978 władze zniosły restrykcje dotyczące wielkości zgromadzeń. Świadkowie Jehowy postanowili wystawić wszystkie dramaty (przedstawienia kostiumowe) z poprzednich lat, kiedy to zgromadzenia odbywały się w Salach Królestwa. Liczba obecnych w kongresach pod hasłem „Zwycięska wiara” wyniosła 30 686 osób.

W 1984 roku ukończono budowę nowej drukarni, w nowej lokalizacji w Kitwe^[34][21].

W 1992 roku zorganizowano zgromadzenia okręgowe pod hasłem „Nosiciele światła”, na których było w sumie 289 643 obecnych^[9]. 24 kwietnia 1993 roku oddano do użytku obecne obiekty Biura Oddziału w Lusace^[35][36]. W 1994 roku odbyło się 49 kongresów pod hasłem „Bojaźń Boża”, na które przybyło łącznie 327 856 osób. W 1999 roku zambijska społeczność Świadków Jehowy wysłała do byłego Zairu wolontariuszy z pomocą humanitarną dla uchodźców^[37]. W następnym roku liczba Świadków Jehowy w Zambii wynosiła 114 757, co stanowiło 1,25% ludności.

W 2004 roku zakończono rozbudowę Biura Oddziału^[38][39]. Rok później w Zambii działało 127 151 głosicieli^[33]. W roku 2009 w kraju osiągnięto liczbę 159 529 Świadków Jehowy. Na jednego głosiciela przypadało 81 mieszkańców kraju.

W latach 2002–2012 miejscowi wyznawcy pomogli nauczyć się czytać i pisać około 12 000 osób^[40].

W 2008 roku wydano Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata w języku bemba, a w 2010 roku wydano Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata (Nowy Testament) w języku tonga (Zambia), a w 2011 roku w języku lozi oraz kaonde.

W 2013 roku liczba głosicieli przekroczyła 170 tysięcy osób (1,2% ludności Zambii), a na Wieczerzy Pańskiej zebrało się 763 915 osób (ponad 7% mieszkańców kraju). 22 sierpnia 2014 roku na kongresie pod hasłem „Szukajmy najpierw Królestwa Bożego!”, ogłoszono wydanie Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata w języku tonga oraz kaonde^[41][42], 5 maja 2015 roku w języku luvale^{[43][42][44][45]}, natomiast w 2016 roku wydano Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata w języku lozi oraz Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata w języku lunda.

Od 2014 roku zambijskie Biuro Oddziału nadzoruje tłumaczenie literatury biblijnej na 18 miejscowych języków, które dokonuje się w 10 Biurach Tłumaczeń i w tymże Biurze^[42]. W 2014 roku liczba głosicieli wyniosła 178 481, a na Wieczerzy Pańskiej (Pamiątce) zebrało się 790 528 osób^[46]. W 2018 roku przekroczono liczbę 200 tysięcy głosicieli.

W sierpniu 2017 roku delegacja Świadków Jehowy z Zambii uczestniczyła w kongresie specjalnym pod hasłem „Nie poddawaj się!” w Antananarywie na Madagaskarze^[47]. Delegacje z Zambii wzięły udział we wrześniu 2018 roku w kongresie specjalnym pod hasłem „Bądź odważny!” w Maputo w Mozambiku^[48], a we wrześniu 2019 roku w Johannesburgu w kongresie międzynarodowym pod hasłem „Miłość nigdy nie zawodzi!”.

7 kwietnia 2020 roku w związku z pandemią COVID-19 program uroczystości Pamiątki śmierci Jezusa Chrystusa nadały stacje radiowe i telewizyjne^[49].

3 kwietnia 2021 roku Albert Musonda, członek zambijskiego Biura Oddziału, ogłosił w nagranym wcześniej przemówieniu wydanie zrewidowanej edycji Chrześcijańskich Pism Greckich w Przekładzie Nowego Świata w języku mambwe-lungu. W związku z pandemią COVID-19 zorganizowano specjalne zebranie w trybie wideokonferencji, które obejrzało 2531 głosicieli w Zambii i 325 głosicieli w Tanzanii posługujących się tym językiem^[50]. 16 października 2021 roku Emmanuel Chiposa, członek zambijskiego Komitetu Oddziału, w nagranym wcześniej przemówieniu, ogłosił wydanie Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata w języku lunda. W związku z pandemią COVID-19 zorganizowano specjalne zebrania w trybie wideokonferencji, które było transmitowane do Zambii, Angoli i Demokratycznej Republiki Konga. Językiem tym posługuje się 28 głosicieli w Angoli, 200 w Demokratycznej Republice Konga i 1162 w Zambii^[51]. W 2021 roku osiągnięto liczbę 225 139 głosicieli^[52].

5 listopada 2022 roku Cephas Kalinda, członek zambijskiego Komitetu Oddziału, w nagranym wcześniej przemówieniu, ogłosił wydanie Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata w języku mbunda. Zorganizowano specjalne zebrania w trybie wideokonferencji, z którego skorzystało ponad 1500 osób. Językiem tym posługuje się 828 głosicieli w 17 zborach, 2 grupach i 2 grupach na oddaleniu^[53].

1 lipca 2023 roku Ian Jefferson członek Komitetu Oddziału w Zambii podczas specjalnego spotkania w Lusace ogłosił wydanie Ewangelii według Mateusza w zambijskim języku migowym (ZAS). Z programu skorzystały 922 osoby. Jest to pierwsza księga biblijna wydana w tym języku. W Zambii jest 16 zborów i 11 grup ZAS, w których działa prawie 500 głosicieli^[54].

19 lipca 2024 roku na kongresie regionalnym pod hasłem „Głośmy dobrą nowinę!”, który się odbył na stadionie Levy Mwanawasa w mieście Ndola, Gage Fleegle z Ciała Kierowniczego ogłosił wydanie zrewidowanego Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata w języku bemba. Liczba obecnych wyniosła 23 336, a dodatkowo 5920 zgromadzonych w pięciu innych obiektach kongresowych wysłuchało tego ogłoszenia za pośrednictwem wideokonferencji Językiem tym posługiwało się 131 351 głosicieli należących do 1856 zborów i 8 grup^[55].

Zebrania zborowe i kongresy organizuje się w ponad 15 językach^[b]. W Zambii funkcjonuje około 1800 Sal Królestwa^[42]. W Lusace prowadzone jest specjalne świadczenie publiczne na terenie wielkomiejskim^[56].

• Watchtower, Rocznik Świadków Jehowy 2006, New York: Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 163–255, ISBN 83-86930-83-7 .
• Rocznik Świadków Jehowy: 1994–2017
• „Nasza Służba Królestwa” 2/1973, s. 2

• Watchtower, Świadkowie Jehowy na całym świecie. Zambia [online], jw.org [dostęp 2017-04-11] .
• Watchtower, Sprawozdanie z Zambii [online], jw.org, 11 stycznia 2016 [dostęp 2016-01-11] .
• 2011 Report of Jehovah’s Witnesses Worldwide [online], watchtower.org [dostęp 2012-08-27] [zarchiwizowane z adresu 2012-06-19]  (ang.).
• Jehovah’s Witnesses – Memorial attendance [online], adherents.com [dostęp 2009-02-18] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-13]  (ang.). – liczba obecnych na uroczystości Pamiątki śmierci Jezusa Chrystusa