Hiraizumi – świątynie, ogrody i stanowiska archeologiczne reprezentujące buddyzm Czystej Krainy^[a]

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Mine Yakushi-dō na terenie świątyni Chūson-ji
Państwo	Japonia
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, VI
Numer ref.	1277rev
Region[b]	Azja i Pacyfik
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2011 na 35. sesji
Położenie na mapie Japonii Hiraizumi – świątynie, ogrody i stanowiska archeologiczne reprezentujące buddyzm Czystej Krainy
39°00′04″N 141°06′28″E/39,001111 141,107778
Multimedia w Wikimedia Commons
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Hiraizumi – architektura, ogrody i stanowiska archeologiczne reprezentujące buddyzm Czystej Krainy (jap. 平泉 ― 仏国土（浄土）を表す建築・庭園及び考古学的遺跡群 ―) – zespół pięciu stanowisk krajobrazowych i kulturowych w Japonii, w prefekturze Iwate. W 2011 obiekt został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO pod nazwą: „Hiraizumi – Temples, Gardens and Archaeological Sites Representing the Buddhist Pure Land” (jap. słowo „architektura” zostało zastąpione słowem „świątynie”)^[1][2].

Świątynie, ogrody i stanowiska archeologiczne w Hiraizumi, związane z buddyzmem Czystej Krainy, to pięć stanowisk, w tym święta góra Kinkei-san. Są to przede wszystkim budynki sakralne z XI i XII wieku, z czasów, kiedy Hiraizumi rywalizowało z Kioto jako główne centrum administracyjne północnej Japonii. Prowincja Hiraizumi była zdominowana przez buddyzm Czystej Krainy, który upowszechnił się w Japonii w VIII wieku. Ta szkoła buddyzmu głosiła odrodzenie ludzi po śmierci w Czystej Krainie. Połączenie sintoistycznego kultu przyrody z buddyzmem Czystej Krainy zaowocowało powstaniem unikalnej koncepcji projektowania ogrodów, charakterystycznej tylko dla Japonii (ogród japoński)^[2].

Cztery ogrody przy świątyniach zostały zbudowane przez rodzinę Ōshū Fujiwara jako symboliczne wyobrażenia buddyjskiej Czystej Krainy i jako urzeczywistniona wizja raju. Znaczna część obszaru Hiraizumi została zniszczona w 1189, kiedy miasto utraciło swoją rangę polityczną i administracyjną. Cztery kompleksy świątynne z ogrodami symbolizującymi Czystą Krainę, związane ze świętą górą Kinkei-san, stanowią wyjątkowy przykład planowania i projektowania ogrodów, który wpłynął na styl ogrodów w całej Japonii^[2].

Nazwa	Stanowisko	Opis	Obraz
Chūson-ji (jap. 中尊寺)	Świątynia	Założona w 850, spłonęła w 1337, odbudowana. Zmumifikowane ciała samuraja Fujiwara no Kiyohira i jego spadkobierców znajdują się w Konjiki-dō, Złotej Sali poświęconej Buddzie Amidzie (skarb narodowy). Świątynia jest Specjalnym Miejscem Historycznym.
Mōtsū-ji (jap. 毛越寺)	Świątynia i ogród	Założona w 850, spłonęła w 1226, odbudowana. Obok ogród z XII wieku, z kamiennym strumieniem, stawem, plażą żwirową, półwyspem, wyspą i kamieniami ozdobnymi, jest szczególnym przykładem malowniczego piękna. Świątynia i związany z nią chram są Specjalnym Miejscem Historycznym.
Kanjizaiō-in (jap. 観自在王院)	Pozostałości po świątyni i ogród	Założona obok Mōtsū-ji w XII wieku i zniszczona w pożarze w 1573, potem odbudowana, ma 2 sale, poświęcone Buddzie Amidzie. Pozostałe fragmenty świątyni otacza ogród z XII wieku ze strumieniem, stawem, żwirową plażą, wyspą i wodospadem, jest Miejscem Malowniczego Piękna.
Muryōkō-in (jap. 無量光院)	Pozostałości świątyni i ogród	Zbudowana w XII wieku; wzorowana na Byōdō-in w Kioto. Ogród z XII wieku ze stawem, wyspą i ozdobnymi kamieniami. Pozostałe fragmenty są Specjalnym Miejscem Historycznym.
Kinkei-san (jap. 金鶏山)	Święta góra	Na tej górze zakopywano zniszczone sutry. Znajdują się tu pozostałości świątyni bóstwa Zaō Gongen. Góra jest związana z kultem Miroku. Jest to Miejsce Historyczne.