Łazar Aronsztam
Łazar Aronsztam, ps. Artur, Jakub Czarniak (ukr. Лазар Наумович Аронштам, ros. Лазарь Наумович Аронштам, biał. Лазар Навумавіч Аранштам) (ur. 21 czerwca 1896 w Równem[1] lub w Borznie w guberni czernihowskiej[2] lub w Romnach guberni połtawskiej[3], zm. 1939[1] lub 25 marca 1938[2]) – działacz ukraińskiego, polskiego, rosyjskiego i białoruskiego ruchu komunistycznego pochodzenia żydowskiego.
Życiorys
Jest synem Nauma i Jekatieriny (Katarzyny) Aronsztam. Miał trzech braci (Ilja (1895–1919) i Boris (1899–1919) bolszewicy-politrukowie w Armii Czerwonej, zginęli w walkach w trakcie wojny domowej, Grigorij (1893–1938) też walczył w Armii Czerwonej w czasie wojny domowej ale podczas czystek stalinowskich został rozstrzelany w 19 marca 1938 roku)[4] oraz siostrę Esfir[5].
W 1900 rodzina przeniosła się do Łodzi[6]. W 1915 wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (bolszewików) SDPRR(b). Agitator wśród miejscowych robotników. Brał udział w wydarzeniach rewolucji lutowej w Charkowie[7]. Podczas pobytu w Moskwie wziął udział w rewolucji październikowej. Służył w Armii Czerwonej jako komisarz dywizji i komisarz inspekcji artylerii.
Odznaczony w 1921 Orderem Czerwonego Sztandaru[2].
W 1924 władze WKP(b) skierowały go do podziemnej pracy partyjnej na terenie północno-wschodniej Polski. Wszedł w skład Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi jako sekretarz jej KC oraz członek KC KPP. W tym samym roku został aresztowany przez władze polskie. W 1928 wyjechał do ZSRR w ramach wymiany więźniów politycznych. Na obszarze Białoruskiej SRR pełnił obowiązki sekretarza komitetu okręgowego KP(b)B w Witebsku.
Od 1929 był dyrektorem zarządu politycznego białoruskiego okręgu wojskowego. Od 1933 analogiczną funkcję pełnił na Dalekim Wschodzie. Podczas czystek stalinowskich 31 maja 1937 aresztowany[2], skazany 9 lutego 1938[8] (wyrok zatwierdzony przez Stalina) i rozstrzelany 25 marca 1938. W 2 czerwca 1956 dokonano jego rehabilitacji[9].
Przypisy
- ↑ a b Белорусская ССР, краткая энциклопедия, Том 5. Белорус. сов. энциклопедия, 1982
- ↑ a b c d Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 - 1991. Аронштам Лазарь Наумович
- ↑ Трагедия советской деревни: 1934-1936. Виктор Петрович Данилов, Роберта Тхомпсон Маннинг, Линне Виола. "Российская полит. энциклопедия", 1999
- ↑ Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 - 1991. Аронштам Григорий Наумович
- ↑ Н.Н. Непомнящий. 20 лет неразгаданных тайн: От Гражданской до Отечественной. Вече, 2003
- ↑ АРОНШТАМ Григорий Наумович. [dostęp 2013-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-17)].
- ↑ "Дорогой наш товарищ Сталин!" ...и другие товарищи: обращения родственников репрессированных командиров Красной Армии к руководителям страны. Николай Семенович Черушев. Звенья, 2001 ISBN 5-7870-0051-X
- ↑ Сталинские расстрельные списки. [dostęp 2011-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-31)].
- ↑ Репрессированные военнослужащие Красной Армии.
Bibliografia
- Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 1, Warszawa 1978.
- Маракоў Л.У., "Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі 1794-1991", Т.1, Mińsk 2003