Zbigniew Szymański (pisarz)
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 maja 2020 |
| Zawód, zajęcie | |
| Miejsce zamieszkania | |
| Narodowość | |
| Odznaczenia | |
| |
Zbigniew Szymański, ps. Witold Tarasiewicz (ur. 21 sierpnia 1927[1] w Wilnie[2], zm. 18 maja 2020[3] w Gdyni)[4] – polski poeta i architekt.
Życiorys
Urodził się w 1927 roku w Wilnie, w urzędniczej rodzinie Stanisława i Józefy z Jasieńskich[5]. Ukończył liceum budowlane w Wilnie.
W czasie II wojny światowej pracował jako robotnik w fabryce maszyn rolniczych[2]. W lutym 1944 wstąpił do AK i w jej szeregach brał udział w wyzwoleniu Wilna w lipcu tego samego roku. Bezpośrednio potem został aresztowany przez NKWD, wywieziony do Kaługi i wcielony do Armii Czerwonej. Z powodu młodego wieku został urlopowany i wrócił do Wilna. W obawie przed aresztowaniem wstąpił do armii Berlinga[6].
Po zdemobilizowaniu w listopadzie 1945 roku zamieszkał w Gdańsku, zdał eksternistycznie maturę i studiował na Wydziale Architektury w Gdańskich Technicznych Zakładach Naukowych[5] (obecne Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Nr 1), gdzie w roku 1948 zdobył tytuł technika architektury i budownictwa. Od 1952 roku mieszkał w Gdyni. W latach 1954–1973 był kierownikiem prywatnego Biura Projektów Architektonicznych. W 1958 roku uzyskał tytuł architekta. Aresztowany w 1973 roku pod zarzutem przestępstwa gospodarczego, i do kwietnia 1977 przebywał bez wyroku w zakładzie karnym[2].
Debiutował jako poeta (pod pseudonimem Witold Tarasiewicz) wierszem pt. Wieża Jacek w Gdańsku ogłoszonym w roku 1950 na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Publikował m.in. w „Nowej Kulturze” (1951–1954), „Dzienniku Bałtyckim” (1952–1960), „Twórczości” (1952, 1956), „Głosie Wybrzeża” (1963–1967), „Literach” (1964–1966)[5]. W 1981 z Janem Piepką założył prywatną Gdańską Oficynę Wydawniczą. W latach 1952–1983 był członkiem Związku Literatów Polskich, od roku 1989 należał do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[2]. Przyjaźnił się z pisarką Różą Ostrowską, pisarzem Lechem Bądkowskim oraz poetą Franciszkiem Fenikowskim.
Od 1949 był mężem Zofii z domu z Oniskiewicz (1927–2012), ojciec Małgorzaty[2] i Zbigniewa Radosława (ur. 1950)[7], który także jest poetą[8].
Zmarł w Gdyni, pochowany 21 maja 2020 roku[9] obok żony na cmentarzu komunalnym w Kosakowie (sektor 34-23-9)[1].
Twórczość
- Wiersze gdańskie (Czytelnik, 1954)
- Dnie niepokoju (Wydawnictwo Morskie, 1959)
- Wygasanie form (Wydawnictwo Morskie, 1967)
- Erotyki kaszubskie (Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 1973)
- Przecięcie (Wydawnictwo Morskie, 1977)
- Niosący światło (Wydawnictwo Morskie, 1979)[10]
- Pieśń o ziemi kaszubskiej (Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 1981)[11]
- Światło, które chronię (Wydawnictwo Morskie 1982)[12]
- Opowieści gdańskich zegarów (Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984)[13]
- Gdańsk. Fragment poliptyku (Wydawnictwo Morskie, 1988)[14]
- Przygody Piotrusia na pirackiej wyspie (Wydawnictwo Morskie 1988)[15]
- Nam nie ująć Ciebie poematem (Marpress, 1997)
- Taka mi się przyśniłaś (Marpress, 2004)
- Miasto za mgłą (Marpress, 2005)
Źródło:[5].
Nagrody i wyróżnienia
- Medal Księcia Mściwoja II za twórczość literacką, w której stale obecny był Gdańsk (1997)[16]
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 50-lecia pracy twórczej (2005)[17]
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury za całokształt pracy twórczej oraz z okazji jubileuszu 90. urodzin (2017)[17]
Przypisy
- ↑ a b Cmentarze Komunalne w Gdyni [online], gdynia.grobonet.com [dostęp 2024-10-21].
- ↑ a b c d e SZYMAŃSKI ZBIGNIEW, architekt, poeta – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2023-02-27].
- ↑ Nie żyje Zbigniew Szymański, poeta i pisarz, który odbudowywał Gdańsk [online], Portal miasta Gdańska, 20 maja 2020 [dostęp 2020-05-20] (pol.).
- ↑ Zbigniew Szymański (poeta) [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2020-05-19].
- ↑ a b c d Polscy pisarze i badacze literatury XX i XXI wieku - Szymański Zbigniew (1927–2020) pisarzeibadacze.ibl.edu.pl [dostęp 2024-10-21].
- ↑ Aleksandra Szczęch, Bożena Ptak, Jagoda Piechocka: Wywiad ze Zbigniewem Szymańskim. Cyfrowe Archiwum Pomorskich Kresowiaków. [dostęp 2015-09-17]. Transkrypcja wywiadu
- ↑ Zbigniew Szymański | Gazeta Świętojanska [online], 12 lipca 2024 [dostęp 2024-10-21] (pol.).
- ↑ Zbigniew Szymański na „Strychu” [online], Fundacja Pomysłodalnia, 23 lutego 2011 [dostęp 2015-09-17].
- ↑ Nie żyje Zbigniew Szymański, bohater Trójmiasta i Wilna. Dziś pogrzeb [online], www.se.pl [dostęp 2024-10-21] (pol.).
- ↑ Zbigniew Szymański, Niosący światło, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Morskie, 1979, ISBN 83-215-9136-1, OCLC 10265556 [dostęp 2022-04-20].
- ↑ Zbigniew Szymański, Pieśń o ziemi kaszubskiej, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 1981, ISBN 83-00-00099-2, OCLC 17048498 [dostęp 2022-04-20].
- ↑ Zbigniew Szymański, Światło, które chronię : wiersze i poematy, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Morskie, 1982, ISBN 83-215-9175-2, OCLC 10980245 [dostęp 2022-04-20].
- ↑ Zbigniew Szymański, Opowieści gdańskich zegarów, wyd. 2, Gdańsk: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1991, ISBN 83-03-00786-6, OCLC 751328107 [dostęp 2022-04-20].
- ↑ Zbigniew Szymański, Gdańsk : fragment poliptyku, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Morskie, 1988, ISBN 83-215-9220-1, OCLC 19293786 [dostęp 2022-04-20].
- ↑ Zbigniew Szymański, Przygody Piotrusia na pirackiej wyspie, Gdańsk: Wydaw. Morskie, 1988, ISBN 83-215-9851-X, OCLC 835004443 [dostęp 2022-04-20].
- ↑ Laureaci medalu księcia Mściwoja II [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2024-10-21].
- ↑ a b Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2024-10-21] (pol.).
Bibliografia
- Lesław M. Bartelski: Polscy pisarze współcześni, 1939–1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN, 1995. ISBN 83-01-11593-9.