Wacław Jastrzębowski

Wacław Jastrzębowski
Aspira
	; Wacław Jastrzębowski (z lewej w biało-czerwonej opasce) podczas powstania warszawskiego
Pełne imię i nazwisko	Wacław Marian Jastrzębowski
Data i miejsce urodzenia	26 września 1900 ; Radom
Data i miejsce śmierci	22 grudnia 1964 ; Warszawa
Zawód, zajęcie	ekonomista, nauczyciel akademicki Wolnej Wszechnicy Polskiej
Alma Mater	Wyższa Szkoła Handlowa w Warszawie
Stanowisko	oficer Armii Krajowej, powstaniec warszawski, urzędnik państwowy
	Odznaczenia

Wacław Marian Jastrzębowski ps. „Aspira” (ur. 26 września 1900 w Radomiu, zm. 22 grudnia 1964 w Warszawie) – polski ekonomista, docent doktor nauk ekonomicznych, podporucznik czasu wojny, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy i Krzyżem Walecznych, autor wielu publikacji ekonomicznych.

Życiorys

Urodził się 26 września 1900 w Radomiu. Jego rodzicami byli Szczęsny i Maria^[1]. Ukończył studia w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie (obecnie Szkoła Główna Handlowa). W okresie międzywojennym był pracownikiem Zarządu m.st. Warszawy. Wykładał w Wolnej Wszechnicy Polskiej^[2].

Walczył w kampanii wrześniowej 1939 i kampanii francuskiej 1940 (odznaczony Croix de Guerre)^[2]^[1]. W czasie okupacji przedostał się do kraju, został pracownikiem Biura Planu Regionalnego m.st. Warszawy^[2]. Był oficerem Armii Krajowej^[1].

Sporządzona przez niego podczas okupacji pod pseudonimem Franciszek Kozłowski i przeznaczona dla odbiorcy zagranicznego ekspertyza pt. Niemiecki eksperyment gospodarczy w Polsce 1939–1943 została jesienią 1943 przekazana do Londynu (po wojnie ukazała się w 1946 drukiem jako książka pt. Gospodarka niemiecka w Polsce 1939–1944)^[2].

Walczył w powstaniu warszawskim jako dowódca 1105 plutonu "Wydra" broni specjalnej kolumny motorowej, przemianowanego na kompanię. Przeszedł szlak bojowy: Powiśle – Śródmieście Północ^[3]. Po powstaniu wyszedł ze stolicy z ludnością cywilną^[1].

Po wojnie pracował w Narodowym Banku Polskim. Do 1949 pełnił funkcję dyrektora departamentu w Ministerstwie Żeglugi i Handlu Zagranicznego. Był ekspertem Najwyższego Trybunału Narodowego^[2].

Uzyskał stopień naukowy doktora nauk ekonomicznych. Został docentem^[1].

Był działaczem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Redaktor naczelny pisma „Handel Wewnętrzny”^[1].

Pośmiertnie wydano zbiór jego pism w dwutomowej publikacji: Wacław Jastrzębowski, Wybór prac, red. Teresa Pałaszewska-Reindl, Andrzej Hodoły, Warszawa 1966^[2].

Zmarł 22 grudnia 1964 w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach^[1] (kwatera B12-10-27)^[4].

Wybrane publikacje

Gospodarka niemiecka w Polsce 1939–1944 (Warszawa 1946)
Przyczynki do pracy pt. „Zasady reklamy socjalistycznej” (Warszawa 1954)
Reklama handlowa: poradnik (Warszawa 1956, współautor)
Handel wiejski w Polsce międzywojennej: liczby i fakty (Warszawa 1957, współautor)
Rynek usług (Warszawa 1958)
Rynek nabywcy (Warszawa 1959)
Encyklopedia handlowa (2 tomy, redaktor naukowy, 1961–1964)^[1]

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych
Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1938)^[5]
Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego^[1]
Croix de Guerre (Francja)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Wacław Marian Jastrzębowski. 1944.pl. [dostęp 2020-03-07].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Wstęp, [w:] Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950, red. nauk. Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Warszawa 2014, s. 16.
↑ WłodzimierzW. Rosłoniec WłodzimierzW., Lato 1944, wyd. I, Kraków: Znak, 1989, s. 105-106, Cytat: [Czwartek, 31 sierpnia] Kpt. "Krybar" polecił wzmocnienie załogi elektrowni, licząc się z możliwością niemieckiego ataku. Kilkunastu żołnierzy z kompanii Kolumny Motorowej "Wydra" pośpieszyło rano ma pozycje w elektrowni. W jakiś czas później udaje się tam dowódca tej kompanii, ppor. "Aspira". [...] Bardzo lubię ppor. "Aspirę" i jestem pod jego urokiem. Zresztą nie tylko ja. Większość chłopców, a o dziewczynach lepiej nie mówić. "Aspira" imponuje mi pod każdym względem. Jest odważny, spokojny ale i zdecydowany. Nawet nie razi mnie jego czasami niezbyt parlamentarne słownictwo. Karci słownie i klnie nieraz jak szewc, ale kiedy to robi, ma najczęściej rację. Podobno w cywilu jest wysoce wykształconym człowiekiem. Jest bardzo przystojny. Był w naszym wojsku we Francji w stopniu aspiranta — stąd wziął się jego pseudonim "Aspira". Potem przedostał się do okupowanego kraju. [...] W okresie konspiracji ppor, "Aspira" był zastępcą dowódcy 1105 plutonu kolumny motorowej por. "Niesobii". Obaj 1 sierpnia zostali ranni. Por. "Niesobia" bardzo ciężko. "Aspira" lżej, ale też poważnie, w nogę. Dwa dni leżał, po czym powrócił do oddziału. Ta jego postawa jeszcze bardziej zbliżyła do jego ludzi. Został dowódcą w międzyczasie przemianowanej z plutonu kompanii "Wydra" .
↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
↑ M.P. z 1938 r. nr 271, poz. 636 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

[PB-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Wacław Marian Jastrzębowski. 1944.pl. [dostęp 2020-03-07].

[KK-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Wstęp, [w:] Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950, red. nauk. Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Warszawa 2014, s. 16.

[3] WłodzimierzW. Rosłoniec WłodzimierzW., Lato 1944, wyd. I, Kraków: Znak, 1989, s. 105-106, Cytat: [Czwartek, 31 sierpnia] Kpt. "Krybar" polecił wzmocnienie załogi elektrowni, licząc się z możliwością niemieckiego ataku. Kilkunastu żołnierzy z kompanii Kolumny Motorowej "Wydra" pośpieszyło rano ma pozycje w elektrowni. W jakiś czas później udaje się tam dowódca tej kompanii, ppor. "Aspira". [...] Bardzo lubię ppor. "Aspirę" i jestem pod jego urokiem. Zresztą nie tylko ja. Większość chłopców, a o dziewczynach lepiej nie mówić. "Aspira" imponuje mi pod każdym względem. Jest odważny, spokojny ale i zdecydowany. Nawet nie razi mnie jego czasami niezbyt parlamentarne słownictwo. Karci słownie i klnie nieraz jak szewc, ale kiedy to robi, ma najczęściej rację. Podobno w cywilu jest wysoce wykształconym człowiekiem. Jest bardzo przystojny. Był w naszym wojsku we Francji w stopniu aspiranta — stąd wziął się jego pseudonim "Aspira". Potem przedostał się do okupowanego kraju. [...] W okresie konspiracji ppor, "Aspira" był zastępcą dowódcy 1105 plutonu kolumny motorowej por. "Niesobii". Obaj 1 sierpnia zostali ranni. Por. "Niesobia" bardzo ciężko. "Aspira" lżej, ale też poważnie, w nogę. Dwa dni leżał, po czym powrócił do oddziału. Ta jego postawa jeszcze bardziej zbliżyła do jego ludzi. Został dowódcą w międzyczasie przemianowanej z plutonu kompanii "Wydra" .

[4] Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.

[5] M.P. z 1938 r. nr 271, poz. 636 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Eisspeedway

Życiorys

Wybrane publikacje

Ordery i odznaczenia

Przypisy