Włodzimierz Tadeusz Kowalski
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
23 września 1990 |
Zawód, zajęcie |
historyk |
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/W%C5%82odzimierz_T_Kowalski_gr%C3%B3b.jpg/220px-W%C5%82odzimierz_T_Kowalski_gr%C3%B3b.jpg)
Włodzimierz Tadeusz Kowalski (ur. 17 kwietnia 1934[1][2] w Łodzi[3], zm. 23 września 1990[4] w Warszawie[5]) – polski historyk i prawnik, badacz dziejów najnowszych.
Życiorys
W 1956 ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Łódzkim, w latach 1960-1968 był pracownikiem Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, w 1962 obronił pracę doktorską, w 1968 habilitował się. W latach 1968–1972 był pracownikiem Zakładu Historii Stosunków Polsko-Radzieckich Polskiej Akademii Nauk, w latach 1972-1975 Instytutu Krajów Socjalistycznych PAN, w latach 1975-1984 ponownie pracował w PISM, od 1984 był zatrudniony w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie[3]. Członek PZPR od 1969. Profesor nadzwyczajny od 1974 roku, profesor zwyczajny od 1986.
Zajmował się historią II wojny światowej i polityką międzynarodową. Autor i współautor scenariuszy filmów fabularnych: Operacja Himmler (1979); Polonia Restituta (1980); Polonia Restituta (1982); Katastrofa w Gibraltarze (1983) i spektakli telewizyjnych: Poczdam (1975); Przed Burzą (1977)[6]. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku gospodarz programów telewizyjnych o tematyce historycznej. Wracając z podróży naukowych do Europy Zachodniej szmuglował do kraju wydawnictwa emigracyjne (m.in. „Zeszyty Historyczne”)[7]. Paryska Kultura odnotowując jego śmierć zaznaczyła, że „zbyt często jednostronnie oceniał wydarzenia najnowszej historii”[5].
Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej był w latach 1970–1980 konsultantem (kontaktem operacyjnym) Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Witek”[8].
W PRL odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, dwukrotnie Srebrnym oraz dwukrotnie Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”[3]. Laureat Nagrody PISM II stopnia (1965), Nagrody PISM (1972), Nagrody Ministra Obrony Narodowej II stopnia (1972), Nagrody tygodnika Polityka (1978), Nagrody "Miesięcznika Literackiego" (1979) za książkę "Walka dyplomatyczna o miejsce Polski w Europie" ("Książka i Wiedza")[9], Nagrody specjalnej na Festiwalu Twórczości TV za spektakl Teatru TV Przed burzą (1978, wspólnie z Ryszardem Frelkiem) oraz Nagrody Złotego Ekranu (1978, również wspólnie z Ryszardem Frelkiem). W 1983 otrzymał nagrodę „Trybuny Ludu”[10].
Wybrane publikacje
- Bitwa nad Bzurą, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1964.
- ZSRR a granica na Odrze i Nysie Łużyckiej 1941-1945, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1965.
- Walka dyplomatyczna o miejsce Polski w Europie 1939-1945, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1966 (wyd. 2 - 1967, wyd. 3 - 1970, wyd. 4 - 1972, wyd. 5 - 1979, wyd. 6 - 1985 ISBN 83-05-11212-8).
- Obrona Modlina, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1967.
- ZSRR a zachodnie granice Polski, Warszawa: Rada Naczelna Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich - Polska Agencja Interpress RSW „Prasa” 1967.
- Ostatnia bitwa generała Kleeberga, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1969.
- ZSRR a sprawa granic i niepodległości Polski, Warszawa: „Interpress” 1969.
- Jałta i Poczdam, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1970.
- Rola ZSRR w ustalaniu granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej 1970.
- Granica na Odrze i Nysie Łużyckiej : zbiór materiałów i dokumentów, t. 1-2, oprac., wybór i wstęp Włodzimierz T. Kowalski, Piotr Lippóczy, Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. Zakład Problemów Bezpieczeństwa Europejskiego 1971.
- Polityka zagraniczna RP 1944-1947, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1971.
- Wielka koalicja 1941-1945, t. 1: 1941-1943, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1972 (wyd. 2 – 1973, wyd. 3 – 1976, wyd. 4 – 1978).
- (współautor: Ryszard Frelek), Poczdam 1945: scenariusz widowiska telewizyjnego, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1973.
- Poczdamski ład pokojowy, Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej 1974 (wyd. 2 – 1975, wyd. 3 – 1986 ISBN 83-11-07335-X).
- (współautor: Ryszard Frelek), Sprawa polska 1944: scenariusz widowiska telewizyjnego, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1975.
- Wielka koalicja 1941-1945, t. 2: Rok 1944, Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975 (wyd. 2 – 1976, wyd. 3 – 1978, wyd. 4 – 1980).
- Wielka Koalicja 1941-1945, t. 3: Rok 1945, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1977 (wyd. 2 – 1978).
- (współautor: Ryszard Frelek), Przed burzą 1939, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1978.
- Rok 1918, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1978 (wyd. 2 – 1989).
- (współautor: Ryszard Frelek), Polska – czas burzy i przełomu 1939-1945, t. 1, (scenariusz telewizyjny), Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1980 ISBN 83-212-0116-4.
- (współautor: Andrzej Skrzypek), Stosunki polsko-radzieckie 1917-1945, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1980.
- Układ polsko-radziecki o przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy powojennej, oprac. Włodzimierz T. Kowalski, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1980 ISBN 83-222-0092-7.
- Wielka Koalicja 1941-1945, t. 1: (1941-1943), Warszawa: Wydawnictwo MON 1980.
- Wielka koalicja 1941-1945, t. 3: Rok 1945, Warszawa: Wydawnictwo MON 1980.
- Tragedia w Gibraltarze, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1982 (wyd. 2 – 1989 ISBN 83-7003-460-8).
- Wielka Koalicja 1941-1943, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983 ISBN 83-03-00178-7.
- Zachód a Polska (XVIII-XX w.), Warszawa: „Książka i Wiedza” 1984 ISBN 83-05-11326-4.
- Teheran, Jałta, Poczdam, Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej „Współpraca” 1985 ISBN 83-7018-016-7.
- Zakręt '44, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985 ISBN 83-03-00837-4.
- Polska w świecie 1945-1956, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1988 ISBN 83-05-11924-6.
- (współautor: Jadwiga Sosnkowska), W kręgu mitów i rzeczywistości, Warszawa: „Interpress” 1988 ISBN 83-223-2477-4.
- Ostatni rok Europy (1939), Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej 1989 ISBN 83-11-07707-X.
- Polska w polityce międzynarodowej (1939-1945): zbiór dokumentów, t. 1: 1939, wybrał, przedmową i przypisami opatrzył Włodzimierz Tadeusz Kowalski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1989 ISBN 83-06-01777-3.
Przypisy
- ↑ a b Wielka Koalicja: Rok 1944. w.bibliotece.pl. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
- ↑ a b „Tragedia w Gibraltarze” Włodzimierz Tadeusz Kowalski. KrakowCzyta.pl. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
- ↑ a b c Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 2, wyd. Interpress, Warszawa 1989, s. 608.
- ↑ Kowalski Włodzimierz Tadeusz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-11-20] .
- ↑ a b Kultura (paryska), nr 11, s. 149
- ↑ Włodzimierz T. Kowalski w bazie filmpolski.pl
- ↑ Jerzy Kulczycki, Atakować książką, wstęp Andrzej Paluchowski, oprac. Małgorzata Choma-Jusińska, Paweł Ziętara, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej 2016, s. 220-221, 226-227.
- ↑ Informacje w inwentarzu IPN
- ↑ Nagrody "Miesięcznika Literackiego", "Trybuna Ludu", nr 174, 27 lipca 1979, s. 4.
- ↑ Doroczne nagrody "Trybuny Ludu", "Trybuna Ludu", nr 233, 1 października 1983, s. 2.
Bibliografia
- [Władysław Tadeusz Kowalski w katalogu Biblioteki Narodowej https://alpha.bn.org.pl/search~S5*pol?/aKowalski%2C+W{u0142}odzimierz+Tadeusz+%281934-1990%29/akowalski+wl~aodzimierz+tadeusz+++++1934+++++1990/1,1,71,B/exact&FF=akowalski+wl~aodzimierz+tadeusz+++++1934+++++1990&1,71].
- Włodzimierz T. Kowalski w bazie Filmweb
- Włodzimierz T. Kowalski w bazie filmpolski.pl
- Włodzimierz T. Kowalski w bazie IMDb (ang.)
- Włodzimierz T. Kowalski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-08] .
- Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 2, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 608