Władysław Smoleński
 Władysław Smoleński, fot. Walery Rzewuski, ok. 1870-1890 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
historyk |
| Odznaczenia | |
| |
Władysław Smoleński, pseud. m.in. Władysław Grabieński (ur. 6 kwietnia 1851 w Grabienicach Małych, zm. 7 maja 1926 w Warszawie) – polski historyk, przedstawiciel tzw. szkoły warszawskiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor prac historycznych, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie[1].
Życiorys
Urodził się 6 kwietnia 1851 w Grabienicach Małych w byłym powiecie niedzborskim na Mazowszu w rodzinie Józefa i Balbiny ze Smosarskich[2]. Kształcił się w szkołach w Lipnie i Mławie, a następnie uczęszczał do płockiego Gimnazjum Rządowego. Studiował na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W 1881 r. został członkiem Akademii Umiejętności, a w 1882 otrzymał profesurę w Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Wśród jego licznych publikacji naukowych ważne miejsce zajmują książki, które stanowiły swoisty punkt graniczny w badaniach nad oświeceniem, wytyczały nowe kierunki i obszary poszukiwań. Interesował go przede wszystkim okres najbardziej intensywnych poczynań reformatorskich związanych z Sejmem Czteroletnim oraz postacie działaczy o poglądach najbardziej radykalnych w sferze ideowej[3]. Jako wykładowca historii brał udział w pracach Uniwersytetu Latającego. Członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Specjalizował się w historii osiemnastowiecznej Polski i dziejach szlachty mazowieckiej. W 1921 uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim doktorat honoris causa.
Jego księgozbiór wchodzi w skład zbiorów Biblioteki im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego w Płocku.
Pochowany na Starych Powązkach w Warszawie (kwatera 69-1-22)[4].
Dzieła
- Dzieje narodu polskiego cz.1 (Kraków 1897), cz.2 (Kraków 1898), pełne wydanie (Warszawa 1919)
- Szkice z dziejów szlachty mazowieckiej
- Przewrót umysłowy w Polsce wieku XVIII. Studia Historyczne
- Wiara w życiu społeczeństwa polskiego w epoce jezuickiej
- Stan i sprawa Żydów polskich w XVIII wieku
- Drobna szlachta w Królestwie Polskim, Studium etnograficzno-społeczne (Warszawa 1885)
- Mazowiecka szlachta w poddaństwie proboszczów płockich
- Pisma historyczne tom 1 tom 2 tom 3
- Prześladowanie unitów w Królestwie Polskiem
- Szkoły historyczne w Polsce. Główne kierunki poglądów na przeszłość
- Konfederacya targowicka (Kraków 1903)
- Ostatni rok Sejmu Wielkiego. (Kraków 1897)
- Emigracja polska w latach 1795-97. Materiały historyczne (Warszawa 1911)
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[5]
Przypisy
- ↑ Fryderyk Papée, Towarzystwo historyczne 1886-1900, w: Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, zeszyt 1-2, Lwów 1937, s. 7.
- ↑ A. Wierzbicki, Poczet historyków polskich. Historiografia polska doby podzaborowej, Poznań 2014, s. 141.
- ↑ Teresa Kostkiewiczowa, Oświecenie: słownik literatury polskiej, Biblioteka Między Tekstami, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe : Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria, 2007, s. 189, ISBN 978-83-7420-092-9 [dostęp 2023-09-29].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW SMOLEŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-04-15].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 20.
Bibliografia
- Maria Wierzbicka, 1980, Władysław Smoleński, Warszawa: PWN.
- Dzieła W. Smoleńskiego w FBC
- Prace Władysława Smoleńskiego w serwisie Polona.pl
Linki zewnętrzne
- Władysław Smoleński, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-29].