Węglówka (województwo małopolskie)
wieś | |
Kościół parafialny | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2019) |
1309[2] |
Strefa numeracyjna |
12 |
Kod pocztowy |
32-412[3] |
Tablice rejestracyjne |
KMY |
SIMC |
0342580 |
Położenie na mapie gminy Wiśniowa | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu myślenickiego | |
49°44′53″N 20°04′50″E/49,748056 20,080556[1] |
Węglówka – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Wiśniowa. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krakowskiego.
Położenie
Miejscowość położona jest w dolinie potoku Niedźwiadek, wcinającej się w południowe stoki Pasma Lubomira i Łysiny zaliczanego do Beskidu Wyspowego[4]. Zabudowania i pola uprawne Węglówki zajmują nie tylko dno doliny, ale również zbocza Lubomira, Patryji i Szczałby. Dawniej dochodziły niemal do samych szczytów tych gór. Obecnie większość wysoko położonych polan i łąk już zarosła lub zarasta lasem, ale wysoko pod przełęczą Weska znajduje się jeszcze duża polana Weszkówka z jednym gospodarstwem[5].
Części wsi
Integralne części wsi Węglówka: Buniorówka, Burdelówka, Dół, Dominówka, Drabówka, Dwór, Judaszówka, Kucmówka, Las, Lisówka, Majdówka, Murzynówka, Obajtkówka, Olejarzówka, Oleskówka, Parylówka, Pilchówka, Przylaskówka, Rzeka, Sternalówka, Węgierskie, Weszkówka, Wosiówka[6][7]
Historia
W Węglówce, na górze Lubomir od 1922 r. do 1939 r. działała stacja obserwacyjna, jedno z ważniejszych polskich obserwatoriów astronomicznych, gdzie odkryto dwie komety (kometa C/1925 G1 odkrywca Lucjan Orkisz 3 kwietnia 1925, kometa C/1936 O1 współodkrywca Władysław Lis 17 lipca 1936). W 1944 r. zniszczone przez Niemców. Odbudowane w 2006 r., działa od 6 października 2007 r. jako Obserwatorium Astronomiczne im. Tadeusza Banachiewicza na Lubomirze, prowadząc również pokazy nieba dla zwiedzających[8].
Opis miejscowości
W miejscowości znajdują się dwa kościoły. Starszy – kościół (filialny) pod wezwaniem Matki Boskiej Anielskiej – znajduje się w górnej części wsi, w przysiółku Ślusarzówka, u podnóża Lubomira. Został zbudowany w XIX w. i przebudowany w 1905 r. Młodszy – kościół parafialny pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy – znajduje się w centrum wsi, wybudowany w latach 1933-39.
W 1895 r. dzięki staraniom ks. Jana Ślósarza z archidiecezji lwowskiej posługę w Węglówce podjęły siostra franciszkanki Rodziny Maryi. W 1913 r. utworzono tu samodzielną parafię, wyodrębnioną z parafii w Wiśniowej. Prowadzili ją księża diecezjalni, a w 1952 r. przejęli ją księża sercanie[9].
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145297
- ↑ GMINA W LICZBACH [online], wisniowa.malopolska.pl [dostęp 2022-02-01] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1444 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Beskid Wyspowy 1:50 000. Mapa turystyczna. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-86-4.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Michał Rembas. Wenus na Łysinie. „Gazeta Wyborcza, dodatek Turystyka”. 35 (395) (2), s. 7, 2011-09-03. Warszawa: Agora S.A.. ISSN 1425-4832.
- ↑ O parafii - Parafia Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Węglówce - Parafia Węglówka [online], www.parafiaweglowka.pl [dostęp 2022-12-05] .