Vestia foetida
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Vestia | ||
| Gatunek |
Vestia foetida | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Vestia foetida (Ruiz & Pav.) Hoffmanns. Verz. Pfl.-Kult.: 119 (1824)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Vestia foetida (Ruiz & Pav.) Hoffmanns. – gatunek z monotypowego rodzaju roślin Vestia z rodziny psiankowatych. Zasięg gatunku obejmuje środkową i południową część Chile w Ameryce Południowej[3]. W naturze rośliny rosną w formacjach zaroślowych. Ich kwiaty zapylane są przez owady i kolibry[4].
Roślina wykorzystywana jest jako lecznicza[5] i uprawiana jest jako ozdobna[6]. Wymaga łagodnego klimatu i przepuszczalnego podłoża[4].
Nazwa rodzajowa upamiętnia Lorenza Chrysantha von Vesta (1776–1840), austriackiego botanika i lekarza związanego z Uniwersytetem w Grazu[4].
Morfologia
- Pokrój
- Mocno gałęzisty krzew[5], osiągający do 3,6 m wysokości[4]. Pędy miękkie, zielone[4]. Roślina niezbyt przyjemnie pachnąca[5].
- Liście
- Skrętoległe, zimotrwałe, pojedyncze, o blaszce eliptycznej[4], całobrzegiej[5] i nagiej[4].
- Kwiaty
- Pięciokrotne, zwisające i krótkoszypułkowe[5]. Kielich rurkowaty, z 5 ząbkami na szczycie, nagi. Korona ma postać rurki zrośniętej z płatków, na końcu z krótkimi, trójkątnymi łatkami. Ma kolor zielonkawożółty. Pręcików jest 5, u nasady zrośnięte są z rurką korony, wystają ponad jej krawędź. Nitki pręcików mają nierówną długość. Zalążnia jest górna, dwukomorowa, z licznymi zalążkami w każdej z komór. Słupek pojedynczy, smukły, dłuższy od pręcików, zakończony główkowatym znamieniem. Wokół zalążni znajduje się miodnik w kształcie pierścienia[4][5].
- Owoce
- Żółte[4] torebki otwierające się dwiema, dwudzielnymi klapami, zawierające ok. 50 nasion. Nasiona są kanciaste, nieoskrzydlone[5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Gatunek z monotypowego rodzaju z rodziny psiankowatych (Solanaceae). W obrębie rodziny klasyfikowany do podrodziny Browallioideae i plemienia Cestreae[7]. Tworzy dobrze potwierdzoną molekularnie, cytologicznie i morfologicznie grupę monofiletyczną wspólnie z rodzajami mrzechlina Cestrum i Sessea[5].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-03-18] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-18] (ang.).
- ↑ a b c Vestia foetida (Ruiz & Pav.) Hoffmanns.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-19].
- ↑ a b c d e f g h i Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 391. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c d e f g h J.W. Kadereit, V. Bittrich (red.), Flowering plants. Eudicots: Aquifoliales, Boraginales, Bruniales, Dipsacales, Escalloniales, Garryales, Paracryphiales, Solanales (except Convolvulaceae), Icacinaceae, Metteniusaceae, Vahliaceae, Switzerland 2016, s. 325-326, ISBN 978-3-319-28534-4, OCLC 946315609.
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 964, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ Genus Vestia Willd.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-03-19].