Tomislav Nikolić

Томислав Николић

Data i miejsce urodzenia	15 lutego 1952 Kragujevac
Prezydent Serbii
Okres	od 31 maja 2012 do 31 maja 2017
Przynależność polityczna	Serbska Partia Postępowa
Poprzednik	Slavica Đukić Dejanović (p.o.)
Następca	Aleksandar Vučić
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Tomislav Nikolić, cyr. Томислав Николић (ur. 15 lutego 1952 w Kragujevacu) – serbski polityk, od 2012 do 2017 prezydent Serbii. Wicepremier Serbii i Jugosławii, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, założyciel Serbskiej Partii Postępowej.

Ukończył średnią szkołę techniczną, podjął studia prawnicze, które przerwał z uwagi na pracę zawodową. W 2006 został absolwentem Wydziału Zarządzania Uniwersytetu w Nowym Sadzie, a w 2011 na tej samej uczelni uzyskał magisterium. Od 1971 pracował m.in. w firmie budowlanej „Žegrap” oraz jako kierownik inwestycji w przedsiębiorstwie „22. decembar”^[1][2].

Na początku lat 90. zaangażował się w działalność polityczną. Został wiceprezesem Ludowej Partii Radykalnej z Kragujevaca. W 1991 z jego inicjatywy ugrupowanie to połączyło się z Serbską Partią Radykalną (SRS) Vojislava Šešelja, w której również objął funkcję wiceprezesa. Wykonywał ją nieprzerwanie do 2008^[1][2], od 2003 faktycznie kierując partią w związku z aresztowaniem i ekstradycją prezesa SRS oraz jego procesem przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii^[3].

Od 1992 do 2012 w każdych kolejnych wyborach uzyskiwał mandat posła do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii^[2]. W 1995 za działalność polityczną skazany na karę 2 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w więzieniu w Gnjilane^[1]. W marcu 1998 po wejściu SRS do koalicji rządowej został powołany na wicepremiera^[3]. Podał się do dymisji w czerwcu 1999, jednakże sprawował ten urząd do listopada. Następnie został wicepremierem rządu federalnego. W 2000 wystartował w wyborach na urząd prezydenta Jugosławii, zajmując w nich trzecie miejsce (za liderem opozycji Vojislavem Koštunicą i przywódcą koalicyjnych socjalistów Slobodanem Miloševiciem)^[1].

W 2003 wystartował w wyborach na prezydenta Serbii. Zajął w nich 1. miejsce z wynikiem blisko 48% głosów, jednak wybory te z uwagi na zbyt niską frekwencję okazały się nieważne^[4]. W 2004 i w 2008 ponownie ubiegał się o prezydenturę. W obu przypadkach przegrywał w drugich turach z Borisem Tadiciem^[1], uzyskując w nich odpowiednio 45% i 49% głosów. 8 maja 2007 został przewodniczącym Zgromadzenia Narodowego, ustąpił jednak już 13 maja tego samego roku^[3], gdy jego ugrupowanie nie uzyskało większości rządowej.

W 2008 po konflikcie z formalnym przywódcą SRS odszedł z tej partii, wraz z około 20 deputowanymi założył nową frakcję parlamentarną^[5], a następnie założył Serbską Partię Postępową, której został przewodniczącym^[3]. Nowe centroprawicowe ugrupowanie szybko zyskiwało poparcie w badaniach opinii publicznej^[6]. Formacja przyjęła umiarkowany i nowoczesny program, Tomislav Nikolić w 2009 opowiedział się za akcesją Serbii do Unii Europejskiej.

W 2012 koalicja skupiona wokół postępowców wygrała wybory parlamentarne. Tomislav Nikolić po raz kolejny wystartował natomiast w wyborach prezydenckich. W drugiej turze głosowania pokonał ubiegającego się o reelekcję Borisa Tadicia (49% do 47%)^[7]. 31 maja 2012 został zaprzysiężony na urząd prezydenta^[8]. W 2013 w bośniackiej telewizji przeprosił za dokonaną przez Serbów masakrę w Srebrenicy^[9].

W lutym 2017 Serbska Partia Postępowa zdecydowała się wystawić w kolejnych wyborach prezydenckich swojego lidera i urzędującego premiera Aleksandara Vučicia. Tomislav Nikolić początkowo rozważał po tej decyzji samodzielny start bez poparcia swojego macierzystego ugrupowania, ostatecznie ogłosił, że nie będzie ubiegał się o reelekcję^[10]. Zakończył urzędowanie 31 maja 2017.

Tomislav Nikolić jest żonaty z Dragicą Nikolić, ma dwóch synów – Radomira i Branislava^[1]. Jest wiernym Serbskiej Cerkwi Prawosławnej. Zna języki angielski i rosyjski^[11].

Ordery i odznaczenia

• Order „Za zasługi” I klasy (Ukraina, 2013)^[12]
• Krzyż Wielki Order Zbawiciela (Grecja, 2013)^[13]
• Order José Martí (Kuba, 2015)^[14]
• Narodowy Order Zasługi (Algieria, 2016)^[15]
• Order Przyjaźni Narodów (Białoruś, 2017)^[16]
• Wstęga Orderu Republiki Serbskiej (Republika Serbska, 2018)^[17]

Honorowe obywatelstwa

• Čačaku (Serbia, 2013)^[18]
• Trebinje (Republika Serbska, 2013)^[19]
• Berane (Czarnogóra, 2015)^[20]