Szymon Skoczylas
![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
27 października 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca dywizjonu |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Szymon Skoczylas (ur. 27 października 1894 w Kozach, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik taborów Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Syn Józefa i Agnieszki ze Sztefków urodzony w Kozach, w ówczesnym powiecie bialskim Królestwa Galicji i Lodomerii[1][2]. Uczył się w Szkole Powszechnej w Kozach, a następnie w Gimnazjum im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Był członkiem Związku Strzeleckiego. W sierpniu 1914 wstąpił w szeregi II Brygady Legionów Polskich[2].
1 czerwca 1921 pełnił służbę w dowództwie taborów 2 Dywizji Legionów, a jego oddziałem macierzystym był 3 dywizjon taborów[3]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 39. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 10 dywizjon taborów w Przemyślu[4]. W 1923 nadal pełnił służbę w 10 dywizjonie taborów[5]. 20 lipca został odkomenderowany, a w grudniu 1924 przydzielony do Oficerskiej Szkoły Wojsk Taborowych we Lwowie na stanowisko komendanta kursu doszkolenia dla zawodowych podoficerów i chorążych[6][7][8]. Do jesieni 1925 pełnił służbę w Szkole Podoficerów Taborowych, pozostając nadal oficerem nadetatowym 10 dywizjonu taborów. 1 października 1925 został wyznaczony na stanowisko pełniącego obowiązki kwatermistrza 10 szwadronu taborów w Przemyślu[9][10]. W styczniu 1928 został przesunięty na stanowisko tego szwadronu[11][12]. 18 lutego tego roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 3. lokatą w korpusie oficerów taborowych[13]. W październiku 1930 został przeniesiony do Kadry 8 dywizjonu taborów w Toruniu na stanowisko komendanta kadry[14][15]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 i 2. lokatą w korpusie oficerów taborowych[16][17]. W tym samym roku został przeniesiony do 5 dywizjonu taborów w Bochni na stanowisko dowódcy dywizjonu[18]. Na tym stanowisku pozostał do września 1939[2].
W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[19]. Figuruje na tzw. liście Gajdideja (poz. 3104)[20].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
17 kwietnia 2009 w ramach programu „Katyń... ocalić od zapomnienia” przy Publicznej Szkole Podstawowej im. Janusza Korczaka w Jasienicy posadzono Dąb Pamięci płk. Szymona Skoczylasa[2].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości – 9 listopada 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[22]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[23]
- Złoty Krzyż Zasługi – 18 marca 1932 „za zasługi na polu organizacji wojska”[24]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
- ↑ a b c d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 489.
- ↑ a b c d Katyń... ocalić od zapomnienia. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Jasienicy. [dostęp 2025-01-24].
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 392, 871.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 282.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1037, 1040.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 18 lipca 1923, s. 470.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 947, 950.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 133 z 21 grudnia 1924, s. 753.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 109 z 21 października 1925, s. 585, 587.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 26 lipca 1926, s. 231.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 20 stycznia 1928, s. 10.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 517.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928, s. 49.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 20.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 283, 789.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 469.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 275.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 831.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 489, LXXIV.
- ↑ Gajowniczek 1993 ↓, s. 309.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 283.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 85.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Zuzanna Gajowniczek. Lista starobielska, cz. II. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (143), styczeń–marzec 1993. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.