Szabla wz. 1917
Szabla wz. 1917 – pierwsza polska szabla używana w Wojsku Polskim II Rzeczypospolitej.
Formę szabli wz. 1917 określiły wydane przez Departament Wojskowy Tymczasowej Rady Stanu Przepisy i instrukcje, umundurowanie wojsk polskich. Dotyczyły one, formowanej pod protektoratem Niemiec, Polskiej Siły Zbrojnej. Przepisy przewidywały, że będą noszone szable biało metalowe lub oksydowane z gardami polskimi. Od listopada 1918 weszły do uzbrojenia Wojska Polskiego jako szable regulaminowe[1].
Szabla wz. 1917 oficera piechoty
Szabla tego wzoru przysługiwała oficerom wszystkich broni oprócz artylerii, kawalerii i taborów. Autorem był prawdopodobnie porucznik Kazimierz Młodzianowski lub Wojciech Jastrzębski. Pierwsze egzemplarze wykonały Zakłady Zieleniewskiego w Krakowie[2]. Zachowała się szabla pamiątkowa podpułkownika Władysława Sikorskiego datowana na 27 czerwca 1916[3].
Typowa szabla tego wzoru posiadała drewnianą rękojeść, przeważnie powlekaną czarną skórą, z poprzecznymi karbowaniami wypełnionymi podwójnie splecionym, mosiężnym drutem, krzyżowo-kabłąkowym jelcem z trójkątnymi wąsami. Od kabłąka głównego odchodzą od strony zewnętrznej dwa obłęki boczne. Kapturek z warkoczem z blachy mosiężnej zamocowany na trzpieniu pomiędzy trzonem a zakończeniem kabłąka, na nim wytłaczany polski orzeł w koronie na tarczy Amazonek[4]. Na jelcu grzbietowym od strony głowni znak producenta[5].
Szabla wz. 1917 oficera kawalerii
Szabla tego typu przysługiwała oficerom artylerii, ułanów i taborów.
Typowa szabla tego wzoru posiadała drewnianą rękojeść długości około 12 cm powlekaną czarną skórą z 8-10 poprzecznymi karbowaniami wypełnionymi podwójnie splecionym mosiężnym drutem[6].
Szabla wz. 1917 podoficera kawalerii
Szabla tego typu przysługiwała podoficerom artylerii, ułanów i taborów.
Typowa szabla tego wzoru posiadała drewnianą rękojeść długości około 11 cm lakierowana na czarno[7] , z 7-8 ukośnymi karbowaniami bez metalowego oplotu. Jelec nie miał wąsów. Głownia i pochwa – jak w szablach wzoru oficerskiego[8].
Szabla wz. 1917/1919 szeregowego kawalerii
Szabla tego typu przysługiwała szeregowym kawalerii i wprowadzone zostały do uzbrojenia Wojska Polskiego w 1919. Była masywniejsza niż szabla podoficerska, oprawy rękojeści bielone były cynkiem, trzony nie były lakierowane, jelce nie miały wąsów, a głownie były zawsze ciągnione w jedną bruzdę. Blaszane pochwy malowane były na zielono[a]. W latach 1919–1921 uzbrojony był w nie Szwadron Naczelnego Wodza. Po wojnie polsko-bolszewickiej szable tego typu przekazano Policji Państwowej[9].
Uwagi
- ↑ Szable te po 1919 r. otrzymał w darze 12 Pułk Ułanów Podolskich od księżnej Izabeli Radziwiłłowej, dlatego też zwano je „radziwiłłówkami”[9].
Przypisy
- ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 172.
- ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 173.
- ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 174.
- ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 175.
- ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 176.
- ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 177.
- ↑ Dobroni.pl ↓.
- ↑ Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 179.
- ↑ a b Kwaśniewicz 1993 ↓, s. 185.
Bibliografia
- Włodzimierz Kwaśniewicz: Pięć wieków szabli polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona; Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 1993. ISBN 83-85249-22-2.
- Szabla wz.1917. [dostęp 2018-02-22].