Stanisław Komornicki-Nałęcz
| |
 major artylerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
26 sierpnia 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1916–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca dywizjonu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   
| |
Stanisław Komornicki[a] herbu Nałęcz (ur. 26 sierpnia 1898 w Równem, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 26 sierpnia 1898 w Równem, w ówczesnym powiecie krośnieńskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Prota i Ewy z Niesiołowskich[2]. Był starszym bratem Bogusława. Maturę uzyskał w 1916 w gimnazjum w Wiedniu. 10 maja 1916 wcielony do 24 pułku strzelców polowych, następnie przeniesiony do 59 pułku artylerii polowej armii austriackiej. Ukończył szkołę artylerii w Preszburgu.
9 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego i dostał przydział do pociągu pancernego „Piłsudczyk”. Walczył w bitwie o Lwów i innych działaniach wojny polsko-ukraińskiej, następnie w wojnie polsko-bolszewickiej. W marcu 1920 pod Nachowem przyczynił się do zwycięstwa nad nieprzyjacielskim pociągiem pancernym[3]. Za czyn ten został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
Po wojnie pozostał w zawodowej służbie wojskowej. W 1923 pełnił służbę na stanowisku dowódcy pociągu pancernego nr 12, pozostając oficerem nadetatowym 9 pułku artylerii polowej w Białej Podlaskiej[4]. W następnym roku został przeniesiony do 23 pułku artylerii polowej w Będzinie[5][6] na stanowisko adiutanta pułku. W 1924 awansował do stopnia kapitana. W 1930 odkomenderowany do Biura Ogólno-Administracyjnego MSWojsk.[7] Z dniem 1 sierpnia 1933 został przeniesiony do 17 pułku artylerii lekkiej w Gnieźnie[8]. 4 lutego 1934 został awansowany na stopień majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów artylerii[9]. Po awansie został wyznaczony na stanowisko dowódcy dywizjonu[10]. Od 1938 był I zastępcą dowódcy 13 dywizjonu artylerii konnej w Brodach (od następnego roku w Kamionce Strumiłowej)[2].
W kampanii wrześniowej 1939 dowódca 49 dywizjonu artylerii lekkiej, ranny 17 września 1939 podczas obrony Twierdzy Brzeskiej przed XIX Korpusem Pancernym Wehrmachtu gen. Heinza Guderiana[2]. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach wzięty do niewoli sowieckiej, osadzony w obozie w Szepetówce, potem w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[11]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1615[2].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[12][13][14]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[15][16][17].
Stanisław Komornicki był żonaty z Izabellą z Szulców, z którą miał syna Jacka (ur. 1933) oraz córki Izabellę (ur. 1934) i Marię (ur. 1938)[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5182
- Złoty Krzyż Zasługi – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”[18]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928[19][20]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[2]
- Państwowa Odznaka Sportowa[21]
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Uwagi
- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Stanisław II Komornicki”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie por. lek. Stanisława I Komornickiego (ur. 7 czerwca 1886), oficera rezerwy 2 Batalionu Sanitarnego w Lublinie[1].
Przypisy
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 731, 823, 992, 1137, 1231.
- ↑ a b c d e f g h Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 238.
- ↑ a b Polak (red.) 1991 ↓, s. 70.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 731, 823, 992.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 680, 747.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 397, 465.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 430.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 136.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 5 lutego 1934 roku, s. 72.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 149.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 15 [dostęp 2024-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 14.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 188.
- ↑ Na podstawie fotografii [1].
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.