Eisspeedway

Rząd Tadeusza Mazowieckiego

Rząd Tadeusza Mazowieckiego
 Polska
Premier

Tadeusz Mazowiecki

Partie

na początku: PZPR, ZSL, SD[a];
na końcu: UD, PSL, SD, ROAD, FPD

Kadencja

od 12 września 1989
do 12 stycznia 1991

Poprzedni

rząd Mieczysława Rakowskiego

Następny

rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego

Rząd Tadeusza Mazowieckiego – Rada Ministrów pod kierownictwem premiera Tadeusza Mazowieckiego, powołany przez Sejm 12 września 1989 i zastąpiony przez rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego na początku 1991 roku.

Geneza

Ustalenia Okrągłego Stołu nie przewidywały powołania rządu przez NSZZ „Solidarność”[1]. Postulat taki został rozpowszechniony później, w artykule Adama Michnika Wasz prezydent, nasz premier z 3 lipca 1989, w reakcji na miażdżące zwycięstwo opozycji w pierwszych częściowo wolnych wyborach.

W sierpniu 1989 doszło do nieudanej próby stworzenia rządu przez Czesława Kiszczaka w ramach dotychczasowej koalicji PZPR-ZSL-SD, ewentualnie rozszerzonej o Solidarność. Na udziale tej ostatniej w nowym rządzie zależało dotychczasowym władzom ze względu na chęć podzielania się odpowiedzialnością za kosztowne społecznie reformy. Solidarności trudno było zaś po de facto wygranych przez nią czerwcowych wyborach zawrzeć otwartą koalicję z PZPR.

Nowa perspektywa powołania rządu pojawiła się w dniu 17 sierpnia 1989, gdy Lech Wałęsa wraz z Romanem Malinowskim i Jerzym Jóźwiakiem ogłosili publicznie przed Pałacem Myślewickim zawiązanie koalicji Solidarności z ZSL i SD. Wcześniej tego samego dnia przedstawiciele trzech umawiających się stron spotkali się w Belwederze z prezydentem Wojciechem Jaruzelskim i ustępującym premierem Czesławem Kiszczakiem, którzy poparli zawarcie nowej koalicji. PZPR formalnie nie weszła w jej skład, ale poparła jej idee i zagwarantowała dla siebie teki ministrów spraw wewnętrznych oraz obrony, a następnie głosowała w Sejmie za kandydaturą Tadeusza Mazowieckiego na premiera i przedstawionym przez niego składem Rady Ministrów. W efekcie pozostająca teoretycznie poza koalicją rządową PZPR uzyskała w nowym rządzie cztery teki ministerialne, a więc więcej niż wchodzące w skład koalicji SD oraz tyle samo, co uczestniczące w niej ZSL.

24 sierpnia 1989 na wniosek prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego Sejm PRL X kadencji (tzw. Sejm kontraktowy) wybrał na premiera Tadeusza Mazowieckiego (za głosowało 378 posłów, 4 było przeciwko, a 41 wstrzymało się od głosu[2]), powierzając mu misję tworzenia nowego rządu. W głosowaniu 12 września 1989 zatwierdzającym pierwotny skład Rady Ministrów udział wzięło 415 posłów, z których 402 poparło nowy gabinet, zaś 13 wstrzymało się od głosu. Głosów przeciwnych nie oddano.

Rząd Tadeusza Mazowieckiego złożył dymisję 25 listopada 1990, nazajutrz po porażce Tadeusza Mazowieckiego w wyborach prezydenckich. Sejm przyjął dymisję rządu 14 grudnia 1990. 22 grudnia 1990 zakończył działalność ostatni rząd emigracyjny, który uznał rząd Tadeusza Mazowieckiego za prawowity rząd Polski. Rada Ministrów pełniła swoje obowiązki do czasu powołania rządu Jana Krzysztofa Bieleckiego 12 stycznia 1991, a sam premier Tadeusz Mazowiecki do 4 stycznia 1991, kiedy to Sejm powołał na premiera Jana Krzysztofa Bieleckiego i powierzył mu misję tworzenia nowego gabinetu.

Rada Ministrów Tadeusza Mazowieckiego (1989–1991)

Funkcja Imię i nazwisko Czas pełnienia funkcji
Od Do
Prezes Rady Ministrów Tadeusz Mazowiecki (UD) 1989-08-24 24 sierpnia 1989(dts)[3] 1991-01-04 4 stycznia 1991(dts)
Wiceprezes Rady Ministrów Leszek Balcerowicz 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister finansów 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Wiceprezes Rady Ministrów Czesław Janicki (PSL) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1990-07-06 6 lipca 1990(dts)[5]
Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej[b] 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1990-07-06 6 lipca 1990(dts)[5]
Wiceprezes Rady Ministrów Jan Janowski (SD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister-kierownik Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Wiceprezes Rady Ministrów Czesław Kiszczak 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1990-07-06 6 lipca 1990(dts)[6]
Minister spraw wewnętrznych 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1990-07-06 6 lipca 1990(dts)[6]
Minister-szef Urzędu Rady Ministrów Jacek Ambroziak (UD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister-członek Rady Ministrów Artur Balazs 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister sprawiedliwości Aleksander Bentkowski (PSL) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister kultury i sztuki Izabella Cywińska 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister-członek Rady Ministrów Aleksander Hall (FPD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1990-10-12 12 października 1990(dts)[7]
Minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa[c] Bronisław Kamiński (PSL) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister zdrowia i opieki społecznej Andrzej Kosiniak-Kamysz (PSL) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister-członek Rady Ministrów Marek Kucharski (SD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1989-12-20 20 grudnia 1989(dts)[8]
Minister łączności 1989-12-20 20 grudnia 1989(dts)[8] 1990-09-14 14 września 1990(dts)[9]
Minister pracy i polityki socjalnej Jacek Kuroń (ROAD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister rynku wewnętrznego Aleksander Mackiewicz (SD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister-kierownik Centralnego Urzędu Planowania Epaminondas Osiatyński (ROAD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister gospodarki przestrzennej i budownictwa Aleksander Paszyński (UD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister edukacji narodowej Henryk Samsonowicz 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister obrony narodowej Florian Siwicki 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1990-07-06 6 lipca 1990(dts)[10]
Minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister przemysłu Tadeusz Syryjczyk (FPD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister współpracy gospodarczej z zagranicą Marcin Święcicki (UD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister-członek Rady Ministrów Witold Trzeciakowski (UD) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister transportu i gospodarki morskiej[d] Franciszek Wielądek (SdRP) 1989-09-12 12 września 1989(dts)[4] 1990-07-06 6 lipca 1990(dts)[11]
Minister obrony narodowej Piotr Kołodziejczyk 1990-07-06 6 lipca 1990(dts)[12] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister spraw wewnętrznych Krzysztof Kozłowski 1990-07-06 6 lipca 1990(dts)[13] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister transportu i gospodarki morskiej Ewaryst Waligórski 1990-07-06 6 lipca 1990(dts)[14] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej Janusz Byliński 1990-09-14 14 września 1990(dts)[15] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister przekształceń własnościowych Marian Kuczyński (UD) 1990-09-14 14 września 1990(dts)[16] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)
Minister łączności Jerzy Slezak (SD) 1990-09-14 14 września 1990(dts)[17] 1991-01-12 12 stycznia 1991(dts)

W dniu zaprzysiężenia 12 września 1989

Zmiany w składzie Rady Ministrów

 Osobny artykuł: Kalendarium rządu Tadeusza Mazowieckiego.

Uwagi

  1. ↑ Główną siłą polityczną w rządzie była niepartyjna Solidarność.
  2. ↑ Do 1 stycznia 1990 minister rolnictwa, gospodarki żywnościowej i leśnictwa (Dz.U. z 1989 r. nr 73, poz. 434).
  3. ↑ Do 1 stycznia 1990 minister ochrony środowiska i zasobów naturalnych (Dz.U. z 1989 r. nr 73, poz. 433).
  4. ↑ Do 16 grudnia 1989 minister transportu, żeglugi i łączności (Dz.U. z 1989 r. nr 67, poz. 407).

Przypisy

  1. ↑ „Wasz Prezydent, nasz Premier”, czyli koniec Okrągłego Stołu. wp.pl, 6 lutego 2004.
  2. ↑ Kalendarium wydarzeń III RP w: Aleksander Hall, Osobista historia III Rzeczypospolitej, wyd. Rosner & Wspólnicy, Warszawa 2011, s. 424.
  3. ↑ M.P. z 1989 r. nr 30, poz. 224
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa M.P. z 1989 r. nr 32, poz. 243
  5. ↑ a b M.P. z 1990 r. nr 27, poz. 209
  6. ↑ a b M.P. z 1990 r. nr 27, poz. 210
  7. ↑ M.P. z 1990 r. nr 39, poz. 307
  8. ↑ a b M.P. z 1989 r. nr 43, poz. 344
  9. ↑ M.P. z 1990 r. nr 34, poz. 271
  10. ↑ M.P. z 1990 r. nr 27, poz. 211
  11. ↑ M.P. z 1990 r. nr 27, poz. 212
  12. ↑ M.P. z 1990 r. nr 27, poz. 213
  13. ↑ M.P. z 1990 r. nr 27, poz. 214
  14. ↑ M.P. z 1990 r. nr 27, poz. 215
  15. ↑ M.P. z 1990 r. nr 34, poz. 270
  16. ↑ M.P. z 1990 r. nr 34, poz. 269
  17. ↑ M.P. z 1990 r. nr 34, poz. 272

Bibliografia

Rząd Tadeusza Mazowieckiego (1989–1991)
W dniu zaprzysiężenia
Późniejsi członkowie rządu

  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
Składy rządów polskich
Rządy powstania kościuszkowskiego (1794)
Rządy Księstwa Warszawskiego (1807–1813)
Rządy Królestwa Polskiego (1830–1831)
Rząd powstania krakowskiego (1846)
Rządy powstania styczniowego (1863–1864)
Władza wykonawcza w Królestwie Polskim (1917–1918) i Rząd Republiki Polskiej (7–11 listopada 1918)
Rządy II Rzeczypospolitej (1918–1939)
Rządy Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie (1939–1990)
Rządy Rzeczypospolitej Polskiej (1944–1952) i rządy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1952–1989)
Rządy III Rzeczypospolitej (od 1989)
Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Rz%C4%85d_Tadeusza_Mazowieckiego