Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Prudniku
 Siedziba PUBP w Prudniku w latach 1945-1956 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1945 |
| Rozformowanie |
1956 |
| Komendanci | |
| Pierwszy |
por. Ber Rus |
| Ostatni |
por. Henryk Szymczyk |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Podległość |
1945–1950: WUBP Katowice |
Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Prudniku (PUBP w Prudniku) – jednostka terenowa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, funkcjonująca na obszarze powiatu prudnickiego w latach 1945–1956.
Do 1950 PUBP w Prudniku podlegał bezpośrednio Wojewódzkiemu Urządowi Bezpieczeństwa Publicznego w Katowicach. Następnie, w latach 1950–1956 podlegał Wojewódzkiemu Urządowi Bezpieczeństwa Publicznego w Opolu. Jego siedziba mieściła się w budynku przy ul. Klasztornej 4 w Prudniku (obecnie Państwowa Inspekcja Sanitarna)[1].
26 lutego 1949 przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w Prudniku zabity został żołnierz Armii Krajowej Józef Pacejkowicz[2]. PUBP w Prudniku zajmowało się sprawą Krajowej Armii Podziemnej[3].
W 1952 roku rozpoczęto reorganizację powiatowych urzędów bezpieczeństwa. Polegała ona na likwidacji wszystkich referatów i wysłaniu w teren referentów gminnych. W kwietniu 1954 roku MBP przekształcono w Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. W ten sam sposób przemianowano wojewódzkie i powiatowe urzędy bezpieczeństwa. W 1956 roku Urząd został zlikwidowany.
W 2019 z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości na ścianie budynku, w którym mieścił się PUBP, powstał mural okolicznościowy autorstwa Rafała Roskowińskiego[4].
Kierownictwo urzędu
Obsada stanowisk kierowniczych w PUBP w latach 1945–1956:[5]
Kierownicy:
- por. Ber Rus (11 V 1945–)
- por. Jan Filipek (p.o. 1945–15 II 1947)
- chor./por. Stanisław Mrożek (10 XII 1945–15 VII 1946)
- Serafin Łyczko (1946)
- ppor. Wacław Musiał (15 X 1947–1 XII 1949)
- por. Zdzisław Nosol (15 II 1950–15 I 1951)
- por. Franciszek Oleniak (1951–31 VIII 1954)
- kpt./mjr Stanisław Lisowski (1954–1955)
- por. Henryk Szymczyk (p.o. 1 IX–1 XII 1955 / 1 XII 1955–1956)
Zastępcy kierowników:
- Serafin Łyczko (p.o. 1 V 1946–)
- chor. Zdzisław Nosol (p.o. 1 III–10 XI 1947 / 10 XI 1947–1 VI 1949)
- chor. Władysław Nowacki (p.o. 1 IV 1947–)
- chor. Władysław Pałka (15 III 1950–)
- por. Tadeusz Kubica (1 IX 1951–1952)
- ppor. Józef Czerkawski (15 IX 1952–)
- chor./por. Zbigniew Ciszek (–31 VII 1955)
- por. Henryk Szymczyk (1 IX–1 XII 1955)
- ppor. Stanisław Martyna (1956)
Przypisy
- ↑ Jan Poniatyszyn, To upiorne miejsce w Prudniku budziło przerażenie jego mieszkańców [online], radio.opole.pl, 28 marca 2017 [dostęp 2021-11-30] (pol.).
- ↑ O bohaterze AK (raz jeszcze) słów kilka [online], Prudnik24, 7 października 2015 [dostęp 2021-11-30] (pol.).
- ↑ Andrzej Kozielski, Krajowa Armia Podziemna na Opolszczyźnie (1949 – 1952) według esbeckiej faktologii z 1960 [online], salon24.pl, 12 lipca 2018 [dostęp 2021-11-30] (pol.).
- ↑ Grzegorz Weigt, Monumentalne malowidło [online], terazprudnik.pl, 1 lipca 2019 [dostęp 2021-11-30] (pol.).
- ↑ Szwagrzyk 2005 ↓, s. 349.
Bibliografia
- Krzysztof Szwagrzyk: Aparat Bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza. T. I. Warszawa: IPN, 2005. ISBN 83-89078-94-5.