Pałac Rembielińskiego w Warszawie
 nr rej. 603 z 1.07.1965[1]
| |
 Pałac od strony skrzyżowania ul. Pięknej i Alej Ujazdowskich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1859 |
| Odbudowano |
1949 |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele |
Jan Kurtz |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′27,34″N 21°01′28,78″E/52,224261 21,024661
| |
Pałac Rembielińskiego, także pałac Lesserów[2] – pałac znajdujący się w Warszawie przy Alejach Ujazdowskich 6a (przy skrzyżowaniu z ul. Piękną).
Opis
Budowę pałacu rozpoczął Aleksander Rembieliński w 1859 na gruncie nabytym od Stanisława Lessera[2]. Projektantem był Franciszkek Maria Lanci, który nadał pałacowi formy renesansowe[2]. Nieukończywszy prac budowlanych, Rembieliński sprzedał budynek Janowi Kurtzowi i Stanisławowi Radyńskiemu. Kurtz stał się jedynym właścicielem pałacu; w 1865 ukończył jego budowę.
W 1874 właścicielką pałacu została Maria Jankowska. W 1900 roku pałac nabyła łódzka Spółka Akcyjna Wyrobów Bawełnianych Izraela Poznańskiego[2]. Podczas dwudziestolecia międzywojennego w pałacu mieściło się Poselstwo Danii (1923[3]-1928). Od 1935 jego właścicielem był Abraham Sojka.
Od ok. 1935 w apartamencie znajdującym się na pierwszym piętrze od strony parku Ujazdowskiego mieszkał Tadeusz Dołęga-Mostowicz[4].
Budynek ucierpiał podczas II wojny światowej. Odbudowano go w 1949 pod kierunkiem Eugeniusza Wierzbickiego, Jana Mokrzyńskiego i Wacława Kłyszewskiego. Podczas odbudowy usunięto ruiny sąsiednich kamienic w wyniku czego pałac stał się budowlą wolnostojącą, z nową elewacją od ulicy Matejki[2]. Od końca lat 40. mieściły się w nim biblioteka[5], archiwum[5] oraz ośrodek szkolenia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[6], następnie Wydział Historii Partii KC PZPR (1955)[7], a później szkoła muzyczna[2]. Następnie był siedzibą Zarządu Głównego i Zarządu Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację[2]. Od lat 90. mieści się w nim Zarząd Główny Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Swoją siedzibę ma tam również Press Club Polska.
W 1965 pałac został wpisany do rejestru zabytków jako willa Poznańskich[1].
Tablice pamiątkowe
- Tablica upamiętniająca obrzucenie granatami 15 lipca 1943 przez grupę żołnierzy Gwardii Ludowej kolumny SA osłonięta w marcu 1952[8].
- Tablica upamiętniająca Zygmunta Rumla.
Przypisy
- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) – stan na 30 września 2024 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 31. [dostęp 2025-01-17].
- ↑ a b c d e f g Tadeusz S. Jaroszewski: Księga pałaców Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1985, s. 75. ISBN 83-223-2047-7.
- ↑ Liste du corps diplomatique à Varsovie en Juillet 1923
- ↑ Ida Świerkocka: Śladami gwiazd II RP. Warszawa: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2017, s. 58, 60. ISBN 978-83-63842-50-5.
- ↑ a b F. Kanclerz. Biblioteka KC PZPR. „Stolica”. 35 (146), s. 3, 28 sierpnia 1949.
- ↑ Warszawa. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1950, s. 56.
- ↑ Spis telefonów województwa warszawskiego i m. st. Warszawy na rok 1955
- ↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 25. ISBN 83-912463-4-5.