Eisspeedway

Oset zwisły

Oset zwisły
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Carduoideae

Rodzaj

oset

Gatunek

oset zwisły

Nazwa systematyczna
Carduus nutans L.
Sp. pl. 2:821. 1753[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

Oset zwisły (Carduus nutans L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzimy obszar jego występowania obejmował północną część obszaru śródziemnomorskiego[4]. Rozprzestrzenił się i obecnie występuje na wszystkich kontynentach (poza Antarktydą) i na wielu wyspach[5]. W Europie Środkowej pojawił się już w epoce żelaza, w Polsce we wczesnym średniowieczu w okolicach Krakowa. We florze Polski ma status archeofita[4]. Jest dość częsty[6].

Morfologia

Łodyga
Kolczasto oskrzydlona, wzniesiona, o wysokości do 100 cm[4].
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Liście w zarysie lancetowate, lub podługowate. Dolne zebrane w różyczkę liściową, głęboko pierzastodzielne i krótkoogonkowe, górne zatokowato-klapowane, szeroko zbiegające po łodydze, o brzegach kolczasto ząbkowanych[4].
Kwiaty
Purpurowoczerwone w prawie kulistych koszyczkach o średnicy 3,5–7 cm,. Wyrastają na długich, w czasie kwitnienia zwisłych szypułkach. Okrywa o listkach tworzących kilka szeregów. Mają szerokość do 5,5 mm, są przewężone powyżej nasady, a ich szczyty zakończone są lancetowatym kolce,. Niektóre listki okrywy są purpurowo nabiegłe. Wszystkie kwiaty w koszyczku są obupłciowe, rurkowate. W dnie koszyczka szczecinkowate plewinki[4].
Owoc
Niełupki o długości 3,5–4 mm z pierścieniowatym rąbkiem i puchem kielichowym o długości 15–20 mm[4].

Biologia i ekologia

Rozwój
Roślina dwuletnia, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do września. Kwiaty przedprątne, zapylane przez motyle i błonkówki[7]. Nasiona rozsiewane przez wiatr.
Siedlisko
Roślina ruderalna. Rośnie na suchych zboczach, w miastach, na przydrożach, w zaroślach, na ubogich pastwiskach, wysypiskach, nieużytkach Głównie na glebach zawierających wapń, piaszczystych i kamienistych, ale także na glebach gliniastych[4][7]. W swoim rodzimym obszarze występowania rośnie w murawach kserotermicznych oraz w zdegenerowanych stadiach makii śródziemnomorskiej[4]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych w Polsce gatunek charakterystyczny dla SAll. Onoperdion[8].
Oddziaływania międzygatunkowe
Na ostach pasożytuje wiele gatunków grzybów. M.in. są to: Golovinomyces cichoracearum wywołujący mączniaka prawdziwego astrowatych, Puccinia calcitrapae i Puccinia cnici wywołujące rdze, Microbotryum cardui, Ramularia cirsii, Ramularia cynarae emend, Nodulosphaeria cirsii[9].
Genetyka i zmienność
Liczba chromosomów 2n – 16.Tworzy mieszańce z ostem kędzierzawym i ostem nastroszonym[6].
  • Pokrój
    Pokrój
  • Koszyczek
    Koszyczek
  • Owoce
    Owoce

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. ↑ The International Plant Names Index [online] [dostęp 2018-02-17].
  4. ↑ a b c d e f g h Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny synantropijne. Warszawa: Multico, 2011. ISBN 978-83-7073-514-2. OCLC 948856513.
  5. ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2018-01-17].
  6. ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  7. ↑ a b Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  8. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  9. ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4
Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Oset_zwis%C5%82y