Orkiestra Wojskowa w Szczecinie
![]() odznaka pamiątkowa (2016) | |
Rok założenia | |
---|---|
Pochodzenie | |
Gatunek | |
Powiązania | |
Odznaczenia | |
![]() |

Orkiestra wojskowa w Szczecinie – orkiestra dęta, marszowa, musztry paradnej; złożona z żołnierzy muzyków garnizonu gdańskiego i szczecińskiego; funkcjonująca od roku 1945 jako Orkiestra 12 Dywizji Piechoty; od 1958 Orkiestra 12 Dywizji Zmechanizowanej; od 2002 Orkiestra Garnizonu Szczecin; od 2012 z nazwą Orkiestra Wojskowa w Szczecinie; od 2014 podporządkowana pod Dowództwo Garnizonu Warszawa; w 2015 obchodziła jubileusz 70–lecia.
Historia
Orkiestra Wojskowa w Szczecinie powstała na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 058/Org z 15 marca 1945[2] w Poznaniu[3][4].


Z dniem 31 marca 1945 na podstawie rozkazu oddziału personalnego Wojska Polskiego Nr 01598, na stanowisko kapelmistrza orkiestry został wyznaczony ppor. Czesław Łowiński[5]. 1 maja 1945 Orkiestra 12 Dywizji Piechoty zaprezentowała się po raz pierwszy w Poznaniu z okazji Święta Narodowego 3 maja[6].
22 maja 1945 12 Dywizja Piechoty rozpoczęła przegrupowywanie z Poznania do Szczecina. 1 czerwca 1945 sztab 12 DP, szpital oraz orkiestra zostały zakwaterowane w kompleksie białych koszar w Stargardzie[7]. Orkiestra w tym czasie liczyła 43 żołnierzy. Na tamburmajora orkiestry został wyznaczony plutonowy Leon Zawodny, który był przeszkolony w prowadzeniu orkiestry przez por. Łowińskiego[5].
Jesienią 1945 sztab 12 DP wraz ze szpitalem i orkiestrą przedyslokowano do Szczecina[8]. 26 listopada 1945 rozkazem nr 037/Org. ND WP[9] rozformowano orkiestry dywizyjne, a w ich miejsce powołano orkiestry pułkowe[10][11]. W 41 pułku piechoty stacjonującym w Szczecinie, funkcję dowódcy orkiestry pułkowej powierzono por. Łowińskiemu (dotychczasowy kapelmistrz orkiestry dywizyjnej), a w 43 pułku piechoty stacjonującym także w Szczecinie, sformowano 15 osobową orkiestrę pod dowództwem ppor. Leona Zawodnego[5]. W 1946 43 pp wraz z pułkową orkiestrą przegrupował się do Garnizonu Stargard Szczeciński[8]. Orkiestra 41 pułku piechoty w Szczecinie od 1946 zafunkcjonowała pod nazwą:Orkiestra Garnizonowa 41 pułku piechoty w Szczecinie[5][4].
W maju 1949 z 2 Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego z Piotrkowa Trybunalskiego został przeniesiony do Szczecina 5 pułk piechoty (tzw. „kołobrzeski”) wraz z orkiestrą, która stacjonowała jako orkiestra pułkowa do 1957. W dniu 15 maja 1957 zostały rozwiązane orkiestry pułkowe[12]. Z orkiestry 5 pp i 41 pp utworzono orkiestrę dywizyjną pod nazwą: Orkiestra 12 Dywizji Piechoty[12]. W latach 1968–1970 orkiestra została przeniesiona do kompleksu koszarowego przy al. Ku Słońcu[5]. W latach 1958–2001 orkiestra funkcjonowała pod nazwą: Orkiestra 12 Dywizji Zmechanizowanej[13]. W 2001 została przemianowana na Orkiestrę Garnizonu Szczecin[d].
Z dniem 1 stycznia 2012 r., kiedy rozformowano Garnizonowy Ośrodek Mobilizacyjny w Szczecinie z Pomorskiego Okręgu Wojskowego, orkiestra przeszła w podporządkowanie Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w Bydgoszczy, a jej nazwa zmieniła się na: Orkiestra Wojskowa w Szczecinie[16][17]. W 2014 orkiestrze zmieniła się podległość i została podporządkowana pod Dowództwo Garnizonu Warszawa[5]. 20 kwietnia 2015 Orkiestra Wojskowa w Szczecinie obchodziła jubileusz 70–lecia, który odbył się w Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie[18][19].
W 2015 orkiestra liczyła 29 żołnierzy muzyków[18]. 11 maja 2022 oddano do użytku budynek dla Orkiestry Wojskowej w Szczecinie, którego głównym inwestorem jest Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Szczecinie[20]. W 2025 Orkiestra Wojskowa w Szczecinie będzie obchodzić jubileusz 80–lecia[18].
- Insygnia
- Odznaka pamiątkowa
- Oznaka rozpoznawcza na mundur wyjściowy
- Oznaka rozpoznawcza na mundur polowy
- Proporczyk na beret
Charakterystyka
Orkiestra Wojskowa w Szczecinie zrzeszała w różnych okresach od 20 do ponad 30 etatowych zawodowych oraz nieetatowych muzyków (orkiestrantów), żołnierzy służby zasadniczej, dyrygenta (kapelmistrza) oraz tamburmajora – szefa orkiestry, do którego obowiązków należało prowadzenie orkiestry podczas parad, defilad, a także pokazu musztry paradnej oraz musztry orkiestrowej[11].
W skład orkiestry wchodzili i wchodzą instrumentaliści z instrumentami: werbliści, saksofoniści, trębacze, puzoniści, flecista, klarnecista, tuby, waltornie, perkusista, eufonium (tenorowa tuba)[11][21]. Orkiestra spełniała i spełnia ważną funkcję kulturotwórczą w środowiskach wojskowych i cywilnych. Osiągnięcia artystyczne i popularyzatorskie muzyków dokumentuje wiele dyplomów, pucharów, medali i odznak honorowych. Oprócz koncertów prezentowała wielokrotnie defilady w strojach galowych i historycznych[11].
Orkiestra wojskowa wielokrotnie wykonywała zadania na rzecz jednostek w garnizonach, m.in. Szczecin, Stargard, Choszczno, Drawsko Pomorskie, Drawno, Złocieniec, Kołobrzeg, Koszalin. W okresie swojego istnienia wojskowi muzycy uczestniczyli i uczestniczą w życiu kulturalnym, społecznym i politycznym miast Województwa Zachodniopomorskiego poprzez występowanie w jednostkach wojskowych, klubach garnizonowych, żołnierskich, domach kombatantów, szkołach podstawowych i średnich, przedszkolach oraz uczelniach wyższych[5][11][22].
Orkiestra współpracuje z Wielonarodowym Korpusem Północno-Wschodnim, uczestniczyła i uczestniczy w międzynarodowych spotkaniach muzycznych orkiestr wojskowych m.in. w Niemczech (Düsseldorf, Bremerhaven, Neubrandenburg, Rostock). Orkiestra koncertowała w Danii w Międzynarodowej Siedzibie NATO w Karup[5].
Repertuar
W repertuarze zespołu znajdowały się i są zarówno kompozycje muzyki poważnej w transkrypcji na orkiestrę dętą; uwertury, symfonie, poematy symfoniczne, tańce; jak i muzyka o tematyce żołnierskiej oraz rozrywkowa w szerokim znaczeniu tego słowa (znane standardy, opracowania piosenek)[5].
Orkiestra brała i bierze udział w uroczystościach wynikających z Ceremoniału Wojskowego, świętach państwowych, religijnych prezentując musztrę paradną w występach dla mieszkańców w garnizonach Województwa Zachodniopomorskiego. Posiada w swoim dorobku nagrania radiowe, audycje telewizyjne oraz wydane płyty CD. Orkiestra koncertuje także poza granicami kraju, upowszechniając i reprezentując Polskę, przedstawia jej historię, tradycję i dorobek kulturalny[5][11]. Orkiestra Wojskowa w Szczecinie utrzymuje bliskie kontakty muzyczne z Filharmonią Szczecińską, Operą i Operetką. Współpracuje z chórem „Kombatant” działającym przy Zarządzie Okręgowym Związku Kombatantów RP w Szczecinie, gdzie prezentuje różnorodny repertuar[29].
Wyróżnienia
Orkiestra Wojskowa w Szczecinie ma liczne wyróżnienia i nagrody, które członkowie orkiestry zdobyli biorąc udział w Festiwalach Orkiestr Wojskowych w Polsce, Danii oraz Niemczech[5][30]. Była i jest odznaczana licznymi dyplomami, wyróżnieniami i nagrodami, w tym m.in.:
- Warszawa (1948) – orkiestra dyrygowana przez por. Łowińskiego zdobyła pierwszą lokatę na szczeblu okręgu wojskowego, a w finale w dniu 10 września 1948 orkiestra wygrała konkurs i zdobyła miano najlepszej orkiestry Wojska Polskiego[5];
- Bydgoszcz (1975) – orkiestra dywizyjna została wyróżniona przez dowódcę POW gen. dyw. Wojciecha Barańskiego medalem „Za zasługi dla Pomorskiego Okręgu Wojskowego”[31];

- Szczecin (2009) – orkiestra garnizonowa została wyróżniona odznaką 12 Dywizji Zmechanizowanej przez pełniącego obowiązki dowódcy 12 Dywizji Zmechanizowanej gen. Andrzeja Gwaderę[33] podczas uroczystości 90-lecia 12 Dywizji Piechoty;
- Bartoszyce (2010) – orkiestra uczestniczyła w I Przeglądzie Orkiestr Garnizonowych[34], gdzie w konkursie musztry paradnej zdobyła tytuł laureata oraz została wybrana przez jury najlepszą orkiestrą Przeglądu[g];
- Szczecin (2010) – wyróżniona Złotą Odznaką Honorową Gryfa Zachodniopomorskiego przyznaną przez Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego[29];
- Giżycko (2012) – Orkiestra Wojskowa została laureatem w konkursie estradowym oraz zdobyła tytuł najlepszego instrumentalisty podczas III Przeglądu Orkiestr Wojsk Lądowych[17];
- Świeradów-Zdrój (2012) – Orkiestra Wojskowa ze Szczecina uczestniczyła w 47 Konkursie Orkiestr Wojskowych „Świeradów Zdrój 2012”, gdzie otrzymała tytuł laureata w kategorii musztry paradnej oraz „Złotą buławę” Inspektora Orkiestr WP w festiwalu w Uzdrowisku Świeradów–Czerniawa Zdrój[5][35];
- Warszawa (2016) – podczas Koncertu Noworocznego Dowódcy Garnizonu Warszawa został uhonorowany tytułem „Muzyka Roku” żołnierz muzyk kpr. Dawid Głogowski z Orkiestry Wojskowej w Szczecinie[36];
- Świeradów-Zdrój (2017) – orkiestra uczestniczyła w 52 Festiwalu Orkiestr Wojskowych w Świeradowie Zdroju zajmując czołową lokatę w konkursie musztry paradnej i parady orkiestr wojskowych[37].
Orkiestra wojskowa w Szczecinie liczy obecnie 30 muzyków, większość z nich to wychowankowie Wojskowego Liceum Muzycznego w Gdańsku, absolwenci innych uczelni muzycznych, także wyższych o profilu muzycznym[5]. Dowódcą–kapelmistrzem w Orkiestrze Wojskowej w Szczecinie jest por. Piotr Flis, tamburmajorem plutonowy Paweł Michałko[38].
Kapelmistrze
W swojej historii orkiestra miała kapelmistrzów[5][39][40][34]:
- ppor./por. Czesław Łowiński (1945–1945)
- ppor./por. Leon Zawodny (1946–1955)

- kpt. Stanisław Bagiński (1955–1966)
- cz.p.o. st. sierż. Eustachiusz Nosko (1966–1968)
- kpt. Benedykt Grzeszak (1968–1980)
- ppor. Bogdan Rumin (1980–1988)
- kpt. Mirosław Krawczyk (1988–1996)
- cz.p.o. mł. chor. sztab. Maciej Kawalerczyk (1996–2003)
- kpt. Jarosław Michałko (2003–2020)[h]
- cz.p.o. st. chor. szt. Szymon Kiersk (2020–2021)
- kpt. Piotr Flis (2021–obecnie)[43]
Przekształcenia
- Orkiestra 12 Dywizji Piechoty (1945–1946) → Orkiestra Garnizonowa 41 pp w Szczecinie (1946–1957) ↘
- Orkiestra 12 Dywizji Piechoty (1957–1958) → Orkiestra 12 Dywizji Zmechanizowanej (1958–2001) ↘
- Orkiestra Garnizonu Szczecin (2001–2011) ↘
- Orkiestra Wojskowa w Szczecinie (2012–obecnie)
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Orkiestra Garnizonowa była zakwaterowana w tym kompleksie koszarowym białych koszar od 1 czerwca 1945 do jesieni 1945 w Stargardzie Szczecińskim[5].
- ↑ Orkiestra Garnizonowa była zakwaterowana od 1945 do 1970 w kompleksie koszarowym 41 pp[5].
- ↑ Orkiestra Garnizonowa była zakwaterowana od 1970 w kompleksie koszarowym przy al. Ku Słońcu w Szczecinie[5].
- ↑ Została podporządkowana komendantowi garnizonu będącego w strukturze Garnizonowego Ośrodka Mobilizacyjnego w Szczecinie[14][15].
- ↑ W sobotę 13 sierpnia 2022 w teatrze letnim w Stargardzie odbył się, w ramach COOLturalne wakacje w Stargardzie, koncert szczecińskiej Orkiestry Wojskowej ze Szczecina pod batutą kapelmistrza, por. Piotra Flisa[27].
- ↑ Zostało wręczone dla Orkiestry Garnizonu Szczecin na Jasnych Błoniach w roku 2009 przez gen. Andrzeja Gwaderę podczas uroczystości z okazji 90 rocznicy 12 Dywizji Piechoty[32].
- ↑ W Bartoszycach uczestniczyły orkiestry z Siedlec, Elbląga, Giżycka, Szczecina[34].
- ↑ Od 01 stycznia 2011 pełnił służbę na stanowisku Dowódcy Orkiestry – Kapelmistrza w Orkiestrze Wojskowej w Szczecinie[42].
Przypisy
- ↑ Orkiestra [online], wojsko-polskie.pl [dostęp 2022-08-16] .
- ↑ Faszcza 2015 ↓, s. 12-13.
- ↑ Faszcza 2005 ↓, s. 12.
- ↑ a b Marek 2002 ↓, s. 20.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Historia powstania Orkiestry Wojskowej w Szczecinie [online], owszczecin.wp.mil.pl [dostęp 2022-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] (pol.).
- ↑ Faszcza 2015 ↓, s. 16.
- ↑ Faszcza 2005 ↓, s. 15.
- ↑ a b Faszcza 2005 ↓, s. 24.
- ↑ Faszcza 2015 ↓, s. 30.
- ↑ Faszcza 2005 ↓, s. 22.
- ↑ a b c d e f Marek 2002 ↓, s. 21.
- ↑ a b Faszcza 2015 ↓, s. 42.
- ↑ Faszcza 2015 ↓, s. 55.
- ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
- ↑ Niezwykły koncert w niedzielę w Policach. To trzeba usłyszeć!. wszczecinie.pl. [dostęp 2022-08-16].
- ↑ http://www.iwspsz.wp.mil.pl/pl/86.html dostęp 15-05-2012.
- ↑ a b Jasiński 2013 ↓, s. 99.
- ↑ a b c Jasiński 2016 ↓, s. 60.
- ↑ 70 lat minęło. Orkiestra Wojskowa świętuje. radioszczecin.pl. [dostęp 2022-08-16].
- ↑ Nowa siedziba Orkiestry Wojskowej w Szczecinie. rziszczecin.wp.mil.pl. [dostęp 2022-08-16].
- ↑ Wyjątkowa aranżacja. W tle przepięknie rozświetlony Szczecin. Wojskowa orkiestra nagrała kolędę. szczecin.wyborcza.pl. [dostęp 2022-08-20].
- ↑ Szczecińskie obchody 97 Rocznicy odzyskania Niepodległości. polska-zbrojna.pl. [dostęp 2022-08-20].
- ↑ Stargard Szczeciński, 22.06.2007. Podczas defilady z okazji uroczystości związanej z rozformowaniem 6BKPanc.
- ↑ Stargard Szczeciński, 22.09.2007. Podczas koncertu plenerowego dla mieszkańców Stargardu Szczecińskiego.
- ↑ Stargard Szczeciński, 22.06.2007. Podczas uroczystości religijnej w kościele pw. Miłosierdzia Bożego w Stargardzie.
- ↑ Szczecin, Jasne Błonia. Podczas defilady z okazji 90 rocznicy 12 Dywizji Piechoty.
- ↑ COOLturalne wakacje w Stargardzie. Film w plenerowym kinie i koncert Orkiestry Wojskowej ze Szczecina. stargard.news. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Podczas uroczystości z okazji 90 rocznicy 12 Dywizji Piechoty w Szczecinie na Jasnych Błoniach (2009)
- ↑ a b Biuro Dialogu Obywatelskiego. bip.um.szczecin.pl. [dostęp 2022-08-19].
- ↑ Marek 2002 ↓, s. 20-21.
- ↑ Faszcza 2005 ↓, s. 62.
- ↑ Święto 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. szczecin.naszemiasto.pl. [dostęp 2022-08-17].
- ↑ Faszcza 2015 ↓, s. 59.
- ↑ a b c Jasiński 2011 ↓, s. 192.
- ↑ Jasiński 2013 ↓, s. 163.
- ↑ Gałecki 2017 ↓, s. 18.
- ↑ Gałecki 2018 ↓, s. 232.
- ↑ Hołd dla Ofiar Zbrodni Katyńskiej. gov.pl24. [dostęp 2022-08-21].
- ↑ Kapelmistrzowie. owszczecin.wp.mil.pl. [dostęp 2022-08-18].
- ↑ Wojskowa orkiestra wśród róż. 24kurier.pl. [dostęp 2022-08-19].
- ↑ Szczecin, Jasne Błonia. Orkiestra Garnizonu Szczecin w ugrupowaniu marszowym do wyróżnienia podczas uroczystości z okazji 90 rocznicy 12 Dywizji Piechoty (2009)
- ↑ Dowódca kapelmistrz. owszczecin.wp.mil.pl. [dostęp 2022-06-20].
- ↑ Dowódcy Orkiestry Wojskowej w Krakowie. owszczecin.wp.mil.pl. [dostęp 2022-08-16].
Bibliografia
- Dariusz Faszcza: Z Dziejów 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2005. ISBN 83-11-10131-0.
- Dariusz Faszcza: 12 Szczecińska Dywizja Zmechanizowana. 70 lat służby na Pomorzu Zachodnim (1945-2015). Warszawa: WCEO, 2015. ISBN 978-83-63755-75-1.
- Grzegorz Jasiński (red.), Kronika Wojska Polskiego 2010, Warszawa: WCEO, 2011, s. 192, ISSN 1734-2317 .
- Grzegorz Jasiński (red.), Kronika Wojska Polskiego 2015, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2016, s. 60, ISSN 1734-2317 .
- Artur Gałecki (red.), Kronika Wojska Polskiego 2017, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2018, s. 232, ISSN 1734-2317 .
- Artur Gałecki (red.), Kronika Wojska Polskiego 2016, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2017, s. 18, ISSN 1734-2317 .
- Grzegorz Jasiński (red.), Kronika Wojska Polskiego 2012, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2013, 99; 163, ISSN 1734-2317 .
- K. Marek , Funkcjonowanie kultury muzycznej w Wojsku Polskim na przykładzie działalności orkiestry garnizonowej w Szczecinie w latach 1989-2002, Zielona Góra: UZ, 2002 .
- Zbigniew Smolarek, Historia i prezentacja Orkiestry Wojskowej w Szczecinie w 70-lecie, 28 maj 2015
- Zbigniew Smolarek, Jubileusz 70 lecia sformowania Orkiestry Wojskowej w Szczecinie cz.1, 2 maj 2015
- Zbigniew Smolarek, Jubileusz 70 lecia sformowania Orkiestry Wojskowej w Szczecinie cz.2, 2 maj 2015
Linki zewnętrzne
- Orkiestra Wojskowa w Szczecinie (04.2015), fotografia (1)
- Orkiestra Wojskowa ze Szczecina w Stargardzie (08.2022), fotografia (2)
- Orkiestra Wojskowa w Szczecinie – por. Piotr Flis (08.2022), fotografia (3)
- Orkiestra Wojskowa w Szczecinie – por. Piotr Flis (08.2022), fotografia (4)
- Orkiestra Wojskowa w Szczecinie – kpt. Jarosław Michałko (03.2018), fotografia (5)
- Orkiestra Wojskowa w Szczecinie (05.2014), fotografia (6)