Odechów (województwo mazowieckie)
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
48 |
Kod pocztowy |
26-640[4] |
Tablice rejestracyjne |
WRA |
SIMC |
0637306[5] |
Położenie na mapie gminy Skaryszew | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
Położenie na mapie powiatu radomskiego | |
51°17′41″N 21°20′01″E/51,294722 21,333611[1] |
Odechów – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Skaryszew.
Prywatna wieś szlachecka Odachów, położona była w drugiej połowie XVI wieku w Małopolsce w powiecie radomskim województwa sandomierskiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie radomskim.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny[7].
Części miejscowości
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0637312 | Gawroniec-Kolonia | część wsi |
0637329 | Grobla | przysiółek |
Historia
- Jedna z najstarszych wsi ziemi radomskiej, o której pierwsza wzmianka pochodzi z 1228 r. W 1573 r. Odechów lokowany został przez Andrzeja Ciołka jako miasto na terenie dzisiejszej wsi Miasteczko, pierwotnie noszącej nazwę Nowy Targ, a później Miasteczko Odechowskie.
- Według ludowego podania nazwa Odechów wywodzi się od zatrzymywania się tu dla odpoczynku i popasu wołów („odechu” – dziś oddechu) kupców przepędzających woły słynnym „szlakiem wołowym” wiodącym z Rusi Halickiej przez Solec nad Wisłą i Radom na Śląsk i do Wielkopolski.
Położenie geograficzne
Zabytki
Kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny z XV wieku – pierwotnie drewniany (1401-1411) z fundacji prymasa Polski Mikołaja Trąby, kolejny murowany, gotycki wzniesiony w latach 1459–1460 z fundacji Jana Długosza, który bywał na zamku radomskim i w Odechowie.
Kościół został rozbudowany w latach 1911–1913 według planów architekta Zygmunta Słomińskiego z Radomia[9].
Dawny kościół gotycki z cegły stanowi obecnie ramiona transeptu neogotyckiej bazyliki.
Kościół zdobią ostrołukowe okna. Ostrołukowy kształt posiadają również gotyckie, kamienne portale. Szczyt rozczłonkowany jest profilowanymi, ostrołukowymi wnękami. Wyposażenie kościoła barokowe (XVII-XVIII w.). W ołtarzu głównym znajduje się obraz Zwiastowania NMP z II połowy XVIII wieku, zapewne pędzla Anny Bacciarelli. Chrzcielnica z XV w. Pod chórem kamienne kartusze z herbami Łabędź i Jasieńczyk. Liczne epitafia.
Galeria
- Widok ogólny
- Tablica pamiątkowa na kościele
- Cmentarz
- Najstarsza, gotycka część kościoła z 1460 r
- Drzwi wejściowe do kościoła
- Paw na tle kościoła w Odechowie
- Statua NMP z 1906 przed kościołem
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 91171
- ↑ Wieś Odechów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-08] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 843 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Opis kościoła na stronie dawnekieleckie.pl
Bibliografia
- Zwolski Cz. T., 2003: Radom i region radomski; Wyd. Regionalne „Radomka”, Radom.
Linki zewnętrzne
- Odechów (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 375 .
- Odechów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 400 .