Nicennica
 Nicennica polna | |||||
| Systematyka[1][2] | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Podkrólestwo | |||||
| Nadgromada | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Nadklasa | |||||
| Klasa | |||||
| Nadrząd | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj |
nicennica | ||||
| Nazwa systematyczna | |||||
| Filago Loefl. Sp. Pl. 927, 1199, [1230]. 1753[3] | |||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Filago pyramidata L.[4] | |||||
| |||||
Nicennica (Filago Loefl.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Należy do niego w zależności od ujęcia systematycznego od kilkunastu do ponad 50 gatunków. W wąskim ujęciu należą tu rośliny ze Starego Świata, w szerokim także północnoamerykańskie.
Rozmieszczenie geograficzne
W wąskim ujęciu należy tu kilkanaście gatunków rosnących w Europie, zachodniej Azji i północnej Afryce[5]. W szerokim ujęciu zasięg rodzaju obejmuje także Amerykę Północną (południowo-zachodnią część Stanów Zjednoczonych i północny Meksyk)[3]. Jako rośliny introdukowane przedstawiciele rodzaju występują na pozostałym obszarze Ameryki Północnej, we wschodniej Azji oraz w Australii[3].
- Gatunki flory Polski[6]
Pierwsza nazwa naukowa według listy krajowej[6], druga – obowiązująca według bazy taksonomicznej Plants of the World online (jeśli jest inna)[3]
- nicennica drobna Filago minima (Sm.) Pers. ≡ Logfia minima (Sm.) Dumort.
- nicennica niemiecka Filago vulgaris Lam. ≡ Filago germanica (L.) Huds.
- nicennica polna Filago arvensis L.
- nicennica żółtawa Filago lutescens Jord.
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Gnaphalieae z podrodziny Asteroideae z rodziny astrowatych[7]. W obrębie plemienia należy do podplemienia Filagininae Benth. & Hook. f. obejmującego poza tym łączone lub rozłączane w różnych ujęciach rodzaje: suchotki Logfia, nieczaj Evax, Bombycilaena, Cymbolaena i Micropus[8]. Rodzaj w wąskim ujęciu obejmuje kilkanaście gatunków ze Starego Świata[5], a w szerokim ponad 50 (w takim ujęciu włączane są tu rodzaje Evax i Cymbolaena)[3]. W niektórych ujęciach włączane są tu także gatunki z rodzaju Logfia[6].
- Wykaz gatunków[3]
- Filago aberrans Wagenitz
- Filago abyssinica Sch.Bip. ex A.Rich.
- Filago aegaea Wagenitz
- Filago anatolica (Boiss. & Heldr.) Chrtek & Holub
- Filago arenaria (Smoljan.) Chrtek & Holub
- Filago argentea (Pomel) Chrtek & Holub
- Filago arizonica A.Gray
- Filago arvensis L. – nicennica polna
- Filago asterisciflora (Lam.) Sweet
- Filago californica Nutt.
- Filago carpetana (Lange) Chrtek & Holub
- Filago castroviejoi Andrés-Sánchez, D.Gutt.Larr., E.Rico & M.M.Mart.Or
- Filago congesta Guss. ex DC.
- Filago contracta (Boiss.) Chrtek & Holub
- Filago cretensis Gand.
- Filago crocidion (Pomel) Chrtek & Holub
- Filago cuneata Lojac.
- Filago depressa A.Gray
- Filago desertorum Pomel
- Filago discolor (DC.) Andrés-Sánchez & Galbany
- Filago duriaei Coss. ex Lange
- Filago eriocephala Guss.
- Filago eriosphaera (Boiss. & Heldr.) Chrtek & Holub
- Filago filaginoides (Kar. & Kir.) Wagenitz
- Filago fuscescens Pomel
- Filago germanica (L.) Huds. – nicennica niemiecka
- Filago griffithii (A.Gray) Andrés-Sánchez & Galbany
- Filago hispanica (Degen & Hervier) Chrtek & Holub
- Filago hurdwarica (Wall. ex DC.) Wagenitz
- Filago inexpectata Wagenitz
- Filago libyaca (Alavi) Greuter
- Filago lojaconoi (Brullo) Greuter
- Filago longilanata (Maire & Wilczek) Greuter
- Filago lusitanica (Samp.) P.Silva
- Filago lutescens Jord. – nicennica żółtawa
- Filago mareotica Delile
- Filago mauritanica (Pomel) Dobignard
- Filago micropodioides Lange
- Filago × mixta Holuby
- Filago neglecta (Soy.-Will.) DC.
- Filago nevadensis (Boiss.) Wagenitz & Greuter
- Filago palaestina (Boiss.) Chrtek & Holub
- Filago paradoxa Wagenitz
- Filago perpusilla (Boiss. & Heldr.) Chrtek & Holub
- Filago pertomentosa F.Ghahrem. & Akhundz.
- Filago petro-ianii Rita & Dittrich
- Filago prolifera Pomel
- Filago pygmaea L. – nieczaj drobny[9]
- Filago pyramidata L.
- Filago ramosissima Lange
- Filago sahariensis Chrtek & Holub
- Filago tyrrhenica Chrtek & Holub
- Filago wagenitziana Bergmeier
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Filago Loefl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-05].
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
- ↑ a b James D. Morefield: Filago. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-08-05].
- ↑ a b c Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 84, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Genus Filago Loefl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-08-05].
- ↑ Peter Davis: Flora of Turkey, Volume 5. Edinburgh University Press, 2019, s. 101-102.
- ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 82. ISBN 978-83-925110-5-2.