Eisspeedway

Mirosław Łebkowski

Mirosław Łebkowski grający w pasjansa, zdjęcie syna, Marka Łebkowskiego

Mirosław Zygmunt Łebkowski (ur. 9 września 1922 w Częstochowie, zm. 22 marca 2010 w Warszawie) – polski literat, pisarz, tłumacz i autor tekstów piosenek.

W czasie wojny żołnierz Armii Krajowej „Jodła”, szef referatu „N” obwodu Opatów, więzień obozów koncentracyjnych: Auschwitz-Birkenau (gdzie zadebiutował anonimowo jako twórca piosenek), Buchenwald, Dora, Ravensbrück. W Auschwitz-Birkenau oznaczony był numerem 169601[1]. Po zakończeniu wojny studiował w SGH w Warszawie. Zajmował się głównie pracą twórczą oraz społeczną – przez szereg lat we władzach ZAIKS-u (1952-74) oraz ZAKR-u, były sekretarz generalny tego stowarzyszenia. Autor sztuk scenicznych, m.in. „Gość z kosmosu”, musicalu „Turniej w Rio Marasco” (muz. Jerzy Walden), libretta operetki „Melodia miłości” (muz. Edward Olearczyk). Napisał także nowe libretta oper (wspólnie z St. Wernerem), m.in. „Wesołe kumoszki z Windsoru” (O. Nicolai), „Tannhäuser” (R. Wagnera), widowiska estradowe dla wojska (wsp. z S. Wernerem), m.in. „Wchodzimy w lata siedemdziesiąte”, widowiska lalkowe (wsp. z S. Wernerem), m.in. „O kołku w płocie”, pieśni i piosenki. Laureat III nagrody za pieśni na I Festiwalu Muzyki Polskiej oraz I nagrody za tekst piosenki („Powracali trzej chłopcy”) w konkursie przed V Światowym Festiwalem Młodzieży i Studentów w 1955 roku.

Teczka Mirosława Łebkowskiego Obozu Mittelbau

Jego piosenki zdobywały Złote (pięciokrotnie) i Srebrne Pierścienie na Festiwalach Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu, dwie nagrody Ministerstwa Obrony Narodowej, a także wiele innych nagród i wyróżnień na festiwalach i konkursach[2]. Pisał często w spółkach, najczęściej z S. Wernerem (od 1966 pod stałym wspólnym pseudonimem autorskim „Stamir”)[3]. Współpracował również z Witoldem Lutosławskim.

Jest autorem:

  • tłumaczeń dzieł sakralnych dla Państwowego Wydawnictwa Muzycznego i Filharmonii Narodowej;
  • sztuki dla młodzieży Gość z kosmosu[4];
  • musicali Turniej w Rio de Maracaso (współaut. libr. Jerzy Walden, muz. Piotr Hertel, Henryk Debich), Opiekun mojej żony[5] (współaut. libr. Jerzy Walden, muz. Piotr Hertel);
  • przekładów librett operowych Tannhäuser[6], Kawaler srebrnej róży[7], Zagraj nam Johnny (współaut. Stanisław Werner), Płaszcz, Gianni Schicchi, Siostra Angelica, Córka pułku, Zięć bez rodowodu (współaut. Stanisław Werner, T. Laskowski), Wesołe kumoszki z Windsoru[8], Anna Bolena, Bal maskowy[9] (współaut. T. Laskowski), Xserxes[10] (współaut. Jerzy Kondracki);
  • przekładów librett operetkowych i musicalowych Popłoch wśród dziewcząt[11], Wesele Kreczyńskiego[12], Piękna Galatea (współaut. Stanisław Werner), Noc w Wenecji[13], Paganini[14], Gasparone[15] (współaut. Stanisław Werner, T. Laskowski), Dama z portretu[16], Dwa serca i wiedeński walc, Giuditta, Księżniczka Trebizondy (współaut. Stanisław Werner, Jerzy Kondracki), Gejsza, Róża wiatrów (współaut. Stanisław Werner, Marian Niewiarowski), Dzwony z Corneville[17] (współaut. Jerzy Kondracki, T. Laskowski), Skowronek[18] (współaut. Danuta Baduszkowa);
  • librett operetkowych Rewizor jedzie[19] według Mikołaja Gogola (współaut. Stanisław Werner, muz. Jan Tomaszewski); Nasz człowiek w Hawanie według Grahama Greene’a (współaut. Stanisław Werner[20], Wanda Wróblewska, muz. Jan Tomaszewski);
  • scenicznych i książkowych utworów dla dzieci: Skarby złotej kaczki[21], Drzewko Aby Baby[22] (współaut. Stanisław Werner, muz. Józef Talarczyk), O kołku w płocie co służył w piechocie[23] (współaut. Stanisław Werner), Mowgli syn dżungli według Rudyard Kiplinga[24] (współaut. Stanisław Werner) i Dwie podróże Guliwera według Jonathana Swifta[25] (współaut. Stanisław Werner);
  • autorskich zbiorków piosenek i utworów estradowych Czy pozwoli panna Krysia[26], Do pięknej niedzieli[27] oraz Uskrzydleni i pancerni[28];
  • tekstów pieśni i piosenek żołnierskich i estradowych m.in. dla Chóru Czejanda, Bractwa Kurkowego, Dwa Plus Jeden, Grupy ABC, Happy End, Homo Homini, Partity, Reny Rolskiej, Tercetu Egzotycznego, Violetty Villas i Tadeusza Woźniakowskiego.

Najpopularniejsze piosenki których autorem tekstów był to m.in. Pamelo, żegnaj, wyk. Tercetu Egzotycznego i Do Ciebie Mamo, wyk. Violetty Villas, jak i tez Do grającej szafki grosik wrzuć, muz. Gunter Oppenheimer, wyk. Marii Koterbskiej

Był autorem licznych piosenek żołnierskich, m.in. w roli kierownika literackiego Śląskiej Estrady Wojskowej, zdobywając liczne nagrody w tym Złote i Srebrne Pierścienie na Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu.

Order Odrodzenia Polski Mirosława Łebkowskiego ze zbiorów rodziny.

Pochowany 1 kwietnia 2010 w Panteonie Żołnierzy Polski Walczącej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Zostawił po sobie córkę Dorotę Łebkowską, syna Marka Łebkowskiego oraz swoją żonę Danutę Łebkowską, której wspomnienia dotyczące ich życia można odsłuchać w internecie[29].

Odznaczony krzyżem oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Walecznych.

Pieśni masowe i piosenki (wybór)

  • Oświęcim[30] (muz. anonim. – 1943)
  • Pieśń o braterstwie (muz. Alfred Gradstein – 1948)
  • Hej, na górach[31] (muz. E. Bekier – 1949)
  • Hej, ty pole[32] (muz. Michał Sulej – 1949)
  • Marsz LZS (muz. Zygmunt Nowacki – 1950)
  • Pokój! Mir! Frieden! Paix! (muz. Edward Olearczyk – 1950)
  • Na strażnicy (muz. Edward Olearczyk – 1951)
  • Piosenka o wiosennym siewie (muz. Edward Olearczyk – 1952)
  • Pociąg zlotowy (muz. Edward Olearczyk – 1952)
  • Saperzy, saperzy (muz. Edward Olearczyk – 1952)
  • Otwórzcie nam ludzie (muz. Wit Jarmul – 1953)
  • Melodia Starego Miasta (muz. Edward Olearczyk – 1953)
  • Bzy na naszej ulicy (muz. Aleksander Barchacz – 1954)
  • Goście z miasta (muz. Alfred Gradstein – 1954)
  • Wspólny jest nasz plon (muz. Wit Jarmul – 1954)
  • Powracali trzej chłopcy (muz. Edward Olearczyk – 1955)
  • Pewnie miła zapomniałaś (muz. Edward Olearczyk – 1955)
  • Przelotny uśmiech (wsp. z Tadeuszem Urgaczem – muz. Jerzy Mart – 1955)
  • Walc maturzystów (z Tadeuszem Urgaczem – muz. Edward Olearczyk – 1955)
  • Już śpij, dobranoc (muz. Matwiej Błanter – 1955)
  • Wieczorem nad Wisłą (z Tadeuszem Urgaczem – muz. Edward Olearczyk – 1955)
  • Bo mój mąż łowi ryby (muz. Wise, Weissmann, Twoney – 1956)
  • Jeszcze się zastanów (muz.Jerzy Mart – 1957)
  • Nie powiesz nic (muz. Ryszard Sielicki – 1957)
  • Nie wiem, co to znaczy (muz. Henryk Jabłoński – 1957)
  • Nie wszystko się zmieniło (muz. Edward Olearczyk – 1957)
  • Ty jesteś czarująca (muz. Romuald Żyliński – 1957)
  • Padam, padam (muz. Norbert Glanzberg – 1957)
  • Plotki o Dorocie (muz. Jerzy Tyszkowski – 1958)
  • Posłuchaj kochana (muz. Tadeusz Kwieciński – 1958)
  • Już dawno domyśliłam się (z Janem Gałkowskim – muz. Edward Olearczyk – 1958)
  • Kuplety Marleny (muz. Edward Olearczyk – 1958)
  • To mój świat prześniony (muz. Edward Olearczyk – 1958)
  • Sekret (muz. Jan Kozłowski – 1958)
  • Pożyteczna chmurka (muz. W. Kubiczek – 1958)
  • Gorącą nocą (z Heleną Kołaczkowską – 1959)
  • Wrzuć grosik do grającej szafy (muz. Günter Oppenheimer – 1959)
  • Nie spotkamy się (muz. Henryk Klejne – 1959)
  • Gdyby pan był mym znajomym (muz. Marian Radzik – 1960)
  • Kino na przedmieściu (muz. Czesław Grudziński – 1960)
  • Tina z Neapolu (muz. Zbigniew Dziewiątkowski – 1960)
  • Uśmiech lata (wsp. z Tadeuszem Urgaczem – muz. Antoni Buzuk – 1960)
  • Czego trzeba do szczęścia (muz. Jerzy Wasowski – 1961)
  • Dla ciebie miły (muz. Ryszard Sielicki – 1961 – piosenka laureatka radiowego konkursu na piosenkę przed I Międzynarodowym Festiwalem Piosenki w Sopocie)
  • Pikowa dama (muz. Marian Radzik – 1961)
  • Tysiąc pierwsza noc (muz. Andrzej Januszko – 1962)
  • Hej trąbko (muz. Jerzy Tyszkowski – 1963)
  • Szesnaście lat (wsp. ze Stanisławem Wernerem – muz.Ryszard Sielicki – 1963)
  • A gdzie to jest (wsp. ze Stanisławem Wernerem – muz. Józef Kania – 1964)
  • Mucurita (muz. Zbigniew Dziewiątkowski – 1964)
  • Nie wystarczy kilka centymów (muz. Stefan Ratajski – 1964)
  • Stary gaucho (muz. Ryszard Sielicki – 1964)
  • W małej hacjendzie (muz. Ryszard Sielicki – 1964)
  • Z gitarą przez ramię (wsp. ze Stanisławem Wernerem – muz. Adam Skorupka – 1964)
  • Co tam noc (z Stanisławem Wernerem – muz. Czesław Grudziński – 1964)
  • Piosenka z całusem (z Stanisławem Wernerem – muz. Władysław Szpilman – 1964)
  • Do ciebie mamo (z Stanisławem Wernerem – muz. Adam Skorupka – 1965)
  • Kiedyśmy wracali (z Stanisławem Wernerem – muz. Witold Rudziński – 1965)
  • W służbie narodu, w służbie kraju (muz. Emil Sojka – 1966)
  • Adios Havana mia (Stamir*-muz.Zbigniew Dziewiątkowski – 1966)
  • O Izabelo (Stamir – muz. Zbigniew Dziewiątkowski – 1966)
  • Pamelo żegnaj (muz. Zbigniew Dziewiątkowski – 1966)
  • Rodeo (muz. Ryszard Sielicki – 1966)
  • Nasza Bonanza (Stamir – muz. Józef Kania – 1966)
  • Polonez wiślany (Stamir – muz. Michał Sulej – 1966)
  • Kreolska dziewczyna (Stamir – muz. Ryszard Sielicki – 1969)
  • Nie chodź do domu (Stamir – muz. Z. Karwacki – 1969)
  • Ze mną bądź (Stamir – muz. Hubert Szymczyński – 1969)
  • Hotel de Paris (muz. Zbigniew Dziewiątkowski – 1969)
  • Wchodzimy w lata siedemdziesiąte (Stamir – muz. Jacek Szczygieł – 1971)
  • Czarna woalka (muz. R. Dessaro – 1971)
  • Moje włosy – moje oczy (muz. Stefan Ratajski – 1971)
  • Upiję się dziś (Stamir – muz. R. Dessaro – 1971)
  • Czerwone słoneczko (Stamir – muz. Jerzy Mart – 1972)
  • Saperski zwiad (Stamir – muz. Emil Sojka – 1972)
  • Ech te czołgi (Stamir – muz. Józef Kania – 1974)
  • Witaj dniu (Stamir – muz. Tadeusz Margot – 1974)
  • W wojsku nie jest źle (muz. Benedykt Konowalski – 1975)
  • Uważaj (Stamir – muz. Leszek Bogdanowicz – 1977)
  • A ty na mnie czekaj (Stamir – muz. Stanisław Rososiński)
  • Bielańskie wspominki (Stamir – muz. Stanisław Rososiński)
  • Co ja z wami mam chłopaki (Stamir – muz. Bolesław Szulia)
  • Cyrkowy wóz (muz. W. Chyda)
  • Daleka podróż (z Tadeuszem Urgaczem – muz. Derwid)
  • Do Veracruz (muz. Zbigniew Dziewiątkowski)
  • Fantazja warszawska (Stamir – muz. Romuald Żyliński)
  • Gdy wita nas Hel (Stamir – muz. Marek Sewen)
  • I do koszar (Stamir – muz. Bolesław Szulia)
  • Moja Julio (Stamir – muz. Henryk Klejne)
  • Od Błędowa (muz. Ireneusz Łojewski)
  • Pamiątka z Zakopanego (muz. W. Chyda)
  • Pieśń o rzekach (Stamir – muz.Emil Sojka)
  • Piosenka sportowa (muz. Witold Rudziński)
  • Podmoskiewski zmierzch (muz. W. Sołowiow-Siedoj)
  • Spotkanie na prerii (muz. Zbigniew Dziewiątkowski)
  • Stewardessa i marynarz (Stamir – muz. Marek Sewen)
  • Strome schodki (muz. Krzysztof Chromcewicz)
  • Takiemu to dobrze (Stamir – muz. Zbigniew Ciechan)
  • Ten trzeci (Stamir – muz. Janusz Szewczyk) i inne.

Przypisy

  1. Łebkowski, Mirosław - Osoby - Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki [online], bibliotekapiosenki.pl [dostęp 2024-12-12].
  2. Kaźmierczak Janusz (1932-2013), Straszyński Olgierd (1903-1971), Szewera Tadeusz (1925-2007), "Niech wiatr ją poniesie : antologia pieśni z lat 1939-1945", 1975 (pol.).
  3. Stamir – pseudonim autorski spółki M. Łebkowski – S. Werner (od 1966). https://staremelodie.pl/teksciarze/9/Miroslaw_Lebkowski
  4. Gość z kosmosu [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  5. Opiekun mojej żony [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  6. disc_wzor [online], www.januszkoman.com [dostęp 2024-12-12].
  7. Incenizacja : Teatr Wielki Opera Narodowa [online], archiwum.teatrwielki.pl [dostęp 2024-12-12].
  8. Wesołe kumoszki z Windsoru | Opera [online], www.opera.szczecin.pl [dostęp 2024-12-12].
  9. Bal maskowy [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  10. Xerxes [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  11. Popłoch wśród dziewcząt [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  12. Wesele Kreczyńskiego [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  13. Instytut Teatralny, Noc w Wenecji - Gliwicki Teatr Muzyczny | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2024-12-12] (pol.).
  14. Paganini | Opera [online], www.opera.szczecin.pl [dostęp 2024-12-12].
  15. Gasparone [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  16. Dama z portretu [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  17. Dzwony z Corneville [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  18. Skowronek [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  19. Rewizor jedzie [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  20. Werner, Stanisław - Osoby - Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki [online], bibliotekapiosenki.pl [dostęp 2024-12-12].
  21. Skarby Złotej Kaczki [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  22. Drzewko Aby Baby - Mirosław Łebkowski, Stanisław Werner [online], Audioteka [dostęp 2024-12-12].
  23. O kołku w płocie co służył w piechocie [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-12-12].
  24. Bajki Polskich Nagrań „Muza” [online], bajki-muza.pl [dostęp 2024-12-12].
  25. ARIADNA [online], www.ariadna.bs.katowice.pl [dostęp 2024-12-12].
  26. Various - FPŻ Kołobrzeg '86 Czy Pozwoli Panna Krysia... Widowisko Muzyczne. 1986. [dostęp 2024-12-12].
  27. Various - FPŻ Kołobrzeg 79 - Do Pięknej Niedzieli. 1979. [dostęp 2024-12-12].
  28. Łebkowski, Mirosław - Osoby - Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki [online], bibliotekapiosenki.pl [dostęp 2024-12-12].
  29. Danuta Łebkowska ze Lwowa pamięta cz.1. Kresy-Siberia 2019-05-19. [dostęp 2024-12-23].
  30. disc_wzor [online], www.januszkoman.com [dostęp 2024-12-12].
  31. disc_wzor [online], www.januszkoman.com [dostęp 2024-12-12].
  32. disc_wzor [online], www.januszkoman.com [dostęp 2024-12-12].

Bibliografia

  • Słownik autorów i kompozytorów ZAKR, Warszawa 1979
  • Tadeusz Szewera: Niech wiatr ją poniesie. Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1975
  • „Śpiewamy i Tańczymy” (na głos z fortepianem), dwutygodnik, nr 42/1956, PWM Kraków
  • zbiory nut, śpiewniki (m.in. ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie), notatki własne współautora z audycji radiowych, płyt gramofonowych itp.
  • Bibliografia Dokumentów Dźwiękowych, Biblioteka Narodowa 2009

Linki zewnętrzne