Michał Jelski
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód |
skrzypek, kompozytor, publicysta muzyczny |
Michał Jelski herbu Pielesz (ur. 8 października 1831 w Dudziczach, zm. 12 stycznia 1904 w Rusinowiczach) – polski skrzypek, kompozytor, publicysta muzyczny, ziemianin. Brat Aleksandra Jelskiego.
Michał Jelski urodził się 8 października 1831 roku w Dudziczach w guberni mińskiej[1][2]. Był synem Karola, chorążego ihmuńskiego i Ludwiki ze Stembergów. Ukończył szkołę niemiecką w Lasdehnen, gdzie uczył się gry na skrzypcach u Eudoma. Następnie brał lekcje skrzypiec u Konstantego Krzyżanowskiego w Mińsku. Tam też rozpoczął publiczne występy na amatorskich koncertach. Naukę gry kontynuował u Wincentego Bańkiewicza w Wilnie. Od 1849 roku był wolnym słuchaczem na wydziale filozoficzno-historycznym na uniwersytecie w Kijowie[2]. Po śmierci ojca odziedziczył majątek Dudzicze i ożenił się w 1857 roku z Ludwiką Koziełłówną. W latach 1860–1863 kontynuował studia muzyczne u Karola Lipińskiego w Dreźnie i Henryka Vieuxtempsa we Frankfurcie nad Menem[2][3][4]. Pobierał lekcje harmonii u Franza Lachnera[2].
Koncerty skrzypcowe w Niemczech przyniosły mu dużą sławę. Był podziwiany za technikę gry i doskonałą pamięć (potrafił zagrać dwieście utworów z pamięci). Dochody z jego koncertów przekazywane były na cele dobroczynne[2]. Koncertował w Warszawie i Mińsku. Grał z Władysławem Szachną[2] i Michałem Hruszwickim[5].
Był autorem ponad stu kompozycji muzycznych. Komponował mazury i walce[6][7][8]. Zajmował się również publicystyką muzyczną[2][9]. Pisał artykuły do gazet „Echo Muzyczne”, „Ruch Muzyczny”[10] i „Kuryer Wileński”[2][11].
Uznawany był za wzorowego gospodarza w swoim majątku Dudzicze, dbającego o chłopów pracujących w jego dobrach. Po śmierci pierwszej żony ożenił się z Marią Baronowiczówną, z którą miał córkę Zofię wydaną za Janusza Unichowskiego[2]. Ostatnie dni życia spędził pod opieką córki i zięcia w Rusinowiczach, tamże zmarł 12 stycznia 1904 roku[2][12].
Przypisy
- ↑ Michał Jelski h. Pielesz [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2019-04-26].
- ↑ a b c d e f g h i j A.Pielesz, Michał Jelski ur. 1831 r.-1904 r., 1904.
- ↑ JELSKI MICHAŁ – Encyklopedia Muzyki – RMF Classic [online], rmfclassic.pl [dostęp 2019-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-26].
- ↑ Encyklopedyja powszechna S. Orgelbranda., t. 6, Warszawa: Warszawa: S. Orgelbranda Synowie, 1878, s. 29.
- ↑ Kurjer Warszawski R.49, 30 listopada 1869, s. 5.
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2019-04-26].
- ↑ Michał Jelski, Danse des Esprits = Taniec duchów: mazourka de concert pour piano et violon. Op. 27, Warszawa: Gebethner i Wolff, [b.r.].
- ↑ Wydarzenia / Kultura / lublin.eu – oficjalny portal miasta Lublin [online], lublin.eu [dostęp 2019-04-26].
- ↑ Barbara Koś, Koncert pamięci kompozytora Michała Jelskiego w szkole muzycznej w Radomiu (zdjęcia) [online], echodnia.eu [dostęp 2019-04-26] (pol.).
- ↑ Wspomnienia z podróży, [w:] Ruch Muzyczny: pismo peryodyczne muzyce poświęcone R. 5, nr 35, Warszawa: Drukarni Gaz. Codz, 30 sierpnia 1861, s. 555–559.
- ↑ Kilka słów poświęconych pamięci Wincenta Bańkiewicza, [w:] Michał Jelski (red.), Kuryer Wileński nr 101, Wilno: Adam Honory Kirkor, 29 grudnia 1861, s. 976.
- ↑ Biesiada Literacka: pismo literacko-polityczne illustrowane T.57, nr 6, Warszawa: Gracyan Unger, 5 lutego 1904, s. 119.
Bibliografia
- Encyklopedia Muzyczna PWM. red. Elżbieta Dziębowska. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997. ISBN 83-224-0453-0.
Linki zewnętrzne
- Michael Jelski – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Utwory Michała Jelskiego w bibliotece Polona