Meliosma
 Meliosma dilleniifolia | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Meliosma | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Meliosma Blume Catalogus: 10 (1823)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Meliosma – rodzaj roślin z rodziny sabiowatych (Sabiaceae). Obejmuje 124 gatunki (należy tu większość przedstawicieli rodziny)[3]. Zasięg rodzaju obejmuje rozległe obszary w południowo-wschodniej Azji – od Pakistanu po Japonię i Nową Gwineę oraz w Ameryce Środkowej i Ameryce Południowej (po Boliwię i południową Brazylię)[3]. Są to krzewy i drzewa rosnące w lasach[4], zarówno nizinnych, jak i górskich[5]. Skamieniałości Meliosma znane są z mezozoiku z Europy Środkowej i Ameryki Północnej[6][7].
Niektóre gatunki wykorzystywane są jako źródło drewna i uprawiane jako rośliny ozdobne, m.in. dla pachnących kwiatów[7].
Morfologia
- Pokrój
- Drzewa[5] i krzewy[8][4].
- Liście
- Zimozielone (tylko dwa gatunki z rodzaju zrzucają liście)[6], skrętoległe[4], często z ogonkami u nasady zgrubiałymi[8]. Blaszka pojedyncza lub nieparzystopierzasto złożona. Blaszki liści całobrzegie lub piłkowane[5][8], użyłkowane pierzasto, z licznymi nerwami bocznymi[4].
- Kwiaty
- Drobne, obupłciowe, zebrane w silnie rozgałęzione, często bardzo okazałe wiechy wyrastające na szczytach pędów[4][5]. Kwiaty siedzące lub krótkoszypułkowe. Kielich złożony z 5 działek, rzadziej 3 lub 4. Płatki korony zróżnicowane na trzy zewnętrzne okazałe i dwa wewnętrzne zredukowane, czasem dwudzielne. Z 5 pręcików tylko dwa przylegające do zredukowanych płatków są płodne, pozostałe wykształcone jako prątniczki. Często obecny jest dysk miodnikowy. Zalążnia jest górna, zwykle dwu-, rzadziej trójkomorowa, z pojedynczym zalążkiem w każdej z komór[5].
- Owoce
- Mięsiste pestkowce z pojedynczym nasionem[4][5].
Systematyka i pochodzenie
- Pozycja systematyczna
Jeden z trzech rodzajów z rodziny sabiowatych (Sabiaceae)[3][9]. W obrębie rodziny zajmuje pozycję siostrzaną względem Ophioocaryon, a pozycję bazalną wobec tej pary zajmuje rodzaj Sabia[10].
- Wykaz gatunków[3]
- Meliosma abbreviata Urb.
- Meliosma alba (Schltdl.) Walp.
- Meliosma allenii Standl. & L.O.Williams
- Meliosma andina Cuatrec.
- Meliosma angustifolia Merr.
- Meliosma antioquiensis Cornejo
- Meliosma aristeguietae Steyerm. & A.H.Gentry
- Meliosma arnottiana (Wight) Walp.
- Meliosma beaniana Rehder & E.H.Wilson
- Meliosma bifida Y.W.Law
- Meliosma bogotana Steyerm.
- Meliosma boliviensis Cuatrec.
- Meliosma brenesii Standl.
- Meliosma caballeroensis Cornejo
- Meliosma caldasii Idrobo
- Meliosma callicarpifolia Hayata
- Meliosma caucana Cuatrec. & Idrobo
- Meliosma chartacea Lombardi
- Meliosma chiriquensis J.F.Morales
- Meliosma clandestina J.F.Morales
- Meliosma colletiana King
- Meliosma condorensis Cornejo
- Meliosma cordata A.H.Gentry
- Meliosma cornejoi E.Ramos
- Meliosma corymbosa A.H.Gentry
- Meliosma cresstolina J.F.Morales
- Meliosma cundinamarcensis Cuatrec. & Idrobo
- Meliosma cuneifolia Franch.
- Meliosma dentata (Liebm.) Urb.
- Meliosma depressiva J.F.Morales
- Meliosma dilleniifolia (Wall. ex Wight & Arn.) Walp.
- Meliosma donnellsmithii Urb.
- Meliosma dumicola W.W.Sm.
- Meliosma echeverriae J.Menjívar, Cerén & J.F.Morales
- Meliosma echeverryana Cuatrec.
- Meliosma flexuosa Pamp.
- Meliosma fordii Hemsl.
- Meliosma frondosa Cuatrec. & Idrobo
- Meliosma gentryi Aymard & Cuello
- Meliosma glabrata (Liebm.) Urb.
- Meliosma glandulosa Cufod.
- Meliosma glossophylla Cuatrec.
- Meliosma gracilis Cornejo & Bonifaz
- Meliosma grandiflora C.V.Morton ex A.H.Gentry
- Meliosma grandifolia (Liebm.) Urb.
- Meliosma henryi Diels
- Meliosma herbertii Rolfe
- Meliosma hirsuta Blume
- Meliosma idiopoda S.F.Blake
- Meliosma impressa Krug & Urb.
- Meliosma irazuensis Standl.
- Meliosma isthmensis J.F.Morales
- Meliosma itatiaiae Urb.
- Meliosma kirkii Hemsl. & E.H.Wilson
- Meliosma lanceolata Blume
- Meliosma laui Merr.
- Meliosma laxiflora J.F.Morales
- Meliosma lepidota Blume
- Meliosma lindae Cuatrec.
- Meliosma linearifolia A.H.Gentry
- Meliosma littlei Cuatrec.
- Meliosma longepedicellata Cornejo
- Meliosma longipes Merr.
- Meliosma loretoyacuensis Cuatrec. & Idrobo
- Meliosma martana Idrobo & Cuatrec.
- Meliosma matudae Lundell
- Meliosma meridensis Lasser
- Meliosma mexicana V.W.Steinm.
- Meliosma minutipetala Arbeláez
- Meliosma myriantha Siebold & Zucc.
- Meliosma nana J.E.Vidal
- Meliosma nanarum A.H.Gentry
- Meliosma nesites I.M.Johnst.
- Meliosma novogranatensis Cuatrec. & Idrobo
- Meliosma oaxacana Standl.
- Meliosma obtusifolia (Bello) Krug & Urb.
- Meliosma occidentalis Cuatrec.
- Meliosma ochracea J.E.Vidal
- Meliosma oldhamii Maxim.
- Meliosma oligantha J.F.Morales
- Meliosma oppositifolia Griseb.
- Meliosma palaciosii A.H.Gentry ex Cornejo
- Meliosma pardonii Krug & Urb.
- Meliosma parviflora Lecomte
- Meliosma paupera Hand.-Mazz.
- Meliosma petalodentata Arbeláez
- Meliosma peytonii A.H.Gentry
- Meliosma pinnata (Roxb.) Maxim.
- Meliosma pittieriana Steyerm.
- Meliosma pumila A.H.Gentry
- Meliosma recurvata Urb.
- Meliosma rhoifolia Maxim.
- Meliosma rigida Siebold & Zucc.
- Meliosma robusta E.Ramos & Cornejo
- Meliosma rufopilosa M.R.Hend.
- Meliosma sancta J.F.Morales, A.Estrada & Cascante
- Meliosma sarawakensis Ridl.
- Meliosma schlimii (Turcz.) Urb.
- Meliosma seleriana Urb.
- Meliosma sellowii Urb.
- Meliosma simiarum A.H.Gentry
- Meliosma simplicifolia (Roxb.) Walp.
- Meliosma sirensis A.H.Gentry
- Meliosma solomonii A.H.Gentry
- Meliosma spathulata J.E.Vidal
- Meliosma squamulata Hance
- Meliosma starkii E.Ramos
- Meliosma stellata Cornejo & Bonifaz
- Meliosma subcordata Standl.
- Meliosma sumatrana (Jack) Walp.
- Meliosma tachirensis Steyerm. & A.H.Gentry
- Meliosma tenuis Maxim.
- Meliosma thomsonii King ex Brandis
- Meliosma thorelii Lecomte
- Meliosma trujilloi Steyerm. & A.H.Gentry
- Meliosma vasquezii A.H.Gentry
- Meliosma veitchiorum Hemsl.
- Meliosma velutina Rehder & E.H.Wilson
- Meliosma venezuelensis Steyerm. & A.H.Gentry
- Meliosma vernicosa Planch. ex Griseb.
- Meliosma violacea Cuatrec. & Idrobo
- Meliosma wurdackii Cuatrec.
- Meliosma youngii A.H.Gentry
- Meliosma yunnanensis Franch.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-02-05] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Proteales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-02-05] (ang.).
- ↑ a b c d e f Meliosma Blume. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-02-05].
- ↑ a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 364. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c d e f K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. IX. Flowering Plants. Eudicots. Heidelberg, Dordrecht, London, New York: Springer, 2007, s. 416. ISBN 978-3-540-32214-6.
- ↑ a b Jan Thomas Johansson: Sabiaceae. [w:] The Phylogeny of Angiosperms [on-line]. [dostęp 2021-08-28].
- ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 577, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b c Meliosma Blume. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-02-05].
- ↑ Genus Meliosma Blume. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-02-05].
- ↑ Jose Daniel Zúñiga. Phylogenetics of Sabiaceae with Emphasis on Meliosma Based on Nuclear and Chloroplast Data. „Systematic Botany”. 40, 3, s. 761-775, 2015. DOI: 10.1600/036364415X689221.
Identyfikatory zewnętrzne: