Mekka
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Zarządzający | |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+966-2 |
Położenie na mapie Arabii Saudyjskiej  | |
 21°25′N 39°49′E/21,416667 39,816667
| |
| Strona internetowa | |
Mekka (arab. مكة, Makka) – miasto w zachodniej części Arabii Saudyjskiej, w krainie Hidżaz, u podnóża gór Dżabal al-Hidżaz, siedziba administracyjna prowincji Mekka. W 2010 roku liczyło ok. 1,5 mln mieszkańców[1].
Centrum religijne islamu i najświętsze miasto muzułmanów, dostępne tylko dla wyznawców tej religii. Według wyznawców islamu miejsce urodzenia Mahometa (w 571) oraz miejsce objawienia sur mekkańskich. Od powrotu proroka z Medyny w 630, cel pielgrzymek wszystkich muzułmanów z całego świata. Zarządzana przez członków rodziny kalifa Alego (Alidów), od 960 noszących tytuł szarifów. Szarifowie Mekki zachowywali niezależność od kalifatu, którą zdołali utrzymać także po włączeniu Mekki w skład imperium osmańskiego (1517). Od 1924 należy do Arabii Saudyjskiej.
W sensie przenośnym „mekka” oznacza miejsce o szczególnie dogodnych warunkach do rozwoju jakichś zainteresowań, przyciągające szeregi miłośników, hobbystów i znawców jakiejś dziedziny.
W 2018 Mekkę odwiedziło 9,73 mln turystów z całego świata – była trzynastym najczęściej odwiedzanym miastem na świecie[2].
Opis
Najważniejszym miejscem w mieście jest prostokątna, ceglana budowla w środku miasta, miejsce naznaczone przez Mahometa – Al-Kaba. Wokół tego sanktuarium wzniesiono meczet Al-Haram, mogący pomieścić jednocześnie 300 tysięcy wyznawców. Jest to najważniejsze miejsce dla muzułmanów.
Zabytki
W Mekce powstało na przestrzeni dziejów wiele budynków o charakterze zabytkowym, w szczególności te związane z początkami islamu. Na przełomie XX i XXI wieku wiele z tych budynków zostało wyburzonych w celu zabudowania działek nowymi budowlami. Wyburzenia tłumaczone są koniecznością rozbudowy Wielkiego Meczetu, który jest celem pielgrzymek, choć istnieją także plany wyburzenia zabytkowych fragmentów meczetu w celu zastąpienia ich nowym budynkiem. Według szacunków Gulf Institute wyburzone zostało 95% zabytków, wśród nich m.in.[3]:
- dom żony Mahometa (Chadidży), w miejscu którego zbudowano bibliotekę
- dom kalifa Abu Bakra, w miejscu którego zbudowano hotel
- grób matki Mahometa (Aminy)
- XVIII-wieczna cytadela, w miejscu którego wybudowano wieżowiec Mecca Royal Hotel Clock Tower (trzeci pod względem wysokości budynek świata; czwarty po oddaniu do użytku Merdeka 118)
Wyburzenia zabytków o charakterze religijnym wynikają z doktryny wahabizmu, odmiany islamu, która zabrania odstępstw od fundamentalnych zasad religii, takich jak czczenie obiektu lub osoby. Z tej zasady wynika umieszczona na domu rodzinnym Mahometa tablica informacyjna zakazująca w tym miejscu modlitw. Dom Mahometa znajduje się wśród budynków planowanych do wyburzenia, a w jego miejscu zbudowany zostanie pałac króla Abdullaha[3].
Al-Kaba
Według podań, Al-Kaba to dzieło Adama, zaś Abraham i jego syn Izmael przebudowali ją na wzór Boskiego Domu w Niebie. Jest również uznawana za pierwszą na Ziemi budowlę wzniesiona przez człowieka. Wewnątrz są trzy 15-metrowe drewniane filary podtrzymujące strop, a ściany i wyłożoną marmurem podłogę oświetla kilka srebrnych i złotych lamp. Przez większą część roku sanktuarium pokrywa czarna tkanina (kiswa), wykonana z mieszanki bawełny i jedwabnego brokatu. W czasie dwutygodniowej przerwy w przyjmowaniu wiernych Al-Kaba zostaje przestrojona w białą materię. Gdy rozpoczyna się kolejny okres pielgrzymek, świątynię okrywa się nową kiswą.
Czarny kamień
W południowo-wschodnim narożniku Al-Kaby znajduje się czarny kamień (al-hadżar al-aswad), który jest celem hadżu – pielgrzymek milionów muzułmanów. Prawdopodobnie jest to meteoryt.
Pielgrzymki
Odbycie pielgrzymki do Mekki jest piątym filarem islamu. Taka pielgrzymka (حج, hadżdż) dla muzułmanina jest obowiązkiem warunkowym. Oznacza to, że każdy muzułmanin powinien go wypełnić o ile jest do tego fizycznie zdolny, tzn. pozwala mu na to jego zdrowie i majątek. Ten, kto chciałby, lecz nie jest w stanie odbyć pielgrzymki, może wysłać w swoim imieniu zastępcę. Pielgrzymka główna odbywa się w dniach 7–13 miesiąca zu al-hidżdża, (12 miesiąc kalendarza muzułmańskiego) według ściśle określonego rytuału. Po obmyciu się, mężczyźni zakładają specjalny strój, składający się z dwóch niezszytych ze sobą kawałków białego płótna. Na nogach pielgrzymi mogą nosić tylko sandały. Cały dziedziniec potężnego meczetu Al-Masdżid al-Haram wypełniony jest pogrążonym w modlitwie tłumem o twarzach pełnych zachwytu, zamyślenia i refleksyjnego upojenia. Zdecydowana większość wiernych odwiedza to miejsce tylko raz w życiu. Liczba pielgrzymów jest dokładnie kontrolowana – w ciągu roku do Mekki może przyjechać określona grupa wyznawców z danego kraju. Trudno się tu dostać, a dla niemuzułmanów jest to wręcz niemożliwe. Muszą objeżdżać miasto. Ponadto na drogach do Mekki i w samym mieście są punkty kontrolne, mające powstrzymać intruzów przed zbliżaniem się do świętych miejsc.
Oprócz Al-Kaby bardzo ważnymi miejscami związanymi z pielgrzymką są studnia Zamzam, wzgórza Safa i Marwa i góra Arafat.
Bezpieczeństwo pielgrzymów
W czasie hadżu, 24 września 2015 roku zadeptanych zostało 717 pielgrzymów, a ponad 860 zostało ciężko rannych. W styczniu 2006 roku, zadeptanych zostało 364 pielgrzymów, a ponad trzystu zostało ciężko rannych. W roku 1997 zadeptanych zostało 340 pielgrzymów, a w roku 1994 – 270. Najwięcej, bo aż 1426 pielgrzymów zostało zadeptanych w czasie pielgrzymki w 1990 roku[4].
W roku 2006 nad bezpieczeństwem uczestników pielgrzymki czuwało około 50 tysięcy saudyjskich policjantów i wojskowych.
Częściowo przebudowano też jeden z głównych punktów marszu wiernych – most Dżamarat, gdzie co roku dochodziło do tratowania słabszych pielgrzymów.
Ludzie związani z Mekką
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Number of Population in Cities with More than 5,000 People. General Authority for Statistics. [dostęp 2017-07-31]. (ang.).
- ↑ Top 20 miast najchętniej odwiedzanych przez turystów w 2018 roku [online], Business Insider, 13 października 2018 [dostęp 2019-06-25] (pol.).
- ↑ a b Marta Urzędowska: Parking zamiast Mekki. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2014-11-13. [dostęp 2014-11-14]. (pol.).
- ↑ Hajj stampede: At least 717 killed in Saudi Arabia. bbc.com. [dostęp 2015-09-24]. (ang.).